Кампанія, куды я кіраваў, была ня вельмі знаёмая для мяне, але прыемная, з пэрспэктывай, як кажуць. Далікатнасьць сытуацыі вызначала тое, што там знаходзілася жанчына, да якой я меў сымпатыю й сантымэнт.
Тое, што я трымаў пляшку ў рукох, было ня вельмі правільна, бо гэта быў Бульвар, дзе прайшло маё юнацтва. Я ўжо завярнуў у патрэбны двор, як пачуў вокліч, відавочна зьвернуты да мяне:
— Здароў, бадзяга! Але не чакаў цябе ўбачыць, ты ж даўна разьвітаўся з Бульварам.
Я прыгледзеўся, хто гэта, бо з голасу пазнаць ня даў рады. Але, падышоўшы бліжэй, усё зразумеў. Мяне спыніў мой колішні прыяцель Гена, хлопец з суседняга двара, зь якім мы вучыліся ў паралельных клясах: я ў «А», ён у «Б».
Я адчуў, куды будзе хіліцца справа, і аж да зморшчын на твары пашкадаваў, што своечасова не схаваў каньяк у сумку, але хаваць было ўжо позна.
— Як справы, пішуцца? — жартам запытаўся ён.
— Пішуцца, — каротка пагадзіўся я.
— Куды кіруеш?
— Ды тут… трэба ў госьці зайсьці. Чакаюць, — намякнуў я на недахоп часу.
Гена паглядзеў мне ў вочы, пасьля на пляшку, і наўпрост, без звычайнай у такіх момантах прадмовы, неяк абыякава запытаў:
— Наліеш сотку?
— Ну вось, — падумаў я, ты йдзеш сабе ў госьці, у цябе натхнёны настрой, цябе чакаюць і тут раптам цябе перапыняе смурнога выгляду школьны ўспамін з такой несвоечасовай просьбай-мэтай кульнуць сотку.
Я паглядзеў на яго крануты двухдзённай няголенасьцю твар, прыпухлыя вочы, расшпіленую куртку...
Гена не выдаваў на клясычнага алканаўта, але мяне ўсё ж агарнула выразнае раздражненьне, якое немагчыма было схаваць. Думаю, Гена яго заўважыў, але чакаў майго адказу.
Я пералічваў варыянты: можна было спакойна адмовіць, спаслаўшыся на абставіны; прыдумаць што-кольвек; папросту праігнараваць. Але я, нечакана нават для самога сябе, чамусьці пагадзіўся.
— Пачакай, зараз у краму зойдзем плястыкоўкі набудзем, — ня дужа задаволеным тонам, з такім самым выразам на твары прамовіў я.
Мы й не сябравалі надта. Гена быў школьным прыяцелем, ня болей. Так, дваровыя юнацкія прыгоды, гітара пад акном, дзяўчыны-раўналеткі і спорт. Ён таксама займаўся спортам, барацьбой і дзю-до. Такія абставіны нас лучылі дадаткова. Была асобная тэма для абмеркаваньня. Трэніроўкі, спаборніцтвы, траўмы, перамогі й паразы.
Калісьці на пятаку каля турніка ў нашым двары я вучыў яго біць сэрыю — левай, правай наўпрост; левай збоку. Ён мяне – кідку прогібам.
І вось праз шмат гадоў, у абсалютна нязручны момант, мы йдзем у краму па плястыкоўкі, каб наліць яму тую няшчасную сотку, — раздражнёна разважаў я, адчыняючы дзьверы ў краму.
Я пачаў згадваць, калі апошні раз мы бачыліся. Гадоў пяць-сем таму, гуляючы зь сям’ёй па Камсамольскім возеры, я сустрэў яго з дамай. Гена быў у форме: вясёлы, радасны, пад шафэ. Сонца, віно, шашлыкі.
— Знаёмся, мая жонка. Другая. Новая, — рагатаў ён.
Гена працаваў рэзьнікам у краме й выглядаў на гаспадара жыцьця. Такі крэпкі, пэўны мужчына, з выразнымі біцэпсамі й цьвёрдым позіркам празрыстых блакітных вачэй. Мы перакінуліся парай неабавязковых фразаў, пасьмяяліся і разьвіталіся.
Але за гэтыя пяць-сем гадоў ягонае жыцьцё, як падалося, крыху зьмянілася. Прынамсі выгляд ягоны быў такі… стомлены. Позірк зрабіўся хутчэй філязофскім, чым пераможным, хоць вочы па-ранейшаму зьзялі празрыстым блакітам.
Мы селі на пакрытую сьнегам лаўку і я скруціў корак з бутэлькі. Пачалася размова. Але пра што ў такіх выпадках гавораць – пра тое, што было. Дзіўна, мы гаварылі, і мае раздражненьне й нецярплівасьць неяк пачалі асядаць.
Згадалі сяброў юнацтва й аднаклясьнікаў, першыя школьныя каханьні, розныя дваровыя гісторыі. Выпілі яшчэ. Калі размова кранула сям’ю, Гена дастаў і запаліў цыгарэту, зацягнуўся й скрушна, запінаючыся прамовіў:
— Неяк ня так усё пайшло. З жонкай другой таксама разьвёўся. Дзеці вырасьлі, даўно самі па сабе са сваімі сем’ямі, а два гады таму мама памерла. Адзін жыву...
— Ведаеш, — адказаў я. У кожнага свае канавы ў жыцьці, я вон таксама спрабую пераскочыць…
Мы пагаварылі яшчэ пару хвілін і падняліся з засьнежанай лаўкі.
— Дзякуй табе, Алег, — сказаў ён на разьвітаньне. — Ведаеш, добра, што сустрэліся.
Ягоны лоб сабраў зморшчыны, нібы ён яшчэ нешта хацеў згадаць, але так нічога й не сказаў. Мы паціснулі рукі, ён павярнуўся й пайшоў. Празь некалькі крокаў азірнуўся й памахаў мне рукой.
Я глядзеў яму ўсьлед. Зь неба прамінулага году падаў сьнег. Ягоная расшпіленая куртка разьляталася крыламі ад ветру.
Спазьніўшыся ў госьці, я выглядаў трошкі нягегла са сваёй пачатай пляшкай каньяку і прыпарошаным сьнегам торцікам, але навагодні вечар усе няёмкасьці моманту зафарбаваў сваімі вясёлымі фарбамі.
Увесну, неяк зноў апынуўшыся на Бульвары, я перасёкся зь яшчэ адным школьным сябрам з таго самага паралельнага «Б». Ён запытаў, ці сустракаецца наш «А».
— Ты ведаеш, здаецца, не. Вы былі дружнейшыя за нас, — адказаў я.
— А мы ў канцы зімы сустракаліся, — зазначыў ён. З тымі, хто даехаў. Пагаварылі, паўспаміналі.
— Я тут на Новы год выпадкова вашага Гену-дзюдаіста сустрэў. Пасядзелі зь ім, як калісьці, на лаўцы, — пасьміхнуўся я.
— Не, Гены не было. Памёр Гена напачатку вясны. Матор спыніўся. Увогуле, з нашага кляса ўжо дванаццаць чалавек сышло.
Сьвяціла сонца, я сядзеў у кабіне сваёй «Хонды», глядзеў на людзей, што сновалі туды-сюды пад бульварскімі дрэвамі і разумеў, чаму ня здолеў адмовіць Гену ў той сотцы. І дзякаваў богу, што сталася менавіта так.
