Лінкі ўнівэрсальнага доступу

«Мой сын вярнуўся з войска ўвесь гнілы». Што кажуць людзі на Камароўцы, дзе зьбіраюць подпісы за адстаўку міністра абароны


Старшыня менскай гарадзкой арганізацыі БХД Дзяніс Садоўскі зьбірае подпісы
Старшыня менскай гарадзкой арганізацыі БХД Дзяніс Садоўскі зьбірае подпісы

Правацэнтрысцкая кааліцыя, куды ўваходзяць Абʼяднаная грамадзянская партыя, рух «За свабоду» і аргкамітэт па стварэньні партыі «Беларуская хрысьціянская дэмакратыя», працягваюць кампанію «Не — дзедаўшчыне» з патрабаваньнем адстаўкі міністра абароны Андрэя Раўкова. Другі дзень актывісты зьбіраюць подпісы каля Камароўскага рынку ў сталіцы.

Людзі па-рознаму рэагуюць на зьбіральнікаў подпісаў. Некаторыя праходзяць міма, некаторыя абураюцца, але бальшыня спыняецца і ўступае ў размову.

Малады чалавек у курсе апошніх падзеяў — сьмерцяў салдат у войску, якія ўскалыхнулі грамадзтва:

— Я лічу, што нашай арміі даўно патрэбна паўнавартасная рэформа. Па-першае, павінна быць кантрактная аснова, нам трэба прафэсійная армія. Адсюль і ўся праблема — мы захоўваем савецкія перажыткі. Адстаўкі павінны быць, бо міністар, камандзіры, як мінімум, закрывалі вочы на бясчынствы ў войску. Але нашай арміі патрэбна рэформа.

Жанчына сталага веку расказала сваю гісторыю:

— Я аддала ў войска фізычна здаровага, моцнага сына. А вярнуўся ён, прабачце, увесь гнілы. Вуха проста вісела, мы думалі, яго ампутуюць. Ён страціў там зрок. Зьбівалі, адбіралі ўсе перадачы, грошы. Я, калі сын вярнуўся з войска, у ваенкамаце ўчыніла скандал. Няўжо нельга навесьці парадак у войску? Зараз ёсьць жа відэакамэры, няўжо камандзіры ня ведаюць, што ў казармах бясчынства?

Некалькі мужчын, якія служылі ў войску гадоў 30 таму, адразу ж падпісаліся за адстаўку міністра і абмеркавалі паміж сабой, што і каго трэба мяняць:

— Я з задавальненьнем падпішуся за адстаўку міністра абароны, а то ў інтэрнэце пішуць, што подпісы ліпавыя. Я сам у арміі служыў і перакананы, што дзедаўшчыну перамагчы можна. Усё залежыць ад камандзіра часткі, камандзіра ўзводу. І міністар ведае пра дзедаўшчыну.

— Усё залежыць ад кіраўніцтва, ад камандзіраў. Вось іх трэба прыцягваць да крымінальнай адказнасьці. А адстаўка міністра нічога ня вырашыць, аднаго здымуць, другога такога ж паставяць.

— А навошта міністра абароны адпраўляць у адстаўку? Давайце адразу патрабаваць адстаўкі Аляксандра Лукашэнкі. Рыба псуецца з галавы.

— Нічога ня зьменіш у войску. Таму што такі рэжым. Колькі гадоў існуе дзедаўшчына? Шмат гадоў, і яе не пераможаш пры такім рэжыме — пры лукашэнкаўскім.

Былі і людзі, зусім далёкія ад справы Аляксандра Коржыча і праблемы дзедаўшчыны ў войску. Спадарыня сталага веку выказала такое меркаваньне пра сучаснае беларускае войска:

— У мяне сыноў няма. Я ня ведаю, пра што вы кажаце, я нічога не чытала. Я ня веру ў байкі, пра якія вы распавядаеце. Але я лічу, што ў войску поўны парадак. Служыць у войску — гэта гонар, адкасіць ад войска — гэта непрыстойна, гэта ганьба. Я ведаю хлопцаў, якія не служылі, ім дапамаглі атрымаць нейкія даведкі — яны ніякія. Ва Ўруччы служаць дзеці знаёмых, там усё добра, і кормяць добра, і служаць на радзіме. Вось калі адпраўлялі ў Аўган — гэта было кепска. А цяпер усё цудоўна.

Малады чалавек кажа:

— Дзедаўшчына ў арміі ёсьць, безумоўна. Як яе перамагчы? Казаць нейкія патасныя словы пра дакладнае выкананьне статуту — бессэнсоўна, правільна? Усё пачынаецца з культуры чалавека, безумоўна. Хамства хапае паўсюль — і ў краме, і ў грамадзкім транспарце, і ў кожнага на працы. А ў вайскоўцаў, наколькі я разумею, свой узровень культуры. Ня самая прэстыжная прафэсія афіцэра цяпер, ня самыя лепшыя ідуць у вайсковыя вучэльні і акадэміі. Так што толькі павышаць агульны культурны ўзровень.

Старшыня менскай гарадзкой арганізацыі БХД Дзяніс Садоўскі такім чынам падсумаваў вынікі пікету на Камароўцы:

— Пра сытуацыю збольшага ведаюць усе. Некаторыя штосьці чулі, перапытваюць, вагаюцца, перш чым паставіць подпіс, сумняюцца, што простыя грамадзяне могуць на штосьці паўплываць. Але калі тлумачыш, што спачатку была асноўная вэрсія — самагубства салдата, але калі ўзьняўся шум у СМІ, у сацыяльных сетках, пачалося расьсьледаваньне, і разам можна чагосьці дамагчыся... У людзей проста ёсьць такое расчараваньне, што штосьці можна зьмяніць. Некаторыя адразу падпісваюцца. Але супраць дзедаўшчыны ў войску — абсалютна ўсе, акрамя супрацоўнікаў спэцслужбаў, якія нас здымаюць.

Анатоль Лябедзька
Анатоль Лябедзька

Анатоль Лябедзька зьбіраў подпісы і ў нядзелю, і ў аўторак. Ён лічыць, што кантактаваць з рэальнымі людзьмі значна важней і цікавей, чым зьбіраць подпісы ў інтэрнэце:

«Я выйшаў ужо другі раз зьбіраць подпісы за адстаўку міністра. У нядзелю тут было значна весялей — у сэнсе, тут проста разгортваліся дэбаты, дыскусіі. Было некалькі жанчын, якія казалі: «Нічога страшнага, толькі двое загінулі, а ёсьць такія месцы, дзе бывае страшней...» Але ім адразу ж давалі адлуп маці вайскоўцаў, тыя, хто служыў. І гэта было цікава. Я думаю, што акрамя збору подпісаў «онлайн», павінен быць вось такі «офлайн» — кантактаваньне з рэальнымі людзьмі. Таму мы з панядзелка запускаем сваіх людзей у народ, каб яны размаўлялі — бо трэба трымаць руку на пульсе.

Гэтая тэма выбухнула так, што яе ніякімі табу ня спыніш. Два дні таму ў «Аднаклясьніках» я выставіў свой пост з галасаваньнем, хто павінен несьці адказнасьць за сьмерць салдата. Прагаласавала больш за 30 тысяч чалавек. І што цікава, на другім месцы адказнасьць людзі ўскладаюць на Аляксандра Лукашэнку. Гэта крыху незвычайна. Колькасьць праглядаў — 450 тысяч чалавек. Схаваць такі выпадак, калі ёсьць сацыяльныя сеткі, інтэрнэт — не атрымаецца. Але вельмі важна бачыць твары людзей, чуць аргумэнты. Мы адкрылі падпіску за адстаўку міністра і на офісах. Падаём заяўкі на пікеты ў Менску і іншых гарадах краіны».

***

Самыя галоўныя і цікавыя навіны можна атрымліваць адразу ж, падпісаўшыся на Тэлеграм-канал Радыё Свабода.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG