12 траўня судзьдзя Аляксандар Кузьміч разглядаў заяву скульптара і грамадзкага актывіста на кіраўніцтва сталічнай гімназіі № 4 і раённае ўпраўленьне адукацыі, спорту і турызму.
Заяўнік намагаўся прыцягнуць да адказнасьці вінаватых у тым, што ў беларускамоўнай установе працуюць шэсьць настаўнікаў фізкультуры, якія не валодаюць беларускай мовай і нават не зьбіраюцца яе вывучаць. Найперш прызнаць дзеяньні/бязьдзеяньне дырэктара гімназіі Андрэя Гоцмана і начальніцы ўпраўленьня адукацыі Фрунзэнскага раёну Ірыны Чарняўскай, якія дапусьцілі да працы небеларускамоўных настаўнікаў.
Суд у выніку пастанавіў: паколькі пытаньні арганізацыі навучальнага і выхаваўчага працэсу ва ўстановах адукацыі, прыманьня на працу і звальненьня работнікаў не падлягаюць разгляду ў судзе, спыніць вядзеньне справы ў сувязі зь яе непадведамнасьцю.
Гэнік Лойка лічыць, што судзьдзя тым самым парушыў п. 5 арт. 335 ГПК Беларусі, у якім пералічваюцца падначаленыя суду справы ў сфэры адміністрацыйна-прававых дачыненьняў. Ён перакананы, што ягоная скарга якраз адпавядае згаданаму пункту: «Суд разглядае справы: ...5) па скаргах на дзеяньні (бязьдзеяньні) дзяржаўных органаў і іншых юрыдычных асобаў, а таксама арганізацый, якія не зьяўляюцца юрыдычнымі асобамі, і службовых асобаў, якія парушаюць правы грамадзянаў...».
Такім чынам, упэўнены пазоўнік, суд мусіў быў разгледзець скаргу, правесьці судовую лінгвістычную экспэртызу на прадмет валоданьня ці невалоданьня беларускай мовай шасьцю настаўнікамі і па яе выніках вынесьці рашэньне: калі валодаюць дзяржаўнай беларускай мовай, то артыкулы 4 і 21 закону «Аб мовах у Рэспубліцы Беларусь» не парушаныя, калі не валодаюць — значыць, парушаныя.
Аднак Менскі гарадзкі суд пакінуў рашэньне падпарадкаванай установы нязьменным, паведаміў пасьля паседжаньня Гэнік Лойка:
«Адбыўся мой гарадзкі суд. Зноў перамагла беларуская мова, хоць я асабіста прайграў. Судовая калегія з трох мілых дам на беларускай мове прызнала вызначэньне раённага судзьдзі правільным. Я настойліва прасіў правесьці лінгвістычную экспэртызу наконт слова „валодаць“ дзяржаўнай мовай. Мне задалі пытаньне, ці гатовы я аплаціць тую экспэртызу. Я крыху разгубіўся, а потым рашуча: „Так! Гатовы!“. Але яны ўсё роўна адмовілі. Зараз рыхтую два лісты старшыням гарадзкога і Вярхоўнага судоў, а далей — ААН», — падзяліўся найбліжэйшымі плянамі Гэнік Лойка.
Нягледзячы на нэгатыўны вынік, Гэнік Лойка задаволены, што нарэшце ў судах пачалі рэагаваць на ягоныя моўныя просьбы. У касацыйнай скарзе ён запатрабаваў, каб судовы працэс адбываўся на першай дзяржаўнай роднай беларускай мове:
«Асобы, бязьдзеяньне якіх я абскарджваю, запэўніваюць мяне, што таксама любяць і шануюць беларускую мову. Закон „Аб мовах“ і Канстытуцыя Рэспублікі Беларусь, парушэньне якіх я прашу разгледзець у судовым працэсе, таксама маюцца ў беларускамоўным выглядзе.
Судаводзтва ў нашай краіне вядзецца „на беларускай або расейскай мове“, г.зн. на адной дзяржаўнай мове, у адрозьненьне ад справаводзтва, якое можа весьціся на дзьвюх дзяржаўных мовах — „на беларускай і (або) расейскай“. Значыць, усе дакумэнты судовага працэсу павінны весьціся на адной мове, пачынаючы ад гэтай скаргі, якая напісана па-беларуску».
Гэта адзіны вынік, які спадар Лойка можа запісаць сабе ў актыў. Менскі гарадзкі суд, як раней суд Фрунзэнскага раёну, фактычна заняў бок расейскамоўных настаўнікаў у фармальна беларускамоўнай гімназіі.
