«Жэстачайшы» дыктатар сьвету зрынуты. Паводле Лукашэнкі, Беларусі і Судан мелі «цудоўныя палітычныя дачыненьні».
На пачатку 1995 году Аляксандар Лукашэнка, незадоўга да таго абраны прэзыдэнтам Беларусі, агучыў ідэю рэфэрэндуму, вынікі якога паўплывалі на ўвесь далейшы ход беларускай гісторыі.
Наступнае эсэ − першая публікацыя найбуйнейшай сучаснай фінскай пісьменьніцы Софі Оксанэн па-беларуску. Яно было агучанае 5 красавіка 2019 г. у Менску на другім фэстывалі «Прадмова», які наведала аўтарка.
«Мы пераконваем гарадзкія ўлады ў тым, што ў сталіцы нашай краіны павінен быць такі музэй. Калі ў Менску хочуць бачыць болей турыстаў, асабліва замежных, то ён проста неабходны».
85 гадоў таму, у канцы зімы 1934-га, на поўдні Сыбіру на працягу некалькіх дзён было арыштавана каля 40 чалавек. Усе яны былі прадстаўнікамі нацыянальнай інтэлігенцыі Хакасіі, Горнага Алтаю і Шорыі.
Сьледчы камітэт Расеі распачаў крымінальную справу ў дачыненьні да чатырох судзьдзяў Віленскага акруговага суду, якія завочна прысудзілі былому міністру абароны СССР Дзмітрыю Язаву 10 гадоў пазбаўленьня волі.
Чырвоны сьцяг зь сярпом і молатам, пакой з хрустальным посудам у сэрвізе, газэты з навінамі аб сьмерці Сталіна — у райцэнтры Шчучын на Горадзеншчыне адкрыўся музэйны пакой, прысьвечаны СССР.
«Мы ўжо становімся сьведкамі, калі на поўдні Ўкраіны на замену камуністычным назвам пачалі зьяўляцца расейскія імпэрскія назвы, якія нібыта ёсьць гістарычнымі. Асабліва паказальнай была спроба перайменаваць Кіраваград у Елісаветаград».
У Румыніі завершылі расьсьледаваньне прычын і абставінаў гібелі сотняў мірных грамадзян і вайскоўцаў у сьнежні 1989 году на працягу некалькіх дзён пасьля зьвяржэньня дыктатуры Мікалае Чаўшэску.
7 красавіка 2019 году спаўняецца роўна 30 гадоў адной з найбуйнейшых аварый савецкага і расейскага падводнага флёту. У 1989 годзе ў гэты дзень у Нарвэскім моры затанула атамная падводная лодка К-278 «Камсамолец».
Свабода сабрала зьвесткі пра двух пакараных сьмерцю ксяндзоў-паўстанцаў, чые парэшткі знойдзеныя на гары Гедзіміна ў Вільні. Яшчэ аднаго расстралялі казакі на ўскрайку Ліды, а месца пахаваньня затапталі коньмі.
Каля 50 чалавек маліліся ва ўрочышчы Курапаты а 19-й гадзіне 7 красавіка. Праводзіў набажэнства пратэстанцкі сьвятар Антоній Бокун.
Паводле ўспамінаў мясцовых жыхароў, некаторыя міліцыянты «вырывалі з рук работнікаў прылаўка хлеб і перадавалі прысутным жанчынам».
Прэзыдэнт Францыі Эмануэль Макрон распарадзіўся адкрыць дзяржаўныя архівы для дасьледаваньня генацыду ў Руандзе ў 1994 годзе. Ён выступіў у Елісейскім палацы на сустрэчы зь сябрамі арганізацыі «Ібука», створанай для захаваньня памяці пра ахвяры генацыду.
5 красавіка ўвесь дзень у месцы масавых рэпрэсій Курапаты працягваліся будаўнічыя працы. Агароджу ўсталявалі ўздоўж курапацкага лесу з боку рэстарацыі, а таксама часткова з боку заслаўскай дарогі, агароджы кавалак урочышча ўздоўж Менскай кальцавой дарогі.
Як ва Ўкраіне і Беларусі ўшаноўваюць памяць ахвяраў сталінскіх рэпрэсіяў?
«Как у старыя добрыя ўрэмена». Музыка і мастак Лявон Вольскі на сваёй старонцы ў фэйсбуку паставіў карцінку з нагоды дзеяньняў улады ў Курапатах.
Чыноўнікі ў адказе спаслаліся на вынікі онлайн-галасаваньня на сайце дзяржаўнай газэты «Слонімскі весьнік».
Выданьне стала вынікам працы беларуска-чэскай каманды і сымбалічным вяртаньнем Геніюшаў у любімы горад. Сустрэча сабрала таксама нашчадкаў беларускай эміграцыі.
Міністэрства замежных спраў Беларусі лічыць https://www. svaboda. org/a/29849924.html, што «Кастусь Каліноўскі — гэта супольная спадчына Беларусі, Польшчы і Літвы». Свабода паглядзела, што пішуць пра Каліноўскага ў школьных падручніках Беларусі, Літвы і Польшчы, а таксама Расеі.
Член-карэспандэнт Нацыянальнай Акадэміі навук Беларусі, загадчык лябараторыі нехрамасомнай спадчыннасьці Інстытуту генэтыкі НАН, доктар біялягічных навук, прафэсар Алег Давыдзенка расказвае пра вынікі сваіх дасьледаваньняў геному карэннага насельніцтва Беларусі.
Паводле гарадзенскага гісторыка Васіля Герасімчыка, аўтара кнігі «Канстанцін Каліноўскі. Асоба і легенда».
Прадстаўнік МЗС пазваніў Андрэю Горвату і запэўніў у сур’ёзным стаўленьні да постаці Кастуся Каліноўскага. Пра гэта пісьменьнік паведаміў у сваім акаўнце на Facebook.
Беларускі МЗС паведаміў, што зь літоўскім бокам абмяркоўваюцца магчымасьці сумеснай працы для больш дакладнай ідэнтыфікацыі парэшткаў Кастуся Каліноўскага.
«Мы так прагнем чысьціні, што прыбіраем нават памяць пра сябе».
12 верасьня 1995 году пад Бярозай на загад камандуючага супрацьпаветранай абаронай Беларусі генэрала Валерыя Кастэнкі быў расстраляны паветраны шар з двума спартоўцамі — грамадзянамі ЗША, якія ўдзельнічалі ў міжнародных спаборніцтвах «Гардон—Бэнэт 95». Абодва спартоўцы загінулі.
На росьпісе паказаная перамога воінаў Вялікага Княства Літоўскага над Тэўтонскім ордэнам пад Грунвальдам. Славутую бітву і праваслаўную царкву лучыць асоба князя Фёдара Астроскага і поле перад Каложай.
Намесьнік дырэктара ў навуковай працы Інстытуту гісторыі НАН Беларусі Вадзім Лакіза заявіў, што Беларусь праяўляе інтарэс да парэшткаў паўстанцаў Каліноўскага, знойдзеных у Вільні.
Свабода тлумачыць, хто такі Кастусь Каліноўскі і якое дачыненьне ён мае да Беларусі.
У чацьвер пачаліся грамадзкія слуханьні аб праекце забудовы былога тралейбуснага дэпо №1 у цэнтры Менску. На яго месцы плянуюць пабудаваць жылыя дамы. Іншым шляхам пайшлі ўлады польскага Ўроцлава. Яны зрабілі з былога дэпо месца адпачынку і адукацыі для гараджан і турыстаў.
Нацыянальны гістарычны музэй у Менску адкрыў 27 сакавіка выставу «1919. Беларуская! Рэспубліка», прысьвечаную 100-годзьдзю абвяшчэньня ССРБ і 95-годзьдзю пачатку так званай беларусізацыі
Літоўскія археолягі і гісторыкі ідэнтыфікавалі парэшткі Кастуся Каліноўскага і яшчэ двух дзясяткаў удзельнікаў антырасейскага паўстаньня 1863–1864 гадоў.
Дэталі ад літоўскіх археолягаў, якія дасьледавалі парэшткі Кастуся Каліноўскага і яшчэ двух дзясяткаў паўстанцаў 1863–1864 гадоў, пакараных сьмерцю ў Вільні расейскай акупацыйнай адміністрацыяй.
330 гадоў таму, 30 сакавіка 1689 году на плошчы Старога Мяста ў Варшаве згодна прысуду соймавага суду Рэчы Паспалітай Казімер Лышчынскі быў абезгалоўлены і спалены на вогнішчы.
У Фрунзэнскім судзе Менску пачаўся працэс, на якім разглядаюць пазовы трох жыхароў гораду да Спэцыялізаванага камбінату камунальна-бытавога абслугоўваньня.
У цэнтры Берасьця ўжо два месяцы не спыняюцца работы эксгумацыі парэшткаў ахвяраў часоў Другой сусьветнай вайны.
Зьнішчэньне або псаваньне партрэтаў правадыроў у грамадзкіх месцах у Савецкім Саюзе лічылася сур’ёзным злачынствам. Але ўнікальным стаў выпадак, калі чэкістам давялося шукаць вінаватага ў замаху на партрэт Адольфа Гітлера.
Двух менчукоў, якія вывесілі бел-чырвона-белыя сьцягі з вокнаў кватэраў у цэнтры Менску, папрасілі іх зьняць. Яны зьнялі.
Гомельскі грамадзка-палітычны цэнтар «Палеская, 52» адзначыў 101-я угодкі незалежнасьці БНР і Дзень Волі.
На сьвята Дня волі беларусы ў Празе, як заўсёды, ускладалі кветкі да магілаў старшыняў Рады БНР Пётры Крачэўскага і Васіля Захаркі ды іншых дзеячаў — у тым ліку да магілы Міколы Вяршыніна.
Цягам 25 сакавіка ў цэнтры Менску стаяць аўтазакі, вуліцы патрулююць супрацоўнікі міліцыі.
За цыкль падкастаў «Падароджжа ў БНР» Сяргей Шупа атрымаў літаратурную прэмію «Празрысты Эол» у намінацыі «найлепшы літаратурны аўдыёзапіс.
20 гадоў таму, 25 сакавіка 1999, у аўтамабільнай катастрофе загінуў лідэр Народнага Руху Ўкраіны Вячаслаў Чарнавол.
Помнік заснавальніку гораду гетману Канстанціну Астроскаму плянуюць паставіць у Дзятлаве ў 2020 годзе, паведамілі БелТА ва ўпраўленьні культуры Горадзенскага аблвыканкаму.
Свабода сабрала знакавыя падзеі 1917-1925 гадоў на стужцы часу.
Рада БНР – апошні ў Эўропе ворган, які выконвае функцыі ўраду ў выгнаньні. Прапануем вам праверыць свае веды пра асобаў, якія ў розныя часы былі на чале Рады.
Традыцыйна ў Дзень Незалежнасьці праскія беларусы ўшаноўваюць прэзыдэнтаў Рады Беларускай Народнай Рэспублікі і іншых беларускіх палітычных і культурных дзеячоў, пахаваных у Празе.
У Кіеўскім сквэры Менску 24 сакавіка адбылося сьвяткаваньне Дня Волі, якое наведалі некалькі тысяч чалавек. Свабода вяла жывую відэа- і тэкставую трансьляцыю сьвяточнага канцэрту.
Праскі беларус Макс Бяляўскі склаў мапу пахаваньняў славутых прадстаўнікоў беларускай эміграцыі ў Празе.
Старшыня Рады БНР выступіла са зваротам да 101-й гадавіны абвяшчэньня незалежнасьці Беларускай Народнай Рэспублікі.
Загрузіць яшчэ
