Правапіс вайны: «рф, кремль, путін, білорусь». Ва Ўкраіне пачалі пісаць з малой літары назвы, зьвязаныя з нападам Расеі

Дэманстрацыя мірных жыхароў у акупаваным Херсоне, 7 сакавіка 2022

Міністэрства культуры і інфармацыйнай палітыкі Ўкраіны апублікавала новыя нефармальныя правілы ўкраінскага правапісу на час вайны.

У прыватнасьці, міністэрства прапанавала пісаць з маленькай літары словы Расея, Крэмль, Пуцін. Такі правапіс цяпер выкарыстоўваюць большасьць урадавых структур і шэраг СМІ.

Некаторыя органы ўкраінскай улады і СМІ пачалі пісаць з маленькай і назву Беларусі, а іншыя замест «Білорусь» пішуць «білорусь» і «білорусія», такім чынам падкрэсьліваючы ўдзел Аляксандра Лукашэнкі і беларускай дзяржавы ў расейскай вайне супраць Украіны.

Лукашэнку ж ва ўкраінскіх СМІ пераважна называюць самаабвешчаным кіраўніком Беларусі.

Урадавыя структуры такім чынам падтрымалі ініцыятыву вядомага ва Ўкраіне мовазнаўцы, аўтара школьных падручнікаў украінскай мовы і літаратуры Аляксандра Аўраменкі. У эфіры аднаго з украінскіх тэлеканалаў ён сказаў, што такое напісаньне ня будзе памылкай:

«Папраўдзе ёсьць такое правіла, і яно гучыць так: прозьвішчы людзей і імёны, якія выкарыстоўваюць зьняважліва, пішуць з малой літары. І гэтае правіла даўняе, яно яшчэ з савецкіх часоў было ў нашым правапісе. Напрыклад, „гітлеры“, „пуціны“ мы можам спакойна пісаць з малой літары. Гэта адпавядае патрабаваньням дзейнага правапісу. А наконт назвы краіны, гэтага няма ў правапісе, але паводле аналёгіі, улічваючы сытуацыю ў краіне, я мяркую, можна прымяняць гэтае правіла і да яе», — патлумачыў філёляг.

На такі правапіс перайшла прэсавая служба Кабінэту Міністраў. У афіцыйных паведамленьнях Міністэрства абароны Ўкраіны і прэзыдэнта Ўладзіміра Зяленскага такія правілы пакуль не выкарыстоўваюцца.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Першы ракетны напад на Львоў; людзі застаюцца ў падвале разбомбленага тэатру ў Марыюпалі. 23-і дзень вайны Расеі супраць Украіны

Вайна Расеі супраць Украіны

  • А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
  • Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
  • Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
  • 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
  • З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
  • Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
  • 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
  • У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
  • 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
  • У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
  • Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
  • Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.