Сёньня, 15 сакавіка, а 23-й гадзіне паводле менскага часу ўпершыню можна будзе пабачыць унікальную кінахроніку, зьнятую ў дзень першай перамогі Ўладзіміра Пуціна на прэзыдэнцкіх выбарах у Расеі.
У Інстытуце гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук пачала працу Міжнародная навуковая канфэрэнцыя «БНР у гісторыі беларускай нацыянальнай дзяржаўнасьці». На пленарным паседжаньні і ў сэкцыях будзе заслухана 50 дакладаў.
БНР і сіяністы. - БНР і савецкія беларусы. - Вялікая нарада ў Празе. - Сярэдняя Літва разам зь Вільняй далучаецца да Польшчы.
У Інстытуце гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук распачалася двухдзённая навукова-практычная канфэрэнцыя, прысьвечаная сотым угодкам абвяшчэньня незалежнасьці Беларускай Народнай Рэспублікі.
Гэтыя словы належаць пісьменьніку Янку Брылю: маўляў, калі б беларусу загадалі быць беларусам, то гэта быў бы цудоўны беларус. Але каб здарыўся цуд, беларусу не абавязкова загадваць. Усё значна прасьцей.
У Менску ды іншых беларускіх гарадах 25 сакавіка пройдзе сьвяткаваньне 100-годзьдзя абвяшчэньня незалежнасьці Беларускай Народнай Рэспублікі. Да іх далучацца і беларусы замежжа, у тым ліку і Ўкраіны.
Консул БНР доўгія гады ляжаў на праскіх могілках безыменна, прыкрыты імёнамі дачкі і зяця. Навейшыя спробы знайсьці магілу Міколы Вяршыніна былі беспасьпяховымі, пакуль не зьявіўся дасьледнік, які шукаў ... некага іншага.
Польшча і Расея ў Рызе падзялілі Беларусь. - БНР - дзяржава двух народаў. - Апошняя камбінацыя Ладнова. - Канец Найвышэйшай Рады.
Мінулай ноччу непадалёк ад польскіх пахаваньняў на Лычакаўскіх могілках у Львове адбыўся выбух, паведамілі ў дэпартамэнце грамадзянскай абароны Львоўскай аблдзяржадміністрацыі.
У менскім парку імя Янкі Купалы 13 сакавіка адбылося ўрачыстае адкрыцьцё памятнага знаку ў гонар ідэолягаў беларускай дзяржаўнасьці Антона і Івана Луцкевічаў. Знак паставілі менавіта пад таполяй, якая расла каля дома Луцкевічаў.
Палякі з расейцамі папярэдне падзялілі Беларусь у Рызе. - Урад БНР перабраўся з Рыгі ў Коўна і падпісаў дамову зь літоўцамі. - Слуцкае Паўстаньне. - Паход Балаховіча. - Ластоўскі на сэсіі Лігі Нацыяў у Жэнэве.
«Палітыка — гэта тая сфэра, дзе мужчыны не праяўляюць такую якасьць, як галянтнасьць, і не прапускаюць жанчын наперад».
Нядаўняя публікацыя Свабоды аб падыходах да захаваньня архітэктурнай спадчыны выклікала дыскусію сярод сяброў Беларускага камітэту ICOMOS. Сьцяпан Стурэйка і Антон Астаповіч завочна дыскутуюць, што і якім чынам неабходна ў сёньняшніх умовах рабіць з гісторыка-культурнымі помнікамі.
Ваганьне паміж Польшчай і Расеяй. - Вільня месяц пабывала літоўскай. - Урад БНР “без граша”. - Польска-расейскія перамовы ў Рызе. - Менск зноў у польскіх руках, на тры дні. - Жалігоўскі займае Вільню і абвяшчае стварэньне Сярэдняй Літвы.
Аўстрыя адзначае 80-ю гадавіну анэксіі краіны нацысцкай Нямеччынай, калі Адольф Гітлер абвясьціў свой так званы «аншлюс Аўстрыі».
Урад БНР сабраўся ў Рызе. - Захарку паслалі ў Маскву. - Бальшавікі вызвалілі Беларусь ад палякаў. - Расея падзяліла Беларусь зь Літвой. - У Менску зноў абвясьцілі БССР.
Ёсьць думка, што Беларусь — гэта нешта суцэльна-аднастайнае, а гэта няпраўда. Беларусь гістарычна была вельмі разнастайнай. Але адметнасьць рэгіёнаў амаль што страчаная. Ужо каторы год гісторык Аляксандар Белы стварае рэгіянальныя брэнды і натхняе да гэтага іншых.
Кансэрватыўна-Хрысьціянская партыя БНФ вядзе перамовы зь Менгарвыканкамам наконт усталяваньня памятнага каменя ў сквэры каля тэатру імя Янкі Купалы.
Луцкевіч, інтэрнаваны ў Варшаве, склаў зь сябе абавязкі прэм’ера. - Ластоўскі выяжджае ў Коўна. - Урад БНР вядзе перамовы з расейскім міністрам замежных справаў Чычэрыным.
Намесьнік дырэктара Нацыянальнага гістарычнага архіву Беларусі, кандыдат гістарычных навук Дзяніс Лісейчыкаў ня згодны са сьцьверджаньнямі, што ў XVIIІ стагодзьдзі выкарыстаньне беларускай мовы цалкам спынілася.
Палякі арыштавалі бунтаўнікоў. — Ластоўскі праседзеў месяц у турме. — Асобны атрад БНР і яго маркі. — Луцкевіч невыязны. — Крачэўскі і Захарка дабраліся да Бэрліну
Сталыя слухачы больш ніколі не прапусьцяць любімую перадачу. Падпісвайцеся на Падкасты Свабоды.
Прэзыдэнт Польшчы Анджэй Дуда папрасіў прабачэньня перад польскімі габрэямі, якія ў выніку антысэміцкай кампаніі 1968 году былі вымушаныя пакінуць Польшчу.
Бунт эсэраў і эсэфаў, спроба захапіць кантроль у Радзе. - Прыхільнікі Луцкевіча асуджаюць змову і ўтвараюць Найвышэйшую Раду. - Апанэнты ствараюць новы Ўрад пад кіраўніцтвам Ластоўскага.
Стрыечная ўнучка Івана і Антона Луцкевічаў Маргарыта Пярова, якая жыве ў Санкт-Пецярбургу, у інтэрвію Радыё Свабода расказала, хто і як спрычыніўся да ўстаноўкі памятнага каменя з шыльдай у парку імя Янкі Купалы ў Менску.
У менскім парку імя Янкі Купалы ўсталявалі памятны знак у гонар Антона і Івана Луцкевічаў.
Менск наведвае Пілсудзкі. - Беларуская праца ў невыносных умовах. - Луцкевіча ў Парыж не выпускаюць. - Адкрываецца сэсія Рады БНР. - Эсэры дамаўляюцца з бальшавікамі.
Галоўнае ўпраўленьне ідэалягічнай работы, культуры і ў справах моладзі Горадзенскага аблвыканкаму разаслала лісты ва ўсе раённыя музэі з рэкамэндацыяй правесьці творчыя мерапрыемствы да 100-годзьдзя абвяшчэньня незалежнасьці БНР 25 сакавіка.
Беларусы сварацца зь літоўцамі. - Палякі займаюць Менск. - У Менск вяртаюцца беларускія палітыкі. - Луцкевіча падманам выцягваюць з Парыжу ў Варшаву.
Амбасада ЗША ў Менску зрабіла заяву з нагоды гадавіны Брэст-Літоўскага мірнага дагавору 1918 году.
Роўна 70 гадоў таму ў Чэхаславаччыне на патрабаваньне СССР былі арыштаваныя доктар Ян Геніюш і яго жонка паэтка Ларыса Геніюш.
Урад БНР атрымаў украінскія грошы. — Луцкевіч выехаў у Бэрлін, адкуль заехаў у Прагу і сустрэўся з Масарыкам. — Бальшавікі адмянілі ССРБ і стварылі Літбел. — Польшча пачала паход на Ўсход.
5 сакавіка 1953 гаду ў газэце «Праўда» зьявілася паведамленьне пра сьмерць Сталіна — чуткі пра гэта хадзілі па Маскве ўжо некалькі дзён. Да таго моманту маёр амэрыканскай арміі Марцін Мангоф прапрацаваў у сталіцы СССР ужо больш за год.
У Менску прайшоў круглы стол «Незалежная і вольная: БНР без фальшаваньня і мітаў». Гісторыкі на падставе фактаў разважалі, наколькі рэальны быў дзяржаўны праект БНР, як уплываў на пакаленьні, як баяліся яго камуністычныя ўлады.
У той час, як у Беларусі справы пра сталінскія рэпрэсіі застаюцца ў сакрэтных архівах, ва Ўкраіне можна знайсьці матэрыялы пра беларусаў, якія трапілі ва УССР і былі незаконна засуджаныя.
Пра 1970-я ў СССР, пра першы касавы фільм у сваёй творчасьці і пра культурную сцэну ў Расеі Аляксей Герман-малодшы распавёў праекту Радыё Свабода «Настоящее время».
Ці падмануць улады арганізатараў мітынгу-канцэрту? Ці будуць біць удзельнікаў шэсьця? Ці адбыўся раскол апазыцыі? Па гэтых пытаньнях у Праскім акцэнце спрачаюцца палітычныя аналітыкі Аляксандар Фядута, Віталь Цыганкоў і Арцём Шрайбман. Вядзе перадачу Юры Дракахруст
Бальшавікі абвяшчаюць БНР па-за законам. - Урад БНР выехаў у Вільню, пасьля ў Горадню. - Язэп Варонка на літоўскай службе. - У Смаленску абвяшчаецца савецкая Беларусь, яе кіраўніцтва перабіраецца ў Менск. - У Парыжы пачалася мірная канфэрэнцыя.
Як беспамылкова трапіць у месцы зьвязаныя з абвяшчэньнем БНР, або на магілу Рамана Скірмунта на Палесьсі ці Міколы Абрамчыка ў Парыжы? У гэтым дапаможа гістарычныя мапа на базе GoogleMaps, якую стварыў менскі блогер.
Ня ўсё толькі благое адбываецца на белым сьвеце і трапляе ў стужку навінаў — і ў новай рубрыцы кожную суботу Свабода будзе нагадваць пра аптымістычныя, станоўчыя, пазытыўныя падзеі тыдня.
Зноў і зноў думаю пра Анемпадыстава. У маёй вальеры, як я называю кабінэт, тры сталы. Калі пішу гэтыя вечаровыя радкі, Міхал прысутны на ўсіх трох.
Польшча мае намер спагнаць зь Нямеччыны 850 мільярдаў даляраў у выглядзе рэпарацыяў. У такую суму Варшава ацаніла шкоду, нанесеную Польшчы войскамі Вэрмахта ў Другой сусьветнай вайне. Пра гэта заявіў кіраўнік парлямэнцкай групы па рэпарацыях Аркадыюш Мулярчык.
«Гэта зубры, волаты нашай гісторыі»: Георгі Штыхаў быў адным з найбольш аўтарытэтных беларускіх археолягаў. Ягоныя манаграфіі «Старажытны Полацак» і «Гарады Полацкай зямлі» сталі клясыкаю беларускай археалёгіі.
Навісла пагроза бальшавіцкай навалы. - Дыпляматы вярнуліся ў Менск ні з чым. - Урад БНР узначальвае Антон Луцкевіч. - Апошняя грамата Рады БНР.
Сядзібу Радыё Свабода ў Празе наведаў нямецкі гісторык, прафэсар Гісэнскага ўнівэрсытэту Томас Бон (Thomas Bohn) — аўтар кнігі «Менскі фэномэн. Гарадзкое плянаваньне і ўрбанізацыя ў Савецкім Саюзе пасьля Другой сусьветнай вайны»
Замовіць кнігу можна за 70 рублёў праз сайт Talaka.by, дзе ідзе збор сродкаў на выданьне (усяго трэба сабраць 10 тысяч рублёў).
951 год таму 3 сакавіка адбылася бітва на Нямізе, у сувязі зь якой Менск упершыню згадваецца ў пісьмовых крыніцах.
Кампанія збору сродкаў талакой паставіла абсалютны рэкорд для Беларусі — за тры гадзіны неабыякавыя грамадзяне сабралі больш за 3 тысячы даляраў, 100% заяўленай сумы.
Беларускія гісторыкі правялі ў Менску круглы стол, падчас якога абмеркавалі стан ведаў пра стварэньне Беларускай Народнай Рэспублікі, а таксама прэзэнтавалі свой калектыўны твор — манаграфію «Шляхамі БНР. Да стагодзьдзя абвяшчэньня Беларускай Народнай Рэспублікі».
Гарадзкая ўправа Таронта адмовіла беларусам Канады вывесіць бел-чырвона-белы сьцяг у гонар стагодзьдзя БНР. Згуртаваньне беларусаў Канады прасіла ўлады сталіцы рэгіёну Антарыё вывесіць нацыянальны сьцяг 25 сакавіка.
Загрузіць яшчэ