Удзельнікі: былы старшыня праўленьня Нацыянальнага банку Беларусі Станіслаў Багданкевіч і прафэсар Барыс Жаліба.
Валер Карбалевіч: «Галоўныя навіны на эканамічным фронце зьвязаныя з ростам цэнаў. Інфляцыя ў жніўні склала 9%, а з пачатку году — 53,6%. Ужо абвешчана, што цукар падаражэе на 20%, лекі — на 15%, растуць цэны на транспарт. Здавалася б, інфляцыйная хваля, выкліканая травеньскай дэвальвацыяй, павінна была спасьці, а яна, наадварот, толькі расьце. Хутка месячная інфляцыя будзе вымярацца двухзначнымі лічбамі, як на пачатку 1990-х гадоў. Чаму так?».
Станіслаў Багданкевіч: «Прычына ў некампэтэнтнасьці кіроўных кадраў. Тое, што існуюць аб’ектыўныя эканамічныя законы, Лукашэнка зразумеў толькі ў канцы жніўня. Нельга так шмат друкаваць пустых грошай.
Колькасьць наяўных грошай з пачатку году вырасла на 157%. Запазычанасьць эканомікі перад банкамі вырасла з 70 да 131 трыльёна рублёў. У выніку разбураны цывілізаваны рынак. У нас імпартаёмістая эканоміка. І вось цэны на імпарт у параўнаньні зь мінулым годам павялічыліся ў 2–3 разы».
Барыс Жаліба: «Сапраўды, у эканоміку ўкінута шмат пустых грошай. Праўда, улады кажуць пра скарачэньне дзяржпраграм. Але гэтага мала. Цяпер улады ажыцьцяўляюць памылковую палітыку выроўніваньня цэнаў з Расеяй. Бо з ростам цэнаў будзе адбывацца інфляцыя і дэвальвацыя беларускага рубля.
Напрыклад, якасная ялавічына каштуе каля 100 тыс. рублёў. Калі палічыць курс рубля да даляра ў 10 тыс. (дзеля акругленьня), то цана 10 даляраў застаецца такой жа, як і на пачатку году, калі курс быў 3100 рублёў за даляр».
Карбалевіч: «Як паўплываюць на валютны рынак таргі на дадатковай сэсіі валютнай біржы? Ці ўпадзе абменны курс даляра ў параўнаньні зь цяперашнім курсам „чорнага рынку“?
Колькі будзе абменных курсаў рубля пасьля ўвядзеньня дадатковай сэсіі валютнай біржы? Два ці больш? Ці зьнікне „чорны рынак“ наяўнай валюты?».
Багданкевіч: «Невядома, што зьбіраюцца рабіць улады. Патрэбны прафэсіяналізм і палітычная воля. Ёсьць магчымасьць першапачаткова зьвесьці сытуацыю да двух абменных курсаў: на асноўнай і дадатковай сэсіі біржы. Потым цягам 1,5–2 месяцаў іх можна зблізіць.
Калі б была магчымасьць свабодна купіць валюту на дадатковай сэсіі і ў абменьніках, то „чорнага рынку“ магло б і ня быць. Але, я думаю, наўрад ці мы абмяжуемся двума абменнымі курсамі. Магчыма, будзе яшчэ курс чорнага рынку з-за таго, што валюта ў абменьніках будзе прадавацца па пашпарце».
Жаліба: «Усё залежыць ад дзеяньняў Нацбанку. Ці будзе штучна абмяжоўвацца попыт на дадатковай сэсіі біржы? Ці будзе Нацбанк рабіць інтэрвэнцыі там? У яго няма вялікіх рэзэрваў. Калі ня будзе абмежаваньня попыту і інтэрвэнцый, то курс будзе такі, як цяпер на „чорным рынку“. Думаю, паказальнай для вызначэньня курсу будзе ня першая сэсія, а наступныя».
Карбалевіч: «Калі ўлады змогуць забясьпечыць выхад на адзіны абменны курс? І што для гэтага трэба?».
Багданкевіч: «Уся праблема ў тым, які будзе гэты адзіны курс. Я не чакаю вялікага ажыятажу, бо ў насельніцтва мала грошай. Адзіны курс можа быць у памеры 8 тыс. рублёў за даляр.
Для нармалізацыі становішча патрэбны комплекс іншых захадаў. Трэба скарачаць бюджэтныя выдаткі за кошт скарачэньня дзяржапарату. За кошт гэтага, а не за кошт эмісіі можна рабіць выплаты бюджэтнікам, павышэньне пэнсій».
Жаліба: «Наўрад ці за два месяцы выйдуць улады на адзіны абменны курс. Бо для гэтага трэба ня толькі палітычная воля, але і золатавалютныя рэзэрвы. Сёньня такіх рэзэрваў, каб рабіць інтэрвэнцыю, няма».
Карбалевіч: «Калі ўвесьці свабодны рынкавы абменны курс, то непатрэбныя ні інтэрвэнцыі, ні рэзэрвы вялікія».
Жаліба: «Улады баяцца ўвядзеньня свабоднага курсу, бо ён можа „стрэліць“ да 10–12 тыс. рублёў за даляр. А гэта чарговы абвал, рост цэнаў і інш.».
Багданкевіч: «Трэба „зьвязаць“ грашовую масу продажам дзяржмаёмасьці за рублі, увядзеньнем сапраўднага фондавага рынку. А вонкавыя крэдыты ідуць на праяданьне. Патрэбныя новыя сьвежыя твары ва ўладзе».
 |
 |
 |
Чаму растуць цэны?
Валер Карбалевіч: «Галоўныя навіны на эканамічным фронце зьвязаныя з ростам цэнаў. Інфляцыя ў жніўні склала 9%, а з пачатку году — 53,6%. Ужо абвешчана, што цукар падаражэе на 20%, лекі — на 15%, растуць цэны на транспарт. Здавалася б, інфляцыйная хваля, выкліканая травеньскай дэвальвацыяй, павінна была спасьці, а яна, наадварот, толькі расьце. Хутка месячная інфляцыя будзе вымярацца двухзначнымі лічбамі, як на пачатку 1990-х гадоў. Чаму так?».
Станіслаў Багданкевіч: «Прычына ў некампэтэнтнасьці кіроўных кадраў. Тое, што існуюць аб’ектыўныя эканамічныя законы, Лукашэнка зразумеў толькі ў канцы жніўня. Нельга так шмат друкаваць пустых грошай.
Тое, што існуюць аб’ектыўныя эканамічныя законы, Лукашэнка зразумеў толькі ў канцы жніўня.
Барыс Жаліба: «Сапраўды, у эканоміку ўкінута шмат пустых грошай. Праўда, улады кажуць пра скарачэньне дзяржпраграм. Але гэтага мала. Цяпер улады ажыцьцяўляюць памылковую палітыку выроўніваньня цэнаў з Расеяй. Бо з ростам цэнаў будзе адбывацца інфляцыя і дэвальвацыя беларускага рубля.
Напрыклад, якасная ялавічына каштуе каля 100 тыс. рублёў. Калі палічыць курс рубля да даляра ў 10 тыс. (дзеля акругленьня), то цана 10 даляраў застаецца такой жа, як і на пачатку году, калі курс быў 3100 рублёў за даляр».
Што будзе з валютным рынкам?
Карбалевіч: «Як паўплываюць на валютны рынак таргі на дадатковай сэсіі валютнай біржы? Ці ўпадзе абменны курс даляра ў параўнаньні зь цяперашнім курсам „чорнага рынку“?
Колькі будзе абменных курсаў рубля пасьля ўвядзеньня дадатковай сэсіі валютнай біржы? Два ці больш? Ці зьнікне „чорны рынак“ наяўнай валюты?».
Багданкевіч: «Невядома, што зьбіраюцца рабіць улады. Патрэбны прафэсіяналізм і палітычная воля. Ёсьць магчымасьць першапачаткова зьвесьці сытуацыю да двух абменных курсаў: на асноўнай і дадатковай сэсіі біржы. Потым цягам 1,5–2 месяцаў іх можна зблізіць.
Калі б была магчымасьць свабодна купіць валюту на дадатковай сэсіі і ў абменьніках, то „чорнага рынку“ магло б і ня быць. Але, я думаю, наўрад ці мы абмяжуемся двума абменнымі курсамі. Магчыма, будзе яшчэ курс чорнага рынку з-за таго, што валюта ў абменьніках будзе прадавацца па пашпарце».
Жаліба: «Усё залежыць ад дзеяньняў Нацбанку. Ці будзе штучна абмяжоўвацца попыт на дадатковай сэсіі біржы? Ці будзе Нацбанк рабіць інтэрвэнцыі там? У яго няма вялікіх рэзэрваў. Калі ня будзе абмежаваньня попыту і інтэрвэнцый, то курс будзе такі, як цяпер на „чорным рынку“. Думаю, паказальнай для вызначэньня курсу будзе ня першая сэсія, а наступныя».
Калі можна выйсьці на адзіны абменны курс рубля?
Карбалевіч: «Калі ўлады змогуць забясьпечыць выхад на адзіны абменны курс? І што для гэтага трэба?».
Багданкевіч: «Уся праблема ў тым, які будзе гэты адзіны курс. Я не чакаю вялікага ажыятажу, бо ў насельніцтва мала грошай. Адзіны курс можа быць у памеры 8 тыс. рублёў за даляр.
Для нармалізацыі становішча патрэбны комплекс іншых захадаў. Трэба скарачаць бюджэтныя выдаткі за кошт скарачэньня дзяржапарату. За кошт гэтага, а не за кошт эмісіі можна рабіць выплаты бюджэтнікам, павышэньне пэнсій».
Жаліба: «Наўрад ці за два месяцы выйдуць улады на адзіны абменны курс. Бо для гэтага трэба ня толькі палітычная воля, але і золатавалютныя рэзэрвы. Сёньня такіх рэзэрваў, каб рабіць інтэрвэнцыю, няма».
Карбалевіч: «Калі ўвесьці свабодны рынкавы абменны курс, то непатрэбныя ні інтэрвэнцыі, ні рэзэрвы вялікія».
Жаліба: «Улады баяцца ўвядзеньня свабоднага курсу, бо ён можа „стрэліць“ да 10–12 тыс. рублёў за даляр. А гэта чарговы абвал, рост цэнаў і інш.».
Багданкевіч: «Трэба „зьвязаць“ грашовую масу продажам дзяржмаёмасьці за рублі, увядзеньнем сапраўднага фондавага рынку. А вонкавыя крэдыты ідуць на праяданьне. Патрэбныя новыя сьвежыя твары ва ўладзе».
