Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Як паміраюць у беларускім войску. Толькі ў Барысаве сёлета зафіксавалі чатыры сьмерці


Зьвесткі пра некаторыя выпадкі самагубства сярод вайскоўцаў трапляюць у СМІ, нягледзячы на закрытасьць тэмы. Пры гэтым вайсковая частка ў Печах фігуруе ў зводках рэгулярна і нашмат часьцей, чым іншыя.

3 кастрычніка 2017 году, Аляксандар Коржыч

На дадзены момант гэта апошні вядомы выпадак самагубства ў беларускім войску. 21-гадовага Коржыча нібыта знайшлі павешаным у памяшканьні вайсковай часткі ў барысаўскіх Печах, дзе ён праходзіў тэрміновую вайсковую службу. Пры гэтым родныя Коржыча ў афіцыйную вэрсію аб самагубстве верыць адмаўляюцца. Родныя вайскоўца перадалі ў рэдакцыю Свабоды пасьмяротныя фатаздымкі, на якіх выразна відаць гематомы. Таксама яны кажуць, што ў Аляксандра Коржыча падчас службы ў войску неаднаразова адбіралі грошы, яму пагражалі расправай.

31 сакавіка 2017 году, Арцём Басцюк

Арцём служыў у вайсковай частцы № 25849 Барысава. За дзень да гібелі Басьцюк патэлефанаваў бацькам, папрасіў у іх прабачэньня і разьвітаўся. Усхваляваныя родныя адразу ж зьвязаліся з кіраўніцтвам часткі і папрасілі разабрацца ў сытуацыі. Там іх запэўнілі, што з сынам будзе ўсё ў парадку.

За тры тыдні да сьмерці сына Басьцюкі прыяжджалі ў частку на сустрэчу зь яе кіраўніцтвам. Тады Арцём Басцюк у прысутнасьці бацькоў расказваў камандаваньню пра выпадкі дзедаўшчыны, называў імёны і прозьвішчы тых, хто чыніў на яго ціск.

Пасьля сьмерці Басьцюка Сьледчы камітэт пачаў праверку. Вынікі расьсьледаваньня пакуль не агучваюцца, да суду справа яшчэ не дайшла.

10 лютага 2017 году, Павал Старанкоў

Парэшткі 19-гадовага служачага тэрміновай службы з часткі № 44540 знайшлі празь некалькі месяцаў пасьля яго зьнікненьня зь месца службы. Старанкоў сышоў з часткі яшчэ ў лістападзе 2016 году і значыўся ў вышуку. Мінабароны і Сьледчы камітэт у якасьці асноўнай прычыны сьмерці Старанкова назвалі суіцыд. Праводзілася праверка, апытвалі ягоных таварышаў па службе і родных. Вынікі праверкі не публікаваліся.

19 студзеня 2017 году, Печы, сьмерць на пляцы

Трагедыя здарылася на тэрыторыі 72-га навучальнага цэнтру ў Печах. Па інфармацыі, якая трапіла ў СМІ, вайсковец паветрана-дэсантных войскаў памёр падчас практыкаваньняў на пляцы. Прэс-служба Мінабароны пацьвердзіла інфармацыю пра здарэньне, аднак падрабязнасьцяў не раскрыла. Вядома толькі, што яно «не зьвязанае з праходжаньнем вайсковай службы».

24 жніўня 2016 году, вайсковы палігон пад Барысавам

Пра гэты выпадак інфармацыі няшмат. Вядома, што здарэньне адбылося на 226-м палігоне «Барысаўскі» падчас вучэбных стрэльбаў. Вайсковец тэрміновай службы атрымаў баявыя патроны і накіраваўся на агнявы рубеж. Аднак, не даходзячы да яго, прыклаў дула да галавы і выстраліў усе тры патроны.

Нябожчыку было 23 гады, а да завяршэньня тэрміну службы заставалася два месяцы. Інфармацыю пра здарэньне пацьвердзілі ў Мінабароны, аднак падрабязнасьцяў не раскрылі, спасылаючыся на «этычныя прычыны». Сьледчы камітэт праводзіў праверку па факце гібелі вайскоўца, яе вынікі не публікаваліся.

22 сакавіка 2015 году, Печы

Паведамленьне прэс-службы Міністэрства абароны: «21 сакавіка 2015 году ў 72 аб’яднаным навучальным цэнтры меў месца факт самагубства вайскоўца тэрміновай службы. Для ўстанаўленьня сапраўдных прычын таго, што здарылася, праводзяцца сьледчыя дзеяньні. Міністэрства абароны выказвае спачуваньне родным і блізкім ваеннаслужачага». Падрабязнасьці здарэньня не раскрываліся.

13 красавіка 2005 году, Барысаў, Максім Кажэка

Кажэка загінуў у барысаўскіх Печах праз тры месяцы пасьля прызыву ў войска. Ён быў адзіным сынам у бацькоў, у войска пайшоў адразу пасьля школы. Перад самагубствам Максім Кажэка самавольна пакінуў частку, яго знайшлі на наступны дзень за 6 кілямэтраў ад яе ў лесе. Вайсковец павесіўся на ўласным рамяні, у кішэні была разьвітальная запіска з просьбай «дараваць усё».

«Войска — складаная школа, праўдзівая праверка характэрных для асобы ўласьцівасьцяў, — гаварылася ў афіцыйным камэнтары Мінабароны з нагоды сьмерці Максіма Кажэкі. — Тут імгненна раскрываюцца ўсе эмацыйна-валявыя праблемы маладога чалавека, якія завуаляваныя разьмераным цывільным жыцьцём».

Аіцыйны прадстаўнік Мінабароны Беларусі Уладзімер Макараў
Аіцыйны прадстаўнік Мінабароны Беларусі Уладзімер Макараў

Мінабароны Беларусі вельмі неахвотна дзеліцца дадзенымі пра колькасьць самагубстваў у беларускай арміі. У 2004 годзе тагачасны міністар абароны Леанід Мальцаў адзначаў, што за год у беларускай арміі ўчынілі самагубства 11 чалавек.

У артыкуле кіраўніка Ўпраўленьня інфармацыі галоўнага ўпраўленьня ідэалягічнай працы Мінабароны палкоўніка Ўладзімера Макарава «Армія і дысцыпліна», разьмешчаным на сайце Мінабароны ў 2009 годзе, прыводзяцца значна меншыя лічбы.

«У беларускай арміі аналягічны паказчык (колькасьць самагубстваў. — РС) у мінулым годзе складаў каля 1 на 10 тысяч чалавек, гэта значыць у тры разы менш, чым па рэспубліцы, і ў чатыры разы менш, чым ва Ўзброеных Сілах у сярэдзіне 90-х гадоў», — гаварылася ў ім. Гэта значыць — каля 5 выпадкаў у год.

У тым жа артыкуле палкоўніка Макарава падаецца статыстыка самагубстваў у беларускім войску сярэдзіны 90-х. У 1995 годзе ва Ўзброеных сілах Беларусі было 42 самагубствы. У наступныя гады, як піша Макараў, колькасьць трагічных здарэньняў пачала зьніжацца:

«Захады, зробленыя ў 1995–1996 гадах дзеля прафіляктыкі злачынстваў і здарэньняў, спрыялі скарачэньню колькасьці толькі самагубстваў больш як у два разы ўжо ў 1996 годзе».

Сярод гэтых захадаў называюцца стварэньне лябараторыі сацыяльна-псыхалягічных дасьледаваньняў а таксама ўвядзеньне пасады вайсковых псыхолягаў.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG