Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Утаймоўная кашуля


Юрась Бушлякоў, Менск Новая перадача сэрыі "Жывая мова".

Абмяркоўваючы апошнія падзеі, калегі спыталіся днямі пра беларускі адпаведнік расійскага спалучэньня смирительная рубашка. На гэтае пытаньне цяжка даць адназначны адказ: няма ў нас на сёньня аднаго рэгулярна ўжыванага беларускага адпаведніка. З ходу я сказаў калегам пра ўціхамірвальную кашулю. У сучасных слоўніках ёсьць рэдкі прыметнік уціхамірвальны, а вось спалучэньне ўціхамірвальная кашуля ўдалося знайсьці ўсяго ў двух слоўніках – абодва польска-беларускія (даўнейшы, 1962 году выданьня, і найнавейшы сёлетні, падрыхтаваны ў акадэмічным Інстытуце мовазнаўства). Вядома, уціхамірвальная кашуля – калька, мы застаемся ў каардынатах расійскага спалучэньня: адзежыну з завязванымі на сьпіне доўгімі рукавамі называем кашуляю, а не капотаю, скажам, ці каптаном, да таго ж скарыстоўваем яшчэ й “грувасткі” кніжны прыметнік уціхамірвальны. Здаецца, у яго ролі пэрспэктыўней выглядаюць прыметнікі, утвораныя ад сынанімічнага слову ўціхамірваць дзеяслова ўтаймоўваць: утаймоўны і ўтаймавальны (утаймоўная кашуля або ўтаймавальная кашуля). Зь цягам часу ўбачым, які з варыянтаў – кашуля ўціхамірвальная, утаймоўная, утаймавальная ці, можа, яшчэ проста заспакаяльная – задамінуе ў беларускім літаратурным маўленьні.
Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG