Цяперашняя прэзыдэнцкая выбарчая кампанія ад самага пачатку суправаджалася шматлікімі рэпрэсіямі, заявіў намесьнік старшыні праваабарончага цэнтру «Вясна» Валянцін Стэфановіч, выступаючы 4 верасьня перад Радай Бясьпекі ААН, паведамляе БелаПАН.
«На мірных дэманстрантаў быў ажыцьцёўлены напад з боку спэцыяльных падразьдзяленьняў сілавых структур, якія прадэманстравалі непрапарцыйнае прымяненьне гвалту і ўжылі спэцыяльныя сродкі здушэньня масавых беспарадкаў і іншую зброю. Сотні людзей былі параненыя, ня менш як тры пратэстоўцы загінулі ў выніку прамых дзеяньняў міліцыі, больш за сем тысяч былі затрыманыя».
Праваабаронца адзначыў, што далейшыя падзеі «яшчэ больш узрушылі наша грамадзтва».
«Затрыманыя зазнавалі катаваньні, жорсткае і бесчалавечнае абыходжаньне, — сказаў Стэфановіч. — На працягу некалькіх дзён, пачынаючы з 9 жніўня, беларускія сілавікі рабілі дзеяньні, якія наўмысна наносілі грамадзянам Беларусі моцны боль, а таксама фізычныя і маральныя пакуты. Ім былі нанесеныя цялесныя пашкоджаньні і псыхалягічныя траўмы рознай ступені цяжкасьці. Рабілі гэта ў розных установах праваахоўнай сыстэмы як пры затрыманьні, так і ў зьняволеньні».
Стэфановіч падкрэсьліў, што людзі «зазнавалі катаваньні і жорсткае, бесчалавечнае абыходжаньне, якае зьневажае годнасьць». «У прыватнасьці, іх абражалі, зьбівалі дубінкамі, жорстка абыходзіліся, траўмавалі (пераломы костак, раненьні і масіўныя сінякі), іх білі электрашокерам, у іх стралялі гумовымі кулямі, — сказаў ён. — Сілавікі распылялі газ у закрытых памяшканьнях з грамадзянамі ўнутры, прымушалі іх гадзінамі стаяць голымі на каленях на асфальце, пагражалі ім прымяненьнем зброі і сэксуальным гвалтам. Затрыманых пазбаўлялі сну, сродкаў гігіены, ежы і вады, адмаўлялі ў мэдычнай дапамозе і неабходных леках. Акрамя таго, у камэрах, разьлічаных на 4–6 чалавек, міліцыя зьмяшчала да 40 чалавек, у тым ліку грамадзян з пацьверджаным COVID-19».
На пацярпелых «масава аказваліся меры псыхалягічнага ціску: прымушалі сьпяваць гімн Беларусі і доўга выкрыкваць лёзунгі, станавіцца на калені, клясьціся ў вернасьці і прызнаваць перавагу дзейнай улады і праваахоўных органаў Беларусі».
«Шмат каго з пацярпелых даставілі ў бальніцы пасьля вызваленьня. Некаторыя знаходзіліся ў крытычным стане і ўсё яшчэ папраўляюцца. Многія з арыштаваных пасьля вызваленьня мелі патрэбу ў псыхалягічнай дапамозе, — сказаў Стэфановіч. — Праваабарончы цэнтар „Вясна“ зафіксаваў больш за 500 паказаньняў ахвяр катаваньняў. Ахвяры сьведчаць, што катаваньні насілі масавы і сыстэмны характар і выкарыстоўваліся як палітычна матываванае пакараньне грамадзян за выказваньне сваёй думкі і ўдзел у антыўрадавых пратэстах. Мы можам дакладна сказаць, што мы маем справу са злачынствамі супраць чалавечнасьці, якія ня маюць тэрміну даўнасьці ў нашым нацыянальным заканадаўстве. Аднак цяпер пракуратура і Сьледчы камітэт не распачалі крымінальных спраў на гэтых падставах».
Стэфановіч таксама адзначыў, што ў поствыбарчы пэрыяд рэпрэсіі ўзмацніліся.
«Ня менш за 80 чалавек знаходзяцца пад сьледзтвам за ўдзел у акцыях пратэсту. У цяперашні час за кратамі знаходзіцца 41 палітычны зьняволены, у тым ліку ўдзельнікі прэзыдэнцкай кампаніі і чальцы іх каманд, блогеры, актывісты апазыцыі і ўдзельнікі мірных акцый пратэсту», — сказаў ён.
Паводле слоў Стэфановіча, праваабарончая супольнасьць працягвае заклікаць улады «неадкладна спыніць рэпрэсіі і гвалт у дачыненьні да сваіх грамадзян, вызваліць усіх палітычных зьняволеных, прыняць меры для эфэктыўнага расьсьледаваньня ўсіх актаў катаваньняў і выконваць свае міжнародныя абавязаньні».
«Сёньня мы ўсьведамляем глыбокі крызіс правоў чалавека ў Беларусі, які ня можа быць і ня ёсьць унутранай справай краіны. Увесь сьвет павінен быць занепакоены беспрэцэдэнтным парушэньнем правоў чалавека і ўласных законаў цяперашнім урадам Беларусі», — падкрэсьліў Стэфановіч.
Абмеркаваньне сытуацыі ў Беларусі ў Радзе Бясьпекі, ініцыяванае Эстоніяй, праходзіла ў фармаце відэаканфэрэнцыі.
