Аляксандар Лукашэнка заявіў, што слова «хуткасны» не зразумелае палове беларускага народу, і загадаў памяняць беларускія дарожныя надпісы на «нармальныя» расейскія. Але абсалютная бальшыня жыхароў Беларусі беларускую мову прынамсі разумее. А слова «хуткі» — адно зь любімых у рэклямістаў.
Ёсьць такі дзяржаўны дакумэнт — вынікі перапісу 2009 году. Паводле Закону аб перапісе насельніцтва, ягоныя зьвесткі служаць асновай для праграмаў сацыяльна-эканамічнага разьвіцьця дзяржавы.
У анкеце 2009 году, акрамя пытаньняў пра родную мову (мова, засвоеная першай у раньнім дзяцінстве) і мову, на якой рэспандэнт звычайна размаўляе дома, было і пытаньне №12:
Іншая(-ыя) мова(ы), якой(-імі) Вы свабодна валодаеце.
Яно дазваляе прыблізна ацаніць сумарную колькасьць людзей, якія актыўна валодаюць беларускай мовай. Лічым.
Сярод 9 503 807 жыхароў Беларусі ў 2009 годзе беларускую палічылі роднаю моваю 5 058 334 чалавекі.
А тых, хто назваў яе другой мовай, якою вольна валодае, 1 281 720 чалавек.
Першых і другіх разам 6 340 054, або 66,71%. Г. зн. пераважная бальшыня беларусаў актыўна валодае беларускаю моваю.
А пасіўна (г. зн. на ўзроўні разуменьня)?
Сярод дарослага насельніцтва ў 2012 годзе 99,6% былі пісьменнымі, 90% мелі вышэйшую, сярэднюю ці базавую адукацыю. Г. зн. 90% вывучалі беларускую мову (ці прынамсі беларускую літаратуру — маю на ўвазе так званых «вызваленых ад беларускае мовы» дзяцей вайскоўцаў у 1970-я гады) як школьны прадмет і здавалі па ёй экзамэны.
Значыць, ня менш як 90% нашых дарослых грамадзянаў валодаюць беларускай мовай прынамсі пасіўна. І сьмею заявіць, што выраз «хутка-смачна» ведае ня менш беларусаў, а нават гасьцей нашай краіны.
А яшчэ ёсьць гастранамічная сетка «Хутка-зручна», таксі «Хутка будзе», банкаўскія праграма «Хутка на картку» і «Хуткі грош»... Слова «хуткі» ня проста агульнавядомае ў Беларусі, але і прывабнае для кліентаў, інакш яго б не выбіралі ў якасьці брэнду.
Слова «хуткасны» празрыстае, утворана ад «хуткасьць» і сваёй будовай дакладна адпавядае расейскаму «скоростной» (ад «скорость»). У гарадах Беларусі ёсьць хуткасныя маршруты аўтобусаў, таму слова «хуткасны» бачым у візуальнай інфармацыі і на сайтах дзяржаўных прадпрыемстваў транспарту.
Але той, хто не карыстаецца грамадзкім харчаваньнем і грамадзкім транспартам ужо больш як два дзесяцігодзьдзі, хто жыве па-за беларускім народам, яго інтарэсамі і каштоўнасьцямі, гэтага ўсяго проста ня ведае. А хто патрабуе замяніць беларускія словы на нашых вуліцах і дарогах «нормальными», засьведчвае да мовы гэтага народу сваю глыбокую непавагу.
