Нямецкі гісторык: “Невядома, калі ўсходнія і заходнія немцы стануць аднолькавымі”
9 лістапада — 20-годзьдзе падзеньня Бэрлінскага муру. Гэтая гістарычная падзея выйшла далёка за межы адной дзяржавы. Яднаньне Заходняй і Ўсходняй Нямеччыны стала сыгналам для дэмакратычных пераўтварэньняў у іншых краінах савецкага блёку. Што значыць развал бэрлінскіх муроў для Беларусі, якая атрымала незалежнасьць ад Масквы не без штуршка з Бэрліну?
“Яны хацелі ўсяго крыху больш свабоды”
Чаму абрынуўся Бэрлінскі мур? Што са спадчыны ГДР захавалася ў сучаснай Нямеччыне? Ці існуе на ўсходзе Нямеччыны шкадаваньне па ГДР? Пра гэта Юры Дракахруст гутарыў зь нямецкім палітолягам Марцінам Шэнам.
Рэшткі сьцяны
Бэрлін: падзел на “нас” і “іх” захоўваецца
Бэрлінскі мур быў зьнішчаны 20 гадоў таму. Але псыхалягічны падзел, тое, што немцы называюць “мур у галаве”, захоўваецца дагэтуль. Наша карэспандэнтка Клэр Біг паразмаўляла зь некалькімі ўсходнімі немцамі аб іх жыцьці пасьля 1989 году.
Шушкевіч: “Разбурэньне Бэрлінскага муру — знакавая падзея”
Сёньня споўнілася 20 гадоў падзеньня Бэрлінскага муру. З гэтай нагоды ў Нямеччыне і іншых дэмакратычных краінах сьвету адбываюцца ўрачыстыя імпрэзы. Як вы ўспрынялі разбурэньне Бэрлінскага муру? Ці спраўдзіліся спадзяваньні, выкліканыя гэтай падзеяй?
Сакалоў: “Бэрлінскі мур нельга было бурыць без вылучэньня умоваў Захаду”
Партыйны дзеяч Яфрэм Сакалоў падчас руйнаваньня Бэрлінскага муру ў 1989-м зьяўляўся, па сутнасьці, першай асобай у Беларусі -- Першы сакратар ЦК кампартыі БССР. Кажа, што тую падзею непасрэдна прапусьціў праз сябе, бо цягам пяці гадоў праходзіў вайсковую службу блізу Бэрліну і Патсдаму. Праўда, у той час яшчэ ніякай сьцяны не было і сам факт яе зьяўленьня называе неасэнсаваным рашэньнем. Зь іншага боку, паводле таварыша Сакалова, калі сьцяна усё ж зьявілася, то нельга было так бяздумна яе ламаць, не атрымаўшы ніякіх дывідэндаў:
Грушавы: “Для мяне гэта падзея ня меншая чым для немцаў”
"Я памятаю, як пераяждалі праз памежны пераход паміж Усходнім і Заходнім Бэрлінам. Не было віз, не было нейкіх іншых дакумэнтаў з дазволам. Я там амаль схаваўся на падлозе ў гэтай машынцы. І шчыра прызнаюся, тады мне было даволі страшна, бо калі раптам затрымаюць і вышлюць з краіны. І вось так упершыню ў жыцьці ск раз у тую восень я пераехаў праз памежны пераход і пабыў у Заходнім Бэрліне".
Г.ШАБОЎСКІ: "САМЫМ ВАЖНЫМ І ЖАДАНЫМ ПРАДУКТАМ СТАЛА СВАБОДА"
Апошнім у ланцугу падзеяў, што прывялі да падзеньня Бэрлінскага муру, было абнародаваньне на прэсавай канфэрэнцыі ў Бэрліне пастановы ўраду ГДР, якая дазваляла свабодны выезд грамадзянаў краіны за мяжу. Гэтую пастанову зачытаў тагачасны сябра палітбюро ўсходненямецкай кампартыі Гюнтэр Шабоўскі. Сёньня ён прыгадвае падзеі тых часоў.
Дземянцей: “Аб’яднаньне Нямеччыны – як Усходняй і Заходняй Беларусі”
Як вы ўспрынялі разбурэньне Бэрлінскага муру і ці спраўдзіліся спадзяваньні, выкліканыя гэтай падзеяй? На пытаньне адказваюць Мікалай Дземянцей, які ў 1989 годзе ачольваў Прэзыдыюм Вярхоўнага Савету БССР, старшыня праўладнага Саюзу пісьменьнікаў Беларусі Мікалай Чаргінец, сакратар Цэнтральнай выбарчай камісіі Мікалай Лазавік.
Падзеньне Бэрлінскага муру: ніхто не чакаў, што так хутка
Як вы ўспрынялі разбурэньне Бэрлінскага муру 20 год таму і ці спраўдзіліся спадзяваньні, выкліканыя гэтай падзеяй? На пытаньне адказваюць дэпутаты Вярхоўнага савету СССР ад Беларусі ў 1989 годзе Мікалай Петрушэнка, Віктар Карянеенка і Аляксандар Дабравольскі.
 |  |  |
Да праўды праз сьцены
