Лінкі ўнівэрсальнага доступу

«Рэгнумаўцы» ў судзе: «Дыктатура перасьледуе нас па палітычных меркаваньнях»


Суд над аўтарамі расейскага сайту Regnum. На лаве падсудных грамадзяне Беларусі Юры Паўлавец, Дзьмітры Алімкін і Сяргей Шыптэнка. Менск, 18 сьнежня 2017 году
Суд над аўтарамі расейскага сайту Regnum. На лаве падсудных грамадзяне Беларусі Юры Паўлавец, Дзьмітры Алімкін і Сяргей Шыптэнка. Менск, 18 сьнежня 2017 году

Другі дзень суду за распальваньне міжнацыянальнай варожасьці. Пра што казалі «рэгнумаўцы».

У Менскім гарадзкім судзе працягваецца працэс у справе аўтараў інтэрнэт-рэсурсу Regnum. Трох грамадзянаў Беларусі вінавацяць у распальваньні міжнацыянальнай варожасьці, ім пагражае да 12 гадоў зьняволеньня.

На лаве падсудных — Юры Паўлавец, Дзьмітры Алімкін і Сяргей Шыптэнка. Яны ўжо адбылі год у СІЗА КДБ. Яшчэ адзін фігурант справы, шэф-рэдактар Regnum Юры Баранчык, на запыт беларускага боку быў затрыманы ў сакавіку 2017 году ў Маскве, але неўзабаве яго вызвалілі.

Судзяць аўтараў расейскага сайту Regnum. Дзень другі

Радыё Свабода склала падборку выказваньняў падсудных падчас допытаў на другі дзень працэсу.

Алімкін: «Гэта ня суд, а непрыхаваны перасьлед за палітычныя меркаваньні»

Дзьмітры Алімкін, інжынэр-мэханік, эканаміст-мэнэджар, у мэдыя ніколі не працаваў.

Паводле Алімкіна, ягоныя матэрыялы падпісвалі іншымі прозьвішчамі, у тым ліку Ала Бронь. На гэтым настойваў рэдактар Юры Баранчык. Сваіх тэкстаў ня змог бы надрукаваць у Беларусі, бо беларускія мэдыя «пра такое ня пішуць».

Дзьмітры Алімкін на судзе
Дзьмітры Алімкін на судзе

«Я хацеў данесьці да аўдыторыі пэўныя думкі. Асноўная тэматыка была пра тое, што ў Беларусі адбываецца нешта дрэннае, а расейцы гэтага не заўважаюць. Што? Распальваньне нацыяналізму — у чым мяне цяпер абвінавачваюць.

Рыхтаваў тэксты пра сытуацыю ў Беларусі і адпраўляў Юрыю Баранчыку, рэдактару Regnum. Зь ім асабіста ніколі не сустракаўся. Ведаю пра Regnum, што гэта зарэгістраваны фэдэральны СМІ. Кантактавалі праз электронную пошту і скайп».

Дзьмітры Алімкін распавёў, што ягоныя тэксты рэдагавалі, але збольшага не скажалі:

«Мае артыкулы — проста мае меркаваньні. Хочаце чытайце, хочаце — не. Гэтак весьці дыскусію немагчыма, калі другі бок далучае рэсурсы дзяржавы, замест таго каб весьці дыскусію.

Тое, што ў Беларусі ёсьць русафобы, — не навіна. Навіна ў тым, што русафобаў у Беларусі стала падтрымліваць дзяржава. Пра гэта я і пісаў. Што пацьвярджае і нашае знаходжаньне тут. Уся гэтая справа ёсьць перасьледам за палітычныя меркаваньні. Гэта робіць улада, а больш жорстка — дыктатура», — падсумаваў Алімкін.

Паўлавец: «Было жаданьне прадухіліць канфлікт паміж беларусамі і расейцамі»

Юры Паўлавец, гісторык, выкладчык, распрацоўнік ідэалёгіі беларускай дзяржавы.

Юры Паўлавец у судзе
Юры Паўлавец у судзе

Апавёў, што ў 2010 годзе на канфэрэнцыі ў Менску пазнаёміўся з Юрыем Баранчыкам. Тады ж пад псэўданімам «Николай Радов» упершыню надрукаваўся на «Рэгнуме». Ганарар — 50 даляраў за кожны артыкул.

«Мае артыкулы ня ёсьць артыкуламі, якія нешта сьцьвярджаюць і на нешта нацэльваюць. Гэта мой аналіз таго, што адбываецца, бо я гісторык і валодаю пэўнай мэтадалёгіяй. Не магу зразумець, чаму мая крытыка дзяржаўнай палітыкі тлумачыцца як зьнявага беларускага народу.

У 2014 годзе ў Беларусі забаранілі насіць георгіеўскія стужкі. Ці гэта ня праўда? Праўда. Так, я пішу, што інтарэсы беларускай апазыцыі і ўлады супалі».

Паўлавец сьцьвярджае, што ня меў намеру распальваць міжнацыянальную варожасьць і не прыніжаў беларусаў.

«Абвінавачваць у гэтым гісторыка і палітоляга — глупства. Насамрэч было нестрыманае жаданьне прадухіліць пагаршэньне адносінаў паміж беларусамі і расейцамі. [...] Мяркую, называць беларусаў штучна сфармаванай нацыяй бессэнсоўна, бо яны яшчэ фармуюцца як нацыя, калі цытаваць Уладзімера Макея. І я не лічу беларускую мову мёртвай. Прыніжэньне значнасьці беларускай мовы, якое мне прыпісваюць, гэта трызьненьне», — перакананы Паўлавец.

Шыптэнка: «Нас хочуць прадставіць дзікунамі, якія ня могуць абмяркоўваць праблемы»

Сяргей Шыптэнка, выпускнік Акадэміі кіраваньня пры прэзыдэнце Беларусі.

Сяргей Шыптэнка на судзе
Сяргей Шыптэнка на судзе

Ён лічыць, што справа супраць яго і ягоных калегаў адпачатку «палітычна матываваная», і ўказвае на «сымптаматыку нашага грамадзтва».

«Нам прапануюць выказацца, што я думаю адносна таго, што я не вярблюд. З нас хочуць зрабіць агмень крамлёўскай прапаганды, але ня могуць гэтага абгрунтаваць. Дзяржаўныя прапагандысцкія тэлеканалы ў сваіх рэпартажах зьневажалі нас, а суд ня можа нас ад гэтага абараніць.

Пры гэтым арганізатары працэсу застаюцца ў цені — яны хочуць прадставіць нашае беларускае грамадзтва дзікунамі, якія ня могуць на нармальных дыскусійных пляцоўках абмяркоўваць набалелыя праблемы. З майго боку была толькі рэалізацыя свабоды слова, якая гарантуецца Канстытуцыяй Беларусі».

Падсудны параўнаў цяперашнюю справу са «справай патрыётаў»: падобным чынам у кватэру ўварваліся шмат сілавікоў са зброяй.

«Магчыма, згадваньне пэўных фактаў і прозьвішчаў падзейнічала — нас ды нашыя сем’і вырашылі пакараць. Маўляў, паглядзіце, як мы можам з вамі зрабіць. Можам, як зь „Белым легіёнам“, а можам неяк інакш...

Я цягам 20 гадоў усё рабіў для аднаўленьня сувязяў народаў Расеі і Беларусі, за інтэграцыю, а тут раптам сеў і падумаў: „А што б мне зрабіць, каб распаліць варожасьць?“. І прыдумаў. Прынамсі гэтак абвінавачваюць».

Шыптэнка не прызнае таксама віны ў незаконнай прадпрымальніцкай дзейнасьці (у гэтым жа абвінавачваюць і Алімкіна). Паводле яго, усе ганарары ды іншыя прыбыткі ён траціў на часопіс «Новая эканоміка», які рэдагаваў.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG