Украіна займаецца эвакуацыяй, Расея — перамяшчэньнем зброі. Як рыхтуюцца да галоўнай бітвы на Данбасе

Пасьля адступленьня на кіеўскім кірунку Расея пачала перамяшчаць і канцэнтраваць свае сілы і тэхніку на тэрыторыі Луганскай і Данецкай абласьцей. Гэтую інфармацыю пацьвердзілі ўсе замежныя выведкі.

Як сьцьвярджаюць вайсковыя экспэрты, ад вынікаў баявых дзеяньняў у гэтым рэгіёне будзе залежаць і вынік вайны, і яе пераможца.

Украінская ўлада выпраўляе памылкі

Баі на на Данецкім і Луганскім кірунках адбываліся і раней, пачынаючы з 2014 году, але сёлета з 24 лютага яны сталі больш інтэнсіўнымі. Цяпер штодзень расейскія войскі па 5-7 разоў штурмуюць пазыцыі ўкраінскага войска, але часьцей абстрэльваюць менавіта цывільную інфраструктуру і мірных жыхароў.

Абапіраючыся на зьвесткі выведак, украінская ўлада пачала загадзя праводзіць эвакуацыю з падкантрольных тэрыторый на Луганшчыне і Данеччыне. Тут, у адрозьненьне ад Марыюпалю, жыхароў якога нават пасьля пачатку абстрэлаў не папярэдзілі і не заклікалі выяжджаць, улады праводзяць масавую эвакуацыю.

Крамянная, Севераданецк, Рубежнае, Папасная, Лісічанск, Ніжняе — такі пералік населеных пунктаў, зь якіх жыхароў просяць тэрмінова выехаць. Але колькасьць ахвочых пакідаць свае дамы пасьля абстрэлу чыгуначнай станцыі ў Краматорску істотна скарацілася.

«Эвакуюйцеся, пакуль мы можам вас забраць — расейцы канцэнтруюць тэхніку пад Рубежным і рэжыму цішыні не выконваюць», — такімі словамі пачынае кожны дзень у сваіх зваротах кіраўнік Луганскай абласной вайсковай адміністрацыі Сяргей Гайдай.

Паводле яго, напружанасьць кожны дзень павялічваецца і з пачаткам актыўных баявых дзеяньняў эвакуацыйныя магчымасьці будуць яшчэ горшымі, чым цяпер.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Колькасьць ахвяраў ракетнага ўдару па вакзале ў Краматорску дасягнула 50 чалавек

Расейцы забаранілі выяжджаць з Марыюпалю на сваіх аўтамабілях

Адзінае, што 13 красавіка паведаміў Генэральны штаб Узброеных сіл Украіны пра баявыя дзеяньні на Данеччыне, — праціўнік працягвае наносіць авіяўдары па Марыюпалі і вядзе наступ у раёне мэталюргічнага комплексу «Азоўсталь» і марскога порту.

Расейскае Міністэрства абароны пераконвае, што ў палон нібыта здаліся 1026 украінскіх абаронцаў Марыюпалю.

Кіраўнік Данецкай абласной вайсковай адміністрацыі Паўло Кірыленка заявіў, што ўжо два дні жыхары Марыюпалю ня могуць выехаць з гораду нават на асабістым транспарце. Паводле яго, пад пастаяннымі абстрэламі расейцаў застаюцца прыгарады Чаркаскае, Аўдзееўка, Вялікая Навасёлка. У рэгіёне ўжо афіцыйна пацьверджана гібель 238 грамадзян, яшчэ 761 чалавек атрымаў раненьні. Колькасьць ахвяр у Марыюпалі і Валнавасе невядомая.

«Зноў і зноў расейцы пацьвярджаюць, што яны ня здольныя весьці сумленную канвэнцыйную вайну, ня здольныя супрацьстаяць Узброеным сілам Украіны. Іхная галоўная тактыка цяпер — забіваць і тэрарызаваць цывільнае насельніцтва», — заявіў Паўло Кірыленка.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Расея сьцягвае дадатковыя войскі да мяжы з Украінай. ФОТА

Часу ўсё менш, войскаў усё больш

Як піша BBC, пакуль у Ўкраіны застаюцца эфэктыўныя супрацьпаветраная абарона і артылерыя, Расеі будзе цяжка прасунуцца далёка наперад.

У абодвух бакоў да гэтага моманту было прыкладна аднолькавая колькасьць асабістага складу ў гэтым рэгіёне — па 30-40 тысяч вайскоўцаў. Аднак Расея намагаецца падвоіць ці нават патроіць свае сілы на ўсходзе Ўкраіны.

Некаторыя экспэрты мяркуюць, што Расея магла страціць каля 20% баявой магутнасьці, сабранай да пачатку ўварваньня на тэрыторыю Ўкраіны.

Апроч таго, на Данбасе знаходзяцца найбольш загартаваныя баямі падразьдзяленьні ўкраінскай арміі — яны змагаліся з прарасейскімі сэпаратыстамі апошнія восем гадоў і пасьпелі добра акапацца ва ўмацаваных траншэях і на іншых абарончых пазыцыях.

Паводле ўкраінскага Генштабу, Расея абвясьціла да 26 красавіка на сумежных з Украінай тэрыторыях так званы «жоўты ўзровень тэрарыстычнай пагрозы». Як мяркуюць украінскія вайскоўцы, гэта можа быць зьвязана зь перамяшчэньнем вайсковай тэхнікі, узбраеньня і асабістага складу на тэрыторыю Ўкраіны.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: На Гомельшчыне за перадачу зьвестак пра перасоўваньне вайсковай тэхнікі завялі 7 крымінальных спраў

Вайна Расеі супраць Украіны

А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе на просьбу груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах вобласьцяў. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам. Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб’екты, расейцы пачалі бамбіць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фатаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяраў масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый і ў Харкаўскай вобласьці.
Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якіх Расея не кантралявала.
21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпра, Кіева, Харкава, Адэсы і іншых месцаў. Дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя процілегламу боку тэрыторыі бесьпілётнікамі.
Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ карпарацыі «Роснефть» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародзкай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі думку, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
16–18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
З прыходам да ўлады ў ЗША Дональда Трампа рэзка актывізавалася тэма магчымых мірных перамоваў. Прэзыдэнт ЗША абнавіў свае патрабаваньні да эўрапейскіх краінаў-сяброў NATO павялічваць выдаткі на абарону. Таксама палітык заявіў, што хоча, каб Украіна дала Злучаным Штатам кантроль за сваімі радовішчамі рэдказямельных выкапняў у абмен на фінансавую падтрымку яе ваенных дзеяньняў супраць Расеі.
У ноч на 14 лютага Расея бесьпілётнікам атакавала Чарнобыльскую АЭС, на саркафагу над разбураным у 1986-м пры чарнобыльскай катастрофе энэргаблёку пачаўся пажар, які ня могуць патушыць некалькі дзён.
12 лютага 2025 Трамп пагутарыў па тэлефоне з Пуціным, і 18 лютага 2025 году ў Эр-Рыядзе (Саудаўская Арабія) пачалася двухбаковая сустрэча з удзелам дзяржаўнага сакратара ЗША Марка Рубіё і кіраўніка МЗС Расеі Сяргея Лаўрова. Украіна на перамовы не запрошаная. Перад гэтым у Мюнхэне (Нямеччына) і Парыжы (Францыя) адбыліся, адпаведна, канфэрэнцыя па бясьпецы і саміт вядучых краінаў ЭЗ, але на іх так і ня выпрацавалі пляну доўгатэрміновай падтрымкі Ўкраіны. Акрамя таго, Вугоршчына — сябра Эўразьвязу, NATO і пры гэтым ляяльная да Расеі — дыстанцыявалася ад абмеркаваньня далейшай вайсковай дапамогі Кіеву, абвінаваціўшы іншыя краіны ў падбухторваньні далейшай вайны.
У красавіку высьветлілася, што мірныя перамовы пакуль ня маюць посьпеху, а тым часам Украіна заявіла, што ведае імёны 155 кітайскіх наймітаў, якія падпісалі кантракты з Расеяй і пайшлі на вайну. Афіцыйны Пэкін заявіў, што сваіх грамадзянаў на вайну не адпраўляў, а наадварот, раіў жыхарам краіны трымацца падалей ад абодвух бакоў.
Дзяржаўны ўкраінскі праект «Хачу жыць», які выконвае Каардынацыйны штаб у пытаньнях абыходжаньня з ваеннапалоннымі, у красавіку 2025 году апублікаваў прозьвішчы 742 грамадзян Беларусі, якія з 2023 году ваююць супраць Украіны на баку Расеі, зь іх 96 ужо загінулі.
1 чэрвеня на Дзень расейскай авіяцыі Ўкраіна правяла маштабную апэрацыю «Павуціньне». Служба бясьпекі Ўкраіны зладзіла ўдары па авіябазах па ўсёй тэрыторыі Расеі, зьнішчыўшы дзясяткі расейскіх вайсковых самалётаў. Дакладна невядома, адкуль кіраваліся гэтыя дроны і ці выкарыстоўвалі яны штучны інтэлект для нацэльваньня на расейскія самалёты. Паводле ўкраінскага боку, дахі грузавікоў, дзе хаваліся дроны, адчынялі дыстанцыйна, каб дазволіць квадракоптэрам узьлятаць.
Улетку 2025 году прэзыдэнт Злучаных Штатаў Дональд Трамп правёў шэраг сустрэчаў, у тым ліку з Уладзімірам Зяленскім і Ўладзімірам Пуціным. Дамовіцца пра мірнае пагадненьне ці прынамсі на асабістую сустрэчу прэзыдэнтаў Украіны і Расеі не атрымалася.
У ноч на 7 верасьня расейскія войскі нанесьлі рэкордны ўдар па Ўкраіне — дзяржаву атакавалі 805 «Шахедаў» і дронаў-імітатараў. Загарэўся будынак ураду ў Кіеве.
Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.