9 сьнежня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі, які працягвае свой эўрапейскі тур, заявіў, што гатовы правесьці прэзыдэнцкія выбары ва Ўкраіне, але для гэтага неабходна забясьпечыць бясьпеку іх правядзеньня і зьмяніць заканадаўства Ўкраіны, якое забараняе правядзеньне выбараў ва ўмовах ваеннага становішча.
Зяленскі назваў «абсалютна неадэкватнымі» заявы пра тое, што вайна не сканчаецца, таму што ён «трымаецца за крэсла». Хто зрабіў такія заявы, Зяленскі не сказаў, але вядома, што ў інтэрвію Politico, апублікаваным у аўторак, прэзыдэнт ЗША Дональд Трамп заявіў, што Ўкраіна павінна правесьці прэзыдэнцкія выбары.
«У іх даўно не было выбараў», — сказаў Трамп. Паводле яго слоў, урад Украіны «выкарыстоўвае вайну, каб пазбегнуць выбараў».
Тэзіс пра «нелегітымнасьць» Зяленскага таксама актыўна прасоўваецца Ўладзімірам Пуціным і расейскай прапагандай.
«Я гатовы да выбараў. Больш за тое, я прашу ЗША, магчыма, разам з эўрапейскімі калегамі, запэўняць бясьпеку на выбарах. Тады на працягу 60-90 дзён Украіна будзе да іх гатовая», — цытуе Зяленскага РБК-Украіна.
Прэзыдэнт Украіны таксама заявіў, што папросіць украінскі парлямэнт унесьці неабходныя зьмены ў заканадаўства. «Заўтра я буду ва Ўкраіне, чакаю прапаноў ад партнэраў і дэпутатаў, і я гатовы ісьці на выбары», — сказаў Зяленскі.
Зяленскі і раней выказваў сваю гатоўнасьць да выбараў у выпадку спыненьня вайны. У прыватнасьці Зяленскі ў інтэрвію Axios паабяцаў зьвярнуцца да парлямэнта Ўкраіны з просьбай правесьці выбары, калі будзе дасягнутае пагадненьне аб спыненьні агню. А на пытаньне, ці будзе ён лічыць сваю працу завершанай пасьля заканчэньня вайны, Зяленскі адказаў, што будзе «гатовы» сысьці ў адстаўку: «Мая мэта — скончыць вайну, а не працягваць балятавацца на пасаду».
Паводле слоў Зяленскага, падчас іх сустрэчы 23 верасьня ён сказаў прэзыдэнту ЗША Дональду Трампу, што калі будзе спыненьне агню, «мы можам выкарыстаць гэты пэрыяд часу (для абвяшчэньня і правядзеньня выбараў — рэд.), і я магу даць гэты сыгнал парлямэнту». Зяленскі таксама адзначыў, што разумее, што людзі могуць шукаць «лідэра з новым мандатам», каб прыняць важныя рашэньні, неабходныя для дасягненьня трывалага міру.
9 сьнежня ў адказ на пытаньні журналістаў Зяленскі таксама заявіў, што існуюць тры дакумэнты, якія тычацца заканчэньня вайны Расеі супраць Украіны.
«Мы абмяркоўваем тры дакумэнты з амэрыканцамі і ўжо абмяркоўваем іх з эўрапейцамі. Ёсьць рамачны дакумэнт з 20 пунктаў — ён пастаянна зьмяняецца. Другі дакумэнт — гэта гарантыі бясьпекі, мы над ім працуем, і я чакаю адпаведных прапаноў ад нашых вайскоўцаў і вынікаў іх дыялёгу з амэрыканцамі»,— цытуе Зяленскага Ўкраінская служба Радыё Свабода.
Паводле слоў украінскага прэзыдэнта, трэці дакумэнт — гэта праект пасьляваеннага аднаўленьня Ўкраіны, які «павінен быць рэалізаваны пасьля заканчэньня вайны або калі будзе спыненьне баявых дзеяньняў».
Адносна гарантый бясьпекі Зяленскі ўдакладніў, што ЗША згодныя з тым, каб гарантыі бясьпекі Ўкраіне былі аформленыя ў выглядзе закона, зацьверджанага Кангрэсам.
«Амэрыканцы сказалі нам наступнае: яны хочуць, каб Ўкраіна мела рэалістычныя гарантыі бясьпекі, зацьверджаныя Кангрэсам, каб мы гэта сапраўды адчулі, каб у нас была зброя, а пры неабходнасьці былі ўжытыя санкцыі, каб у нас была супрацьпаветраная абарона, і каб гэта грунтавалася на пятым артыкуле [Статута NATO], але мы пакуль не прапрацавалі гэтыя дэталі», — сказаў прэзыдэнт Украіны.
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Зяленскі: на перамовах няма адзінства меркаваньняў па пытаньні аб будучыні ДанбасуВайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе на просьбу груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах вобласьцяў. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам. Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб’екты, расейцы пачалі бамбіць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фатаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяраў масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый і ў Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якіх Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпра, Кіева, Харкава, Адэсы і іншых месцаў. Дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя процілегламу боку тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ карпарацыі «Роснефть» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародзкай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі думку, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16–18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- З прыходам да ўлады ў ЗША Дональда Трампа рэзка актывізавалася тэма магчымых мірных перамоваў. Прэзыдэнт ЗША абнавіў свае патрабаваньні да эўрапейскіх краінаў-сяброў NATO павялічваць выдаткі на абарону. Таксама палітык заявіў, што хоча, каб Украіна дала Злучаным Штатам кантроль за сваімі радовішчамі рэдказямельных выкапняў у абмен на фінансавую падтрымку яе ваенных дзеяньняў супраць Расеі.
- У ноч на 14 лютага Расея бесьпілётнікам атакавала Чарнобыльскую АЭС, на саркафагу над разбураным у 1986-м пры чарнобыльскай катастрофе энэргаблёку пачаўся пажар, які ня могуць патушыць некалькі дзён.
- 12 лютага 2025 Трамп пагутарыў па тэлефоне з Пуціным, і 18 лютага 2025 году ў Эр-Рыядзе (Саудаўская Арабія) пачалася двухбаковая сустрэча з удзелам дзяржаўнага сакратара ЗША Марка Рубіё і кіраўніка МЗС Расеі Сяргея Лаўрова. Украіна на перамовы не запрошаная. Перад гэтым у Мюнхэне (Нямеччына) і Парыжы (Францыя) адбыліся, адпаведна, канфэрэнцыя па бясьпецы і саміт вядучых краінаў ЭЗ, але на іх так і ня выпрацавалі пляну доўгатэрміновай падтрымкі Ўкраіны. Акрамя таго, Вугоршчына — сябра Эўразьвязу, NATO і пры гэтым ляяльная да Расеі — дыстанцыявалася ад абмеркаваньня далейшай вайсковай дапамогі Кіеву, абвінаваціўшы іншыя краіны ў падбухторваньні далейшай вайны.
- У красавіку высьветлілася, што мірныя перамовы пакуль ня маюць посьпеху, а тым часам Украіна заявіла, што ведае імёны 155 кітайскіх наймітаў, якія падпісалі кантракты з Расеяй і пайшлі на вайну. Афіцыйны Пэкін заявіў, што сваіх грамадзянаў на вайну не адпраўляў, а наадварот, раіў жыхарам краіны трымацца падалей ад абодвух бакоў.
- Дзяржаўны ўкраінскі праект «Хачу жыць», які выконвае Каардынацыйны штаб у пытаньнях абыходжаньня з ваеннапалоннымі, у красавіку 2025 году апублікаваў прозьвішчы 742 грамадзян Беларусі, якія з 2023 году ваююць супраць Украіны на баку Расеі, зь іх 96 ужо загінулі.
- 1 чэрвеня на Дзень расейскай авіяцыі Ўкраіна правяла маштабную апэрацыю «Павуціньне». Служба бясьпекі Ўкраіны зладзіла ўдары па авіябазах па ўсёй тэрыторыі Расеі, зьнішчыўшы дзясяткі расейскіх вайсковых самалётаў. Дакладна невядома, адкуль кіраваліся гэтыя дроны і ці выкарыстоўвалі яны штучны інтэлект для нацэльваньня на расейскія самалёты. Паводле ўкраінскага боку, дахі грузавікоў, дзе хаваліся дроны, адчынялі дыстанцыйна, каб дазволіць квадракоптэрам узьлятаць.
- Улетку 2025 году прэзыдэнт Злучаных Штатаў Дональд Трамп правёў шэраг сустрэчаў, у тым ліку з Уладзімірам Зяленскім і Ўладзімірам Пуціным. Дамовіцца пра мірнае пагадненьне ці прынамсі на асабістую сустрэчу прэзыдэнтаў Украіны і Расеі не атрымалася.
- У ноч на 7 верасьня расейскія войскі нанесьлі рэкордны ўдар па Ўкраіне — дзяржаву атакавалі 805 «Шахедаў» і дронаў-імітатараў. Загарэўся будынак ураду ў Кіеве.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.