Адказнасьць за мову

Новы правапіс уступіць у сілу праз два гады. Новыя правілы беларускай мовы – крок да нацыянальнага аб’яднаньня ці разьяднаньня?

Новы закон “Аб правілах беларускай артаграфіі і пунктуацыі” ўступіць у сілу 1 верасьня 2010 году. Фактычна гэта азначае, што ўлада афіцыйна скасавала суіснаваньне двух беларускіх правапісных стандартаў.

24 чэрвеня закон “Аб правілах беларускай артаграфіі і пунктуацыі”. быў прыняты ў другім чытаньні Палатаю прадстаўнікоў, 28 чэрвеня яго ўхваліў Савет Рэспублікі, а 23 ліпеня яго падпісаў Аляксандр Лукашэнка. 26 ліпеня закон быў надрукаваны ў газэце “Звязда”.

У адпаведнасьці з новай рэдакцыяй закону, “дзяржаўныя органы, іншыя арганізацыі, грамадзяне Рэспублікі Беларусь, а таксама замежныя грамадзяне і асобы без грамадзянства, якія стала або часова пражываюць на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь, павінны кіравацца правіламі беларускай артаграфіі і пунктуацыі, зацьверджанымі гэтым законам, ва ўсіх сфэрах і выпадках выкарыстаньня беларускай пісьмовай мовы”.

Шырокага абмеркаваньня зьменаў, прапанаваных у правапіс, не было ні сярод грамадзкасьці, ні нават сярод спэцыялістаў.

Ініцыятары прыняцьця закону падкрэсьліваюць, што яны заклапочаныя тым, каб мова была стабільная. Старшыня камісіі па адукацыі, культуры, навуцы і навукова-тэхнічным прагрэсе Палаты прадстаўнікоў Уладзімер Здановіч кажа, што “правілы сталі больш беларускімі, патрыятычнымі і мірнымі, у адрозьненьне ад ранейшых — ваенізаваных і палітызаваных”.

Да 2010 году дапускаецца выкарыстаньне двух варыянтаў правапісу. Парушэньне новых правіл беларускай артаграфіі і пунктуацыі цягне за сабой адказнасьць.

Тэкст Закону РБ "Аб Правілах беларускай арфаграфіі і пунктуацыі"

ДЫСКУСІЯ НА САЙЦЕ СВАБОДЫ

А.Лукашанец: “Спыніцца артаграфічны разнабой”

“Зьмены, унесеныя ў адпаведнасьці з прынятым законам, не закранаюць асноўных прынцыпаў і асноўных правіл беларускай артаграфіі."

Шэсьць абяцаньняў Казіміра Фарыно

Намесьнік міністра адукацыі Казімір Фарыно распавёў пра наступствы прыняцьця новага правапісу беларускай мовы.

Што будзе за мову “Сашы і Сірожы”?

Ці будуць караць за скажэньне агульнапрынятых нормаў дзьвюх дзяржаўных моваў?

Гісторыя зьменаў беларускага правапісу

Першыя спробы ўнармаваць беларускі правапіс рабіліся яшчэ сто гадоў таму Эдвардам Будзькам, Баляславам Пачопкам, Антонам Луцкевічам, Янкам Станкевічам і Рудольфам Абіхтам.

Б. Пятровіч: “Патрэбна было пачынаць зь “мяккага знака”


Літаратурны часопіс “Дзеяслоў” выходзіць на ўласным правапісе, які ў рэдакцыі напаўжартам называюць “дзеясловіцай” – гэта прамежкавы варыянт паміж савецкай “наркамаўкай” і “тарашкевіцай”.

Сямнаццаць істотных зьмен у новай рэдакцыі правілаў

З дваццаці дзьвюх “главаў” новай рэдакцыі “Правілаў беларускай артаграфіі і пунктуацыі” распрацоўшчыкі вылучылі сямнаццаць найбольш істотных зьменаў.

В.Булгакаў: "Улада спрабуе выціснуць “непрымальныя праекты”

Галоўны рэдактар часопісу “Arche” Валер Булгакаў кажа, што ў афіцыйна зарэгістраваных выданьняў ня будзе асаблівага выбару, калі паўстане пытаньне існаваньня часопіса наагул.


З.Саўка: “Новыя зьмены ў правапісе вылучаюцца беспрынцыпнасьцю”

“У законе аб новым правапісе шмат супярэчнасьцяў, шмат блытаніны, шмат недакладнасьцяў. І ўвогуле ён вызначаецца, у адрозьненьне ад ранейшых зьменаў 1933 і 1957 гадоў, беспрынцыпнасьцю.