Лінкі ўнівэрсальнага доступу

63% беларусаў не спадзяюцца на дзяржаву. 10 тэзісаў дасьледаваньня пра стаўленьне людзей да ўлады


Падчас прэзэнтацыі дасьледаваньня. Фота Сяргея Прохарава
Падчас прэзэнтацыі дасьледаваньня. Фота Сяргея Прохарава

Цэнтар дасьледаваньня грамадзкага кіраваньня «Сімпа» правёў дасьледаваньне «Грамадзянская супольнасьць у Беларусі: давер і ўдзел насельніцтва, асаблівасьці ўзаемадзеяньня зь дзяржавай». Свабода падае 10 асноўных тэзаў дасьледаваньня.

63,4% беларусаў не спадзяюцца на падтрымку дзяржавы

Гэтаму паспрыялі многія непапулярныя захады ўладаў апошніх гадоў: эканамічныя праблемы, дэвальвацыя, дэнамінацыя, «дармаедзкі дэкрэт № 3», няздольнасьць дзяржавы кантраляваць эканамічную сытуацыю і выконваць свае абяцаньні паклапаціцца пра народ.

Жанчыны ў большай ступені разьлічваюць на падтрымку дзяржавы (67%), чым мужчыны

Гэта тлумачыцца ў тым ліку і гендэрнымі стэрэатыпамі: у асноўным на жанчынах ляжыць клопат пра дзяцей, пажылых бацькоў, жанчыны больш клапоцяцца пра сваё здароўе, у іх большая працягласьць жыцьця.

Болей разьлічваюць на дзяржаву людзі, старэйшыя за 65 гадоў. Меней — моладзь ад 18 да 24 гадоў.

63,3% рэспандэнтаў выказваюць недавер грамадзкім інстытутам — і дзяржаўным, і недзяржаўным

Дзьве траціны беларусаў лічаць, што дзяржаўныя органы недастаткова празрыстыя і адкрытыя.

Дзяржаўныя органы не прадстаўляюць поўнай інфармацыі пра сваю дзейнасьць. Людзі нічога ня ведаюць пра фармаваньне мясцовага бюджэту.

Больш за ўсё беларусы давяраюць царкве (58,2%), прэзыдэнту (42,8%) і арміі (41,3%)

Што да даверу пэўным сацыяльным супольнасьцям, то найбольшым даверам карыстаюцца навукоўцы (76,7%) і сьвятары. Палітыкі, журналісты, чыноўнікі, грамадзкія актывісты — далёка ззаду.

З найбольшым недаверам людзі ставяцца да мясцовых уладаў — 57%

Міністэрствам і ведамствам не давярае 51,8% насельніцтва. Парлямэнту — 51%.

Людзі лібэральна ставяцца да няўрадавых арганізацый

Насельніцтва Беларусі больш лібэральна ставіцца да арганізацый грамадзянскай супольнасьці, чым дзяржава, улады. Дзяржава засяроджвае свае высілкі перадусім на кантролі (27,7%) трэцяга сэктару замест падтрымкі.

Людзі думаюць, што трэці сэктар «не прыносіць ні карысьці, ні шкоды»

Больш за ўсё рэспандэнтаў (32,7%) адзначаюць, што арганізацыі грамадзянскай супольнасьці «не прыносяць ні карысьці, ні шкоды, іх дзейнасьць для большасьці грамадзянаў не заўважная і ня важная». Аднак пра праваабарончую дзейнасьць, пра сацыяльныя праекты арганізацый грамадзкай супольнасьці людзі збольшага ведаюць.

37% беларусаў гатовыя ўдзельнічаць у выбарах і рэфэрэндумах

Самай эфэктыўнай формай удзелу грамадзян у працэсе прыняцьця важных для грамадзтва рашэньняў рэспандэнты лічаць удзел у выбарах і рэфэрэндумах (35,3%). У эфэктыўнасьць інтэрнэт-пэтыцый верыць 21%.

Удзельнічаць у дазволеных уладамі акцыях пратэсту — пікетах, дэманстрацыях, мітынгах — гатовыя 15,5% рэспандэнтаў.

Мясцовыя ўлады не разумеюць, навошта грамадзянская супольнасьць

Чыноўнікі цьмяна ўяўляюць, чым займаюцца грамадзкія арганізацыі, актывісты — большасьць узгадвае БРСМ, «Белую Русь», Беларускі саюз жанчын. У чыноўнікаў даволі нізкі ўзровень прававой граматнасьці, часьцяком прадстаўнікі мясцовых уладаў ня ведаюць заканадаўчай базы (акрамя Канстытуцыі і Закону аб грамадзкіх аб’яднаньнях). Яны не разумеюць, што ўзаемадзеяньне з грамадзянскай супольнасьцю — гэта іх абавязак, лічаць гэта дадатковай нагрузкай, за якую не даплачваюць.

Мясцовае самакіраваньне разьвіта слаба

Калі яно і ёсьць, то фактычна падпарадкаванае дзяржаве. Мясцовыя саветы застаюцца дэкаратыўнымі органамі, якія не прымаюць ніякіх сур’ёзных рашэньняў. У прасоўваньне сваіх ідэй празь мясцовых дэпутатаў вераць толькі 8,7%.

Агулам, паводле дасьледаваньня, у людзей, з аднаго боку, нізкі давер да мясцовых уладаў, а з другога — нізкі ўзровень гатоўнасьці ўдзельнічаць у прыняцьці рашэньняў.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG