Спэцыяльны праект

Савецкі камбінат сьмерці. У 1930-я НКВД у Воршы забіваў да 150 чалавек на дзень

Ворша — трэці па колькасьці расстраляных у сталінскія часы горад Беларусі. Яшчэ савецкія ўлады вызначылі тут два месцы масавых расстрэлаў НКВД. Але цяперашняму райвыканкаму бракуе доказаў, каб усталяваць мэмарыял рэпрэсаваным.

«Татарскі Вялікдзень». Перад каталіцкім сьвятам мусульмане ў Іўі фарбуюць яйкі і частуюць імі дзяцей

Гэтаму звычаю каля 140 гадоў. Сьвяткаваньне праходзіць раніцай у пятніцу за два дні да каталіцкага Вялікадня.

Нарадзілася ў Стоўпцах, вучылася ў Парыжы, жыве ў Атаве. Жыцьцё старшыні Рады БНР у фотаздымках

У сэрыі «Бібліятэка Свабоды. XXI стагодзьдзе» выйшла другое выданьне кнігі Івонкі Сурвілы «ДАРОГА. Стоўпцы —Капэнгаген — Парыж — Мадрыд — Атава — Менск». Свабода сабрала архіўныя фотаздымкі і фрагмэнты ўспамінаў зь кнігі, якія ўзнаўляюць жыцьцёвы шлях Івонкі Сурвілы

Барыс Кіт і Тамара Казевіч. Гісторыя каханьня

Беларускі асьветнік і амэрыканскі навуковец Барыс Кіт, які памёр 1 лютага у 107 гадоў, ён меў складанае, але цікавае жыцьцё, грамадзкае і асабістае. З апошняй жонкай Тамарай Казевіч яны сустрэліся ў 1972 годзе, каб разьвітацца назаўжды ў 2018-м, 40 дзён таму.

Як арнамэнт з сям’і «ворагаў народу» трапіў на дзяржаўны сьцяг

У 1937 годзе супрацоўнікі НКВД расстралялі «ворага народу» – Аляксея Маркевіча зь Сеньненскага раёну. Праз 14 год улады ўзялі арнамэнт з рушніка ягонай жонкі за аснову дзяржаўнага сьцягу БССР. У 1995 годзе той арнамэнт трапіў на сучасны сьцяг Беларусі.

Найхаладнейшае месца на Зямлі

Фатограф Радыё Свабода Эймас Чапл паехаў у Рэспубліку Саха дзеля траіх людзей, якія працуюць на вуліцы нават у самыя лютыя маразы.

Як выглядала міжваенная Ліда

Фатаздымкі польскіх, расейскіх і нямецкіх фатографаў, якія захоўваюцца ў Нацыянальнай бібліятэцы Польшчы

Зімовая вайна ва Ўкраіне

Карэспандэнты Радыё Свабода наведалі лінію фронту на ўсходзе Ўкраіны і пабачылі жыцьцё ўкраінскіх вайскоўцаў, якія ўжо чацьвёртую зіму вядуць змаганьне з прарасейскімі сэпаратыстамі.

Ландсбергіс: Тады ўжылі ваенную сілу — пайшлі забіваць... Але людзі адстаялі права мець сваю Радзіму

27 гадоў таму 13 студзеня 1991 — савецкія войскі ўзялі штурмам будынак тэлецэнтру ў Вільні. Гэты дзень адзначаецца ў Літве як Дзень абаронцаў свабоды.

Як выглядала Глыбокае ў міжваенны час

Фатаздымкі з фондаў Нацыянальнай бібліятэкі Польшчы.

2017-ы з Радыё Свабода: падзеі, героі, учынкі, праекты

Усё самае важнае, што здарылася сёлета

Буктрэйлеры Свабоды

Беларуская служба Радыё Свабода працягвае выдаваць кнігі ў сэрыі «Бібліятэка Свабоды. XXI стагодзьдзе» Тут вы знойдзеце відэаанонсы выбраных выданьняў

Фота Свабоды 2017

2017 год у фотааб’ектыве Свабоды.

Людзі Свабоды

Штогадовая намінацыя Радыё Свабода адзначае асобаў, якія пашыраюць прастору свабоды для сябе, Беларусі, сьвету. У 2017 годзе — гэта тыя, хто ламае стэрэатыпы пра людзей з інваліднасьцю.

Як зьмяніўся Магілёў за сто гадоў

«З Магілёва зацята рабілі горад савецкай будучыні, выкараняючы «архаічную даўніну», — кажа краязнаўца, праграміст з Баварыі Алег Давід Лісоўскі. У ягонай калекцыі больш за 2600 фатаздымкаў зь відамі старога Магілёва, якія ён набывае за свае грошы. Па просьбе Радыё Свабода Алег падабраў нізку відаў Магілёва са сваёй калекцыі. Параўноўваем іх з тым, як выглядае горад цяпер.

Звольнілі з працы, не абараніў дыплём, ажаніўся

Як справа «Белага легіёну» зьмяніла жыцьцё яе фігурантаў

Не для нас ананас-12. Параўноўваем цэны на прадукты ў Менску і Маскве

Пасьля падзеньня расейскага рубля ў 2014 годзе беларусы спустошвалі бліжэйшыя да мяжы расейскія крамы. Мы высьветлілі, ці ёсьць розьніца ў цэнах на базавыя тавары ў менскім і маскоўскім гіпэрмаркетах цяпер, у канцы 2017 году.

Беларускія татары памятаюць Вітаўта. Рэпартаж зь Іўя — самага мусульманскага мястэчка Беларусі

1 сьнежня ў Менску адзначаюць 620-ю гадавіну пасяленьня татараў у Беларусі. Свабода зьезьдзіла ў Іўе — «сталіцу» беларускіх татараў. У гэтым горадзе найбольшая доля мусульманскага насельніцтва ў краіне.

«Баюся ўлады, якая пачне забіваць». Стогадовая беларуска, асуджаная ў СССР за шпіянаж, распавядае пра сваё жыцьцё

Яўгенія Мікалаеўна Арлоўская нарадзілася 10 траўня 1917 году ў вёсцы Палавінны Лог, што пад Магілёвам. Яе лёс увабраў у сябе перажытае мільёнамі беларусаў у часы сталінскага тэрору

«Заробак 300 рублёў лічыцца добрым» Рэпартаж са Старых Дарог, дзе найменш беспрацоўных

Мы вырашылі спраўдзіць, як жывуць Старыя Дарогі. Тут, паводле афіцыйных зьвестак, найніжэйшы паказьнік беспрацоўя ў краіне — 0,1%. Сёлета сярэдні заробак у горадзе вырас на 11,5%

Рынак, касьцёлы і ціхія вуліцы. Як выглядаў міжваенны Слонім

Архіўныя фатаздымкі з калекцыі Нацыянальнай бібліятэкі Польшчы

«Горад — не маё жыцьцё». Як Белавеская пушча выманьвае моладзь з гораду

«Я ня ведаю іншага такога найкруцейшага на сьвеце месца, як Пушча. Горад ня вельмі мне падабаецца. А што там, нічога цікавага няма. А тут, у Пушчы, кожны дзень цікавы». Свабода зьезьдзіла да маладога фатографа, які жыве ў Белавескай пушчы.

Як зьмяніўся Наваградак за 100 гадоў. Параўноўваем гістарычныя і сучасныя фота

Нацыянальная бібліятэка Польшчы апублікавала архіў фотаздымкаў зробленых ў міжваенны пэрыяд, у тым ліку на тэрыторыі Беларусі. Свабода ўжо апублікавала некалькі сэрый зь іх. Дзякуючы здымкам сучаснага Наваградку, якія перадаў Радыё Свабода ураджэнец наваградчыны журналіст Сямён Печанко, мы можам параўнаць, як зьмянілася першая сталіца ВКЛ за апошнія 100 гадоў.

Ленін быў. 34 гарады і мястэчкі Беларусі, дзе больш няма помніка Леніну

У Беларусі няма праграмы па дэкамунізацыі. Але гэта не перашкаджае прыбіраць савецкія помнікі па ўсёй краіне. Свабода налічыла 17 гарадоў і мястэчак, дзе за апошнія 18 год савецкія помнікі зьніклі з цэнтральных плошчаў. Яшчэ ў 17 гарадах іх ніколі не было.

Дзед Юзюк і «вялікі кастрычнік». Жыцьцё стогадовага беларуса на фоне гісторыі краіны

Усе 100 год ён пражыў у сваёй хаце ў вёсцы Гейстуны пад Ашмянамі, нікуды ня езьдзіў, але да яго ў вёску штораз прыходзіла ўлада то нямецкага кайзера Вільгельма, то Пілсудскага, Сталіна, Гітлера і ўрэшце — Лукашэнкі. Мы параўналі, як прайшлі апошнія 100 год у гісторыі краіны і ў гісторыі 100-гадовага дзеда.

«Не для нас ананас-11». Прадуктовы кошык патаньнеў на 25 капеек ад пачатку году

У лістападзе падаражэлі праезд у грамадзкім транспарце, а таксама хлеб і яйкі — тавары, цана на не зьмянялася цягам усяго году.

«Прачынаўся і думаў, адвакат я яшчэ ці ўжо не?»

Адвакаты, якіх беларуская дзяржава пазбавіла ліцэнзій, распавядаюць, як жыць бяз права працаваць па прафэсіі.

Расстраляныя літаратары. Гісторыя 12 творцаў, забітых 80 год таму

Мы сабралі гісторыі 12 выдатных літаратараў, расстраляных 29 і 30 кастрычніка 1937 году. Усяго ў тыя дні было забіта больш за сто прадстаўнікоў беларускай інтэлігенцыі.

«Маёй бабулі дагэтуль страшна». Як унукі і праўнукі шукаюць зьвесткі пра рэпрэсаваных сваякоў

Пяць гісторый пра ўнукаў і праўнукаў рэпрэсаваных. З чаго пачынаюцца пошукі, як у архівах рэагуюць на запыты і чаму супрацоўнікі КДБ не дазваляюць рабіць копіі спраў.

Расстраляныя літаратары. Валеры Маракоў, інтымны лірык, які хаваў наган, каб абараніцца ад НКВД

Савецкая ўлада толькі за адну ноч 29-30 кастрычніка 1937 году застрэліла больш за 100 асобаў беларускай эліты. Праз 80 гадоў мы прыгадваем імёны забітых талентаў беларускага слова.

Расстраляныя літаратары. Юрка Лявонны, паэт-прыгажун артыстычнага складу, забіты як «член шпіёнска-дывэрсійнай арганізацыі»

Савецкая ўлада толькі за адну ноч 29-30 кастрычніка 1937 году застрэліла больш за 100 асобаў беларускай эліты. Праз 80 гадоў мы прыгадваем імёны забітых талентаў прыгожага пісьменства.

Расстраляныя літаратары. Янка Нёманскі, акадэмік зь лірычнай душой, забіты за «шкодніцтва»

Савецкая ўлада толькі за адну ноч 29-30 кастрычніка 1937 году застрэліла больш за 100 асобаў беларускай эліты. Праз 80 гадоў мы прыгадваем імёны забітых талентаў прыгожага пісьменства.

Як выглядала першая сталіца Вялікага Княства Літоўскага 100 гадоў таму (фотагалерэя)

Чым гандлявалі на наваградзкім рынку, як выглядаў цэнтар гораду, што можна было ўбачыць з Замкавай гары і іншыя цікавінкі гораду

Расстраляныя літаратары. Юлі Таўбін, сябар Куляшова, застрэлены ў 26 гадоў

Улада рабоў зьнішчае свабодных. Савецкая ўлада толькі за адну ноч 29-30 кастрычніка 1937 году застрэліла больш за 100 асобаў беларускай эліты. Праз 80 гадоў мы прыгадваем імёны забітых талентаў прыгожага пісьменства.

Расстраляныя літаратары. Міхась Чарот, паэт, які лічыў, што трэба супрацоўнічаць з ГПУ, ад якога і загінуў

Савецкая ўлада толькі за адну ноч 29-30 кастрычніка 1937 году застрэліла больш за 100 асобаў беларускай эліты. Праз 80 гадоў мы прыгадваем імёны забітых талентаў беларускага слова.

«У нас няма сьвятароў — усе роўныя». Хто такія менскія бахаі

Рэпартаж пра менскіх бахаі, якія вераць ва ўсясьветны парлямэнт і адзіную мову

Расстраляныя літаратары. Анатоль Вольны, які кпіў з ахвяраў першай хвалі рэпрэсій 1930 году, а ў 37-м зь яго ўжо не было каму кпіць

Савецкая ўлада толькі за адну ноч 29-30 кастрычніка 1937 году застрэліла больш за 100 асобаў беларускай эліты. Праз 80 гадоў мы прыгадваем імёны забітых талентаў беларускага слова.

Быў СССР — стала СНД

11 кастрычніка ў Сочы пройдзе сустрэча кіраўнікоў краін-удзельніц СНД. Свабода расказвае, што гэта за арганізацыя і чаму Беларусь — яе сябра.

Расстраляныя літаратары. Ізі Харык, сіяніст, які стаў камуністам і ад камуністаў загінуў

Савецкая ўлада толькі за адну ноч 29-30 кастрычніка 1937 году застрэліла больш за 100 асобаў беларускай эліты. Праз 80 гадоў мы прыгадваем імёны забітых талентаў прыгожага пісьменства.

Расстраляныя літаратары. Алесь Дудар, бунтоўны паэт, двойчы высланы, аднойчы забіты

Савецкая ўлада толькі за адну ноч 29-30 кастрычніка 1937 году застрэліла больш за 100 асобаў беларускай эліты. Праз 80 гадоў мы прыгадваем імёны забітых талентаў беларускага слова.

Расстраляныя літаратары. Мойша Кульбак, вытанчаны паэт з «трацкісцка-тэрарыстычнай арганізацыі»

Савецкая ўлада толькі за адну ноч 29-30 кастрычніка 1937 году застрэліла больш за 100 асобаў беларускай эліты. Праз 80 гадоў мы прыгадваем імёны забітых талентаў прыгожага пісьменства.

Міхась Зарэцкі. Яго творамі зачытваліся энкавэдысты, а потым закатавалі

Савецкая ўлада толькі за адну ноч 29-30 кастрычніка 1937 году застрэліла больш за 100 асобаў беларускай эліты. Праз 80 гадоў мы ўспамінаем імёны забітых талентаў беларускага слова.

«Не для нас ананас-10». Прадуктовы кошык падаражэў на 1,3 рубля ад пачатку году

У параўнаньні з пачаткам году ў кастрычніку падаражэлі малако, бульба, хлеб, яйкі. Сьвініна і цукар патаньнелі.

Расстраляныя літаратары. Тодар Кляшторны, які адкрыта напісаў: «Ходзім мы пад месяцам высокім, а яшчэ — пад ГПУ»

Бальшавіцкая ўлада толькі за адну ноч 29-30 кастрычніка 1937 году застрэліла больш за 100 асобаў беларускай эліты. Праз 80 гадоў мы прыгадваем імёны забітых талентаў беларускага слова.

Каталёнія. Галасы супраць новай краіны

Прыхільнікі адзінай Гішпаніі выказваюцца пра рэфэрэндум аб незалежнасьці Каталёніі.

Каталёнія. Галасы за новую краіну

Каталёнцы расказваюць, чаму галасавалі за незалежнасьць.

Як сьпячы хлеб паводле 200-гадовага рэцэпту

Дылема Адамовіча. Ці трэба было зьяжджаць зь Беларусі

Сёлетні верасень праходзіць пад знакам пісьменьніка Алеся Адамовіча — на пачатку месяца ён адзначыў бы 90-гадовы юбілей.

7 пытаньняў пасьля вучэньняў «Захад 2017»

Расейскія танкі «ішлі» маршам на Беларусь, Пуцін не прыехаў да Лукашэнкі, а расейскі верталёт страляў па сваіх. Свабода ўзгадвае здарэньні падчас вучэньняў «Захад 2017», а вайсковы экспэрт Аляксандар Алесін тлумачыць, што за гэтым можа стаяць.