…Дарма Альбэрт працягваў паўтараць, што не зьбірае марак, — з такой удалай прыдумкі трэба было атрымаць максымум: усе сябры місіс Форэстар ўключыліся ў гульню і, зьвяртаючыся да Альбэрта, рэдка забывалі спытаць пра яго калекцыю. Нават місіс Форэстар, калі была ў гуморы, часам называла мужа філятэлістам. Мянушка гэтая неяк дзіўна падыходзіла Альбэрту. Часам яго называлі так проста ў вочы, і ўсё вымушаныя былі ацаніць, як лагодна ён гэта прымае; ён усьміхаўся без усялякай крыўды, а хутка нават перастаў запэўніваць, што яны памыляюцца.
(«Крыніца натхненьня», Ўільям Сомэрсэт Моэм)
яна хоча быць вышывальшчыцай, як яе цёця!
…Няма чаго хацець. Ад калыскі не было супакою. Яны прыходзілі па чарзе, і гуртам, на розныя сьвяты, прысядалі, заглядалі ў вочы, і пачыналася: «А кім ты хочаш быць, калі вырасьцеш?». Адчапіцеся вы ад мяне. Ідзіце, ужо гарэлка на сталах грэецца. Вам няма да гэтага ніякай справы. «Ну кім, кім, кім! Кім ты хочаш быць?!« — «Нікім». «Ну, мы так не гуляем», — маглі б сказаць яны. Ня мы прыдумалі гэтыя правілы гульні, а ты, малалетка, наогул не павінна нам перашкаджаць! Ня хочаш гуляць — прымусім, ня ведаеш пароль і адказ на яго — падкажам. Ня хочаш гуляць з намі — самі згуляем тваю партыю, ах, ня так ты нам і трэба. Стаіш тут пасярод хаты, як пень, скасавурылася, глядзіш, як сыч з-пад ілба, толькі час зацягваеш. Дарослыя беглі насустрач гасьцям, і тыя, не пасьпеўшы і рот адкрыць, чулі ўжо адказ: «Яна хоча быць вышывальшчыцай, як яе цёця!». Госьці былі задаволеныя — ну вось, вось і вызначыліся, варта табе было ўпарціцца і рогі тут свае паказваць. Вышывальшчыцай, як цёця! Для недалёкіх гасьцей (ці далёкіх) праводзілася дадатковае тлумачэньне: «Сястра ж яго працуе ў вучэльні, у горадзе, дзе вучаць вышываць, от яна яе возьме да сябе вучыцца, там жа у нас, выходзіць, блат, яна яе прыстроіць! І жыць будзе дзе, кватэра там у яе!».
«О, якая вырасла! Ужо пяць гадоў! А кім ты хочаш быць?» «Я ха-чу быць вы-шы-валь-шчы-цай, як ма-я цё-ця». Усё. Маўчы. Больш нічога не кажы. Больш нічога ня трэба, дзяўчынка, ты яшчэ тут? Ідзі, ідзі, ідзі вунь на вуліцу пагуляй. Тут дарослыя, ідзі, ідзі!
Неяк цёця тая пашыла ёй сукенку, жоўтую зь белым, з матыльком пасярэдзіне вышытым. Якая цудоўная шматфункцыянальная сукенка. Зь дзіцячага саду і з трох да шасьці, з сямі да дзевяці сукенка апраналася на Ялінку, і на пытаньні Дзеда Мароза «А хто гэта ў нас тут?» трэба было адказваць: «Матылёк». «А які вершык ведае матылёк?» «Па-над-бе-лым-пу-хам-віш-няў…». Я не хачу быць штогод матыльком! А кім ты хочаш быць, кім ты можаш быць, калі на сукенцы ў цябе вышыты матылёк? Можа, з-за тваіх капрызаў новую сукенку шыць, з кракадзілам, ці з Бабай-Ягой?
…Зараз ніткі ўсюды. Усюды — ніткі, у гэтай кватэры, гаспадыня якой ужо ня можа ні шыць, ні вышываць. Ніткі — не ў руках, як было ўсё жыцьцё, аж да атрыманьня пачэснага «вэтэрана сацыялістычнай працы», а на швах ад глыбокіх інтэрвэнцый катэтэраў. Белыя ніткі, выпацканыя ў зялёнку.
усе ніткі сьвету ў адным месцы
А ў пустой кватэры — чырвоныя, белыя, жоўтыя, сінія, бэзавыя, баваўняныя, ваўняныя… усе ніткі сьвету ў адным месцы. Іх вельмі шмат. У кожнай шафе, у кожнай шуфлядзе шафы, у кожным закутку — скрынкі, пакункі, і там усюды — ніткі. Здаецца, што яны схаваліся, і чакаюць момант, нейкі Знак, ці сыгнал, каб пачаць вызваленчы паход — вярнуць сабе тое, што па праву лёсу належыць ім, ніткам — гэтую няшчасную заблытаную ў адным сваім жыцьці адзіным кабетку, якой наканавана быць вышывальшчыцай — як яе цёці. Вось яшчэ трохі — і ў адзін момант яны пачнуць выпаўзаць са сваіх торбачак, скрыначак, шэрых савецкіх папяровых пакуначкаў, шуфлядак — і заблытаюць павуціньнем усю кватэру, закруцяць у кокан гэтую кабетку, матылька недарэчнага, і яна будзе з таго кокану сіпець: «Клянуся, абяцаю! Я сапраўды хачу быць вышывальшчыцай і я буду ёй!». А ніткі, самыя галоўныя, махеравыя, люрэксавыя, бліскучыя, будуць рагатаць: «Не брашы, ты нават іголку не з таго боку бярэш у рукі! Ты за гэтыя гады ні на шпільку, ні на іголкавае вушка, ні на пяцельку, ні — што ўжо казаць — на катушку, ні на адзін маток не наблізілася да сваёй мары, а ты казала ў дзяцінстве, казала — цябе ніхто за язык не цягнуў! А слова трэба трымаць!». «А тая будзе сіпець: «Ну дайце мне апошні шанец, я буду вышывальшчыцай!».
