Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Беларусаў пазнаёмяць з "Царом Эдыпам" Стравінскага


Юлія Шарова, Менск 13 лістапада ў Менску выканаюць опэру-араторыю Ігара Стравінскага “Цар Эдып”. Пастаноўку ажыцьцявіў хор, аркестар і салісты Беларускай опэры пад кіраўніцтвам галоўнага дырыгента тэатру Віктара Пласкіны. Гэта будзе канцэртнае выкананьне на сцэне Белдзяржфілярмоніі. Адметнасьць падзеі ў тым, што на беларускай сцэне “Цара Эдыпа” граюць упершыню.

Пастаноўку “Цара Эдыпа” прымеркавалі да 125-годзьдзя Ігара Стравінскага – кампазытара, якога немагчыма ўціснуць ні ў якія стылёвыя рамкі ці дакладна суаднесьці з культурай пэўнага народу. Апавядае дырыгент-пастаноўшчык Віктар Пласкіна:

“Французы яго лічаць сваім кампазытарам, бэльгійцы – сваім. А фактычна гэта гадаванец Рымскага-Корсакава, гадаванец Лядава, Кюі, які вельмі дасьціпна й вельмі яскрава ўвасобіў усе найлепшыя расейскія традыцыі ў сваіх творах”.

Бацька кампазытара Фёдар Стравінскі нарадзіўся ў маёнтку Новы двор пад Рэчыцай і належаў да старога шляхецкага роду гербу “Суліма”. Скончыў Мазырскую шляхецкую вучэльню й пазьней стаў салістам Марыінскага тэатру. Сам кампазытар нарадзіўся ў Араніенбаўме каля Санкт-Пецярбургу, памёр у Нью-Ёрку, але быў пахаваны ў Вэнэцыі.

“Цар Эдып” – адзін з эклектычных твораў Стравінскага. Лібрэта паводле антычнага міту пра “цара, які сам ёсьць забойцам цара” напісана на лаціне – гэтую дакладную і ўпарадкаваную мову кампазытар лічыў сакральнай мовай рытуалу, якая дазваляла аб’ектыўна, без залішняга патасу адлюстраваць галоўную тэму антычнай трагедыі: герой бесьсьвядома парушыў правілы і яго карае ананкэ.

Пра сваю працу над галоўнай партыяй у “Цары Эдыпе” апавядае саліст Беларускай опэры Янаш Нялепа:

Нялепа: “Цікава й складана, бо асоба Эдіпа, як гэта зашыфравана ў нотах у кампазытара, вельмі багатая ўнутрана. Вельмі супярэчлівы вобраз Эдыпа. З аднаго боку ён зычыць шчасьця свайму народу, хоча пазбавіць горад страшнай хваробы, бо чума паразіла Фівы. Зь іншага боку, ён робіцца закладнікам абставінаў”.

Опэру-араторыю для пастаноўкі ў Менску абралі яшчэ й з тае прычыны, што гэта практычна невядомы для беларускай публікі твор, у адрозьненьні ад “Пятрушкі” і “Жар-птушкі”. Дырыгент Віктар Пласкіна лічыць, што мы ведаем толькі пяць адсоткаў творчай спадчыны Ігара Стравінскага.

Разам з “Царом Эдыпам” у канцэрце прагучыць таксама Трэцяя сымфонія Сяргея Рахманінава, апошняга рамантычнага кампазытара. Лёс гэтага кампазытара ў нечым падобны да лёсу Стравінскага – абодва пасьля рэвалюцыі 1917 году эмігравалі. Аднак Рахманінаў іначай перажываў ад’езд з Расеі. Працягвае Віктар Пласкіна:

Пласкіна: “Рахманінаў глыбока пакутваў з прычыны таго, што ён не жыве на радзіме – пра гэта мы ведаем. Але ён яшчэ глыбей пакутваў з прычыны таго, што ён ня можа сапраўды займацца музыкай. Ён вельмі мала пісаў, бо ён быў настолькі заняты зарабленьнем на жыцьцё. Ён пісаў у сваіх лістах, што ён ужо ненавідзіць граць, у яго хворыя рукі”.

Двух розных кампазытараў злучылі ў адным канцэрце невыпадкова, тлумачыць Віктар Пласкіна: інтэлектуалізм музыкі Стравінскага павінен ураўнаважыцца эмацыйнасьцю Рахманінава.

“Мэсія” вярнуўся на беларускую канцэртную сцэну, 5.10.2007 Беларуская філярмонія шукае тэнара, 12.09.2007
Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG