Лінкі ўнівэрсальнага доступу

«Новая газета» апублікавала доказы пазасудовых пакараньняў сьмерцю ў Чачні


Грозны
Грозны

Чачэнскія сілавікі перад пазасудовымі карамі ў студзені 2017 году прымусілі некалькіх затрыманых на камэру прысягнуць «Ісламскай дзяржаве», а затым адмовіцца ад яе

Пра гэта гаворыцца ў расьсьледаваньні расейскай «Новой газеты».

У першай частцы расьсьледаваньня выданьне апісвае дакумэнты чачэнскага МУС, якія сьведчаць аб тым, што шэраг загінулых былі затрыманыя супрацоўнікамі праваахоўных органаў, хоць паводле афіцыйнай вэрсіі гэтага не адбывалася.

Пра тое, што ў Чачні ў ноч на 26 студзеня 2017 году былі расстраляныя 27 затрыманых, «Новая газета» паведаміла летам таго ж году. Забітых, як пісала выданьне, затрымалі падчас спэцапэрацый пасьля нападу на паліцыянтаў у Грозным 17 сьнежня і ўтрымлівалі на тэрыторыі палку патрульна-паставой службы імя Ахмата Кадырава.

У красавіку 2017 году «Новая газета» перадала СК сьпіс з 30 забітых жыхароў Чачні. Сьледчыя пацьвердзілі гібель чатырох чалавек. Двух чалавек яны выявілі жывымі і прад’явілі іх упаўнаважанай па правах чалавека пры прэзыдэнце РФ Тацяне Маскальковай. Але на самой справе гэта былі родныя браты забітых у студзені 2017 году Махмы Мускіева і Шамхана Юсупава, якіх вымусілі пайсьці на падман.

Яшчэ тры чалавекі са сьпісу «Новой газеты» былі затрыманыя, зазналі катаваньні і загінулі ў выніку арганізаванай у Чачні ў канцы лютага 2017 году кампаніі супраць мясцовай ЛГБТ-супольнасьці. У дачыненьні да астатніх 18 чалавек летам і восеньню 2017 году былі распачатыя крымінальныя справы, і ўсе яны былі абвешчаныя ў міжнародны вышук па абвінавачваньні ва ўдзеле ў тэрарыстычных фармаваньнях на тэрыторыі Сырыі. У сакавіку 2018 году СК вынес канчатковую адмову ў адкрыцьці крымінальнай справы па заяве «Новой газеты» і больш не вяртаўся да гэтага пытаньня.

Выданьне атрымала службовыя дакумэнты чачэнскага МУС — табліцы з фота і пэрсанальнымі дадзенымі больш як 160 затрыманых, а таксама зьвесткі аб выніках апэратыўна-вышуковых мерапрыемстваў чачэнскіх сілавікоў. У гэтых дакумэнтах выданьне знайшло амаль усіх асобаў (26 чалавек) са свайго сьпісу. Затрыманыя былі сфатаграфаваныя ў некалькіх месцах на вядомым фоне: так, у палку імя Кадырава гэта была альбо сьцяна, альбо белы шклопакет зь перамычкамі, альбо труба ў кацельні, да якой некаторыя затрыманыя былі прышпіленыя наручнікамі.

Кіраўнікі адпаведных сілавых падразьдзяленьняў Чачні адмаўлялі, што асобаў са сьпісу «Новой газеты» наогул калі-небудзь затрымлівалі супрацоўнікі паліцыі. Аднак, напрыклад, у выпуску навінаў дзяржаўнай тэлекампаніі «Грозны» ад 11 студзеня 2017 году быў паказаны адзін з затрыманых напярэдадні жыхароў Чачні па імені Адам Дасаеў. У навінавым сюжэце яго дапытвае асабіста кіраўнік Чачні Рамзан Кадыраў, побач зь ім у кадры — камандзір палку імя Кадырава Аслан Ірасханаў. У табліцы Адам Дасаеў праходзіць пад нумарам 31. Таксама ў сьпісе «Новой газеты» фігуруюць 12 жыхароў Чачні, якімі займаліся супрацоўнікі чачэнскага СОБРу «Церак». Іх затрыманьне зьвязанае з падзеямі 17 сьнежня 2016 году, калі позна ўвечары ў цэнтры Грознага паліцэйскі патруль расстраляў аўтамабіль, які зьбіў супрацоўніка ДПС.

20 сьнежня 2016 году «Ісламская дзяржава» ўзяла на сябе адказнасьць за напад у Грозным: на яе сайце быў апублікаваны відэазапіс, на якім 11 чачэнцаў прыносяць прысягу лідэру тэрарыстаў Абу Бакру аль-Багдадзі.

Вывучыўшы аналягічныя відэа, якія прыпісваюцца «Ісламскай дзяржаве», журналісты выявілі тыя, на якіх некаторыя асобы са сьпісу «Новой газеты» спачатку прысягаюць «Ісламскай дзяржаве», а потым у той жа вопратцы і ў тых жа дэкарацыях выракаюцца яе. Ролікі маюць усе прыкметы пастановачнага відэа, зьнятага дзеля таго, каб абвясьціць загінулых тэрарыстамі, зрабіла выснову выданьне.

Камэнтаваць тут можна праз Facebook. Калі вы ў Беларусі, любы камэнтар можа быць падставай для перасьледу з боку ўладаў

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG