Апошнія 20 гадоў зьезды БНФ былі прынаднай для журналістаў падзеяй. Расколы, скандалы, узаемныя абвінавачваньні, дэмаршы, выключэньні з партыі — усё гэта нязьменна спадарожнічала жыцьцю БНФ. Напэўна, на гэтыя часы варта забыцца.
Сытуацыя перад зьездам, калі Аляксей Янукевіч, што кіраваў партыяй БНФ апошнія 8 гадоў, паводле Статуту ўжо ня мог вылучацца на наступны тэрмін — здавалася б, спрыяла традыцыйным інтрыгам і супрацьстаяньню. Урэшце, яшчэ ў жніўні выглядала, што ў партыі быў знойдзены элегантны і прывабны (ва ўсіх сэнсах гэтага слова) выхад з такой сытуацыі — полацкая актывістка Вольга Дамаскіна. Пасьля абвяшчэньня яе кандыдатуры многія адразу ўспрынялі яе як «пераемніка» — вызначаную і падтрыманую кіраўніцтвам прэтэндэнтку на пасаду старшыні партыі.
А далей здарылася наступнае (гэта толькі мая прыватная вэрсія). У «Інтэрвію тыдня» на Свабодзе Вольга неасьцярожна выказалася, што ў выпадку абраньня зьбіраецца кіраваць партыяй «два тэрміны». Гэта яўна не ўваходзіла ў пляны Аляксея Янукевіча і таго кола асобаў, якія называюцца «кіраўніцтвам партыі». У выніку літаральна за некалькі тыдняў да зьезду з Магілёву прыходзіць сэнсацыйная навіна, што былы кандыдат у прэзыдэнты Рыгор Кастусёў, насуперак сваім ранейшым заявам наконт «даць дарогу маладым» — пагаджаецца вылучацца на старшыню партыі. Пасьля гэтага адразу стала зразумела, хто ж ёсьць асноўны, падтрыманы кіраўніцтвам кандыдат на пасаду старшыні.
У інтэрвію Свабодзе Аляксей Янукевіч прапанаваў сваю вэрсію таго, чаму Вольга Дамаскіна не апраўдала давер кіраўніцтва: «Але, пры ўсёй павазе да Вольгі, мы бачым, што яна ня ўдзельнічае ў сходах па вылучэньні кандыдатаў, не стварае інфармацыйныя нагоды, ад моманту інтэрвію на Свабодзе мы ня можам узгадаць нічога іншага. За тры месяцы інфармацыйнай кампаніі гэта малавата. Яна нават у Фэйсбуку ня піша пра партыю, не выступае зь нейкімі прапановамі. У выніку склалася сытуацыя, калі ты ня можаш падтрымаць Вольгу Дамаскіну, бо ты ня можаш падтрымаць пустату, ты ня можаш падтрымаць тое, чаго не існуе».
У вэрсіі самой Дамаскінай, якую яна агучыла, адказваючы на пытаньне дэлегатаў зьезду, чаму згубіла давер кіраўніцтва партыі, гэта прагучала больш тонка: «Магчыма, таму, што Аляксей Янукевіч ня мог вызначыцца, кім я буду «старшынёй» ці «старшынькай». Падтэкст гэтага адказу Дамаскінай відавочны — «мяне хацелі бачыць „старшынькай“, то бок такім кіраўніком, які мае пераважна прадстаўнічыя функцыі, але нічога не вырашае».
Трэба аддаць належнае Вользе: на зьезьдзе яна змагалася. Адзіная з кандыдатаў падрыхтавала для дэлегатаў прыгожыя, на глянцавай паперы аркушы з сваёй біяграфіяй і праграмай. Выступаючы з трыбуны, Дамаскіна працытавала Маргарэт Тэтчэр: «Калі вы хочаце, каб нешта было зроблена — клічце жанчыну». Але я моцна сумняюся, што гэтыя словы надта станоўча адгукнуліся ў сэрцах дэлегатаў, якія працэнтаў на 80 складаліся з мужчынаў пераважна сталага ўзросту.
У любым выпадку, вынікі галасаваньня за старшыню партыі: Кастусёў — 107, Дамаскіна — 32, іншыя прэтэндэнты адпаведна 12, 7 і 2 галасы — паказалі, што дэлегаты ня хочуць ніякіх сюрпрызаў і нечаканасьцяў.
А, як і большасьць беларусаў, хочуць стабільнасьці і пераемнасьці курсу.
