На «Днях расейскай кнігі і расейскамоўных літаратур у Парыжы» расейскамоўны паэт зь Беларусі Дзьмітры Строцаў двойчы паўтарыў наступныя тэзы:
«Першае, пра што сёньня трэба казаць, — гэта пра кенозіс расейскай мовы ў Беларусі, пра кенозіс як пра ўсьвядомленую задачу, аб новай мадэлі паводзін, аб самаўмаленьні расейскага ў сытуацыі памежжа, у сытуацыі сустрэчы з другой моўнай стыхіяй — беларускай, — 51-гадовы Дзмітры Строцаў пераказаў зьмест сваіх выступаў у сябе ў фэйсбуку. — Неабходна забыцца пра якую-кольвек барацьбу за ўплыў, аб спаборніцтве, аб праявах «мяккай» сілы.
А сіла ёсьць і вось якая: у дзевяноста выпадках са ста, камунікацыя зь дзецьмі і падлеткамі ў беларускіх дзіцячых садках і школах вядзецца на расейскай мове, ва ўсіх вышэйшых навучальных установах выкладаньне вядзецца на расейскай мове, амаль у ста выпадках тэлевізійнае і радыёвяшчаньне — на расейскай, газэты і часопісы — амаль усе на расейскай, кнігі ў кнігарнях практычна ўсе на расейскай мове.
Немагчыма паўплываць на камэрсантаў, якія змагаюцца за рынкі, але мы, літаратары, павінны ўсьвядоміць сваю адказнасьць. З нашага папушчальніцтва, з-за нашых крыўдаў беларуская мова можа раптам зьнікнуць у Беларусі, як ужо адбылося з ідыш, які яшчэ ў сярэдзіне мінулага стагодзьдзя быў адной з дзяржаўных моў у Савецкай Беларусі. Неабходна саступальная камунікацыя, уважлівая сустрэча зь беларускай славеснасьцю, неабходна актыўна перакладаць беларускіх аўтараў на расейскую, прапагандаваць беларускую літаратуру, прыцягваць беларусаў да ўдзелу ў расейскіх праектах ўсюды, дзе толькі можна.
І мы павінны дапамагчы тым расейскамоўным аўтарам Беларусі, якія яшчэ не зусім адарваліся ад каранёў, перайсьці з расейскай на беларускую. Гэта годна, гэта па-хрысьціянску, гэта — кенозіс. Нельга скнарнічаць», — падсумоўвае Строцаў.
Як нагадвае Наша Ніва, Дзьмітрый Строцаў — паэт-мэтафізык, сябар Беларускага ПЭН-Цэнтра, і выдавец (выдавецтва «Вінаград»). Праваслаўны вернік, ён выдае шмат непрыбытковай беларускамоўнай праваслаўнай літаратуры.
Кенозіс — гэта тэалягічны тэрмін, які азначае ахвярнае і прыніжанае сыходжаньне бога ў сьвет, зь любові да людзей, ад грэч. κένωσις — спусташэньне. Сам Строцаў мае расейскія карані. Па прафэсіі ён архітэктар, скончыў Беларускі політэхнічны інстытут. Ён тата Андрэя Строцава.
Як піша Мікола Бугай на сайце Нашай Нівы, «заклік Строцава да сьвядомага самаўмаленьня расейскай культуры ў Беларусі, заклік да расейскамоўных беларусаў вяртацца да мовы сваіх прашчураў — каштоўны маральны жэст, рэдкасны на плянэце, дзе часьцей адбываецца вайна культур».
Намесьніца старшыні ТБМ імя Францішка Скарыны Алена Анісім пракамэнтавала Свабодзе ініцыятыву Дзьмітрыя Строцава:
«Гэта мае глыбокі маральны кантэкст, і такую ініцыятыву варта вітаць. Спадзяюся, што тыя творцы, якія сёньня пішуць на рускай мове, таксама зразумеюць сутнасьць гэтай ініцыятывы. Што яны адчуюць новае дыханьне, яшчэ большае пакліканьне да сваёй справы, і гэта дапаможа ім разьвіць свой талент. Напрыклад, Янка Купала ня стаў бы Купалам, калі б не пачаў пісаць па-беларуску. А першыя спробы ён рабіў зусім не на беларускай мове. Напэўна, і Максім Багдановіч ня стаў бы такой асобай, калі б ён у свой час не абраў беларускую мову. Я жадаю тым творцам, хто пачуе гэты заклік і знойдзе ў сабе жаданьне і пакліканьне пісаць па-беларуску, адчуць і моц свайго таленту, і нейкае новае дыханьне, і стварыць насамрэч таленавітыя творы. І гэта паслужыць узбагачэньню наагул культуры. Бо культура як паняцьце агульнае больш дае чалавеку сілы, моцы, чым калі людзі пачынаюць сыходзіць на зусім дробязныя рэчы. Пры гэтым я не хачу, каб людзі самаўмаляліся ці рабілі гэта пад нейкім ціскам, што гэта мода ці яшчэ нешта, а рабілі менавіта па закліку душы».
