«Расейскія войскі і іншыя асобы, якія дзейнічалі пад іх камандаваньнем, рэгулярна катавалі затрыманых падчас шасьцімесячнай акупацыі Ізюму», — канстатавала HRW.
Аўтары справаздачы апыталі больш за 100 пацярпелых, якія расказалі, што іх катавалі электрычным токам, сымуляцыяй утапленьня, жорстка білі, пагражалі зброяй і прымушалі заставацца ў нязручных позах на працягу доўгага часу.
Ацалелыя былыя палонныя вызначылі мінімум сем месцаў у Ізюме, у тым ліку дзьве школы, дзе, паводле іх слоў, расейскія вайскоўцы іх утрымлівалі і зьдзекаваліся зь іх.
Па словах дасьледчыцы HRW, гвалт і жорсткае абыходжаньне ў Ізюме «не былі выпадковымі інцыдэнтамі».
«Некалькі ахвяр падзяліліся з намі дакладнымі аповедамі аб падобным вопыце катаваньняў падчас допытаў ва ўстановах, падкантрольных расейскім войскам і іх падначаленым, што паказвае на тое, што такія паводзіны былі часткай палітыкі і пляну», — сказала прадстаўніца HRW.
Затрыманых, выкрадзеных з дому ці з грамадзкіх месцаў, утрымлівалі да 14 сутак.
Усе затрыманыя мужчыны сказалі, што іх катавалі электрычным токам, білі рукамі, прыкладамі, мэталічнымі трубамі ды іншымі прадметамі, а затрыманая жанчына расказала HRW, што яе білі кулакамі і пагражалі згвалціць.
«Нашы высновы паказваюць на тое, што расейскія войскі зьвярталіся да жудасных парушэньняў у шматлікіх акупаваных раёнах і існуе сапраўдная занепакоенасьць з нагоды падобных злоўжываньняў у іншых раёнах, якія яны працягваюць кантраляваць», — дадала прадстаўніца HRW.
Паводле высноў ААН, апублікаваных 18 кастрычніка, расейскія сілы адказныя за «пераважную большасьць» парушэньняў правоў чалавека, у тым ліку ваенныя злачынствы, у чатырох рэгіёнах Украіны на працягу першых тыдняў вайны.
У верасьні кіраўнік Харкаўскай абласной ваеннай адміністрацыі Алег Сінягубаў паведаміў аб завяршэньні эксгумацыі целаў у вызваленым Ізюме. Паводле яго слоў, большасьць целаў маюць прыкметы гвалтоўнай сьмерці, а 30 — сьляды катаваньняў.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
- Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
