Паводле інфармацыі праваабаронцаў, такое рашэньне прыняў судзьдзя Сяргей Мікалаеў.
Судовы працэс пры гэтым праходзіў у закрытым рэжыме з удзелам КДБ.
На думку Генпракуратуры Беларусі, інфармацыя, якую публікуе БРЦ, падаецца так, каб:
- «сьвядома павысіць узровень напружанасьці ў грамадзтве,
- стварыць атмасфэру непрыманьня дзеяньняў органаў дзяржулады,
- падарваць аўтарытэт Беларусі на міжнароднай арэне».
У БРЦ паведамілі, што суд забараніў прадстаўнікам арганізацыі ўдзельнічаць у пасяджэньні па відэасувязі, што, паводле іх, «сьведчыць аб прадузятасьці судзьдзі». Суд спасылаецца на тое, што ў Чэхіі, дзе зарэгістраваны БРЦ, нібыта няма дамоўленасьці зь Беларусьсю аб удзеле ў судах праз відэасувязь. Гэта, як зазначае БРЦ, няпраўда.
У адказ на рашэньне суду БРЦ заявіў, што ад гэтага часу будзе выпускаць свае расьсьледаваньні на беларускай мове з расейскімі ангельскімі субтытрамі. Таксама расьсьледавальнікі паабяцалі «нарасьціць абароты».
«Летась мы раскрылі карупцыйных схем у Беларусі і за яе межамі на мільярд даляраў, сёлета – пастараемся павялічыць гэты паказьнік», – заявіў кіраўнік БРЦ Станіслаў Івашкевіч.
Беларускі расьсьледніцкі цэнтар — незалежная арганізацыя, якая спэцыялізуецца на журналісцкіх расьсьледаваньнях. БРЦ — сябра Міжнароднага цэнтру дасьледаваньняў карупцыі і арганізаванай злачыннасьці (OCCRP), пэрыядычна супрацоўнічае з журналістамі зь іншых краін у межах сумесных расьсьледаваньняў.
Журналісты БРЦ — ляўрэаты нацыянальнай прэміі «Вольнае слова» Беларускай асацыяцыі журналістаў за расьсьледаваньні ў 2018, 2019, 2020 і 2021 гадах.
- У канцы чэрвеня 2022 году на падставе рашэньня Міністэрства інфармацыі ў Беларусі быў абмежаваны доступ да сайту Беларускага расьсьледніцкага цэнтру. Гэта адбылося пасьля таго, як там выйшаў матэрыял пра маёмасьць беларусаў у Дубаі.
- Генпракурор Андрэй Швед на прапанову старшыні Камітэту дзяржбясьпекі Івана Тэртэля яшчэ ў лютым 2023 накіраваў у Вярхоўны Суд заяву аб прызнаньні БРЦ экстрэмісцкай арганізацыяй і выступіў з хадайніцтвам аб забароне яе дзейнасьці на тэрыторыі Беларусі.
- Апошнім часам БРЦ актыўна займаецца расьсьледаваньнем таго, як беларускім дзяржаўным прадпрыемствам удаецца абыходзіць замежныя санкцыі.
Што трэба ведаць пра экстрэмізм у Беларусі
14 траўня 2021 году быў падпісаны закон «Аб зьмене законаў у пытаньнях супрацьдзеяньня экстрэмізму», які набыў моц 14 чэрвеня. Раней праект у Палату прадстаўнікоў унёс урад, 2 красавіка яго прынялі ў першым чытаньні, а 16 красавіка — у другім. Нягледзячы на тое, што зьмены закранаюць правы, свабоды і абавязкі грамадзян і юрыдычных асобаў, публічныя абмеркаваньні не праходзілі.
У Беларусі прызнаныя экстрэмісцкімі звыш 300 тэлеграм-рэсурсаў.
Тэлеграм-канал можа прызнавацца як экстрэмісцкім матэрыялам, так і экстрэмісцкім фармаваньнем. Калі ў яго статус «экстрэмісцкага фармаваньня», ягоныя падпісчыкі таксама могуць стаць фігурантамі крымінальных спраў. У той жа час падпіска на каналы, якія прызнаныя «экстрэмісцкімі матэрыяламі», не караецца — пры ўмове, што падпісчык не аказвае падтрымкі ў папулярызацыі каналу: не рэпосьціць, не пералічвае грошай, не зьлівае туды інфармацыю.
«Матэрыялы» і «фармаваньні» сілавікі разьмяжоўваюць так: «экстрэмісцкія матэрыялы» — гэта тое, што робіць чалавек, а «экстрэмісцкія фармаваньні» — тыя, хто робіць.
Пры гэтым у МУС Беларусі адзначаюць, што стваральнікам, арганізатарам і ўдзельнікам экстрэмісцкіх фармаваньняў пагражае пазбаўленьне волі да 7 гадоў.
Першыя экстрэмісцкія фармаваньні ў Беларусі вызначылі ў сярэдзіне кастрычніка — інтэрнэт-рэсурсы dze. chat і «Рабочы рух». Цяпер іх ужо дзясяткі.
Прыцягнуць да адказнасьці за «экстрэмізм» цяпер могуць па цэлым шэрагу напрамкаў.
- Экстрэмісцкія матэрыялы — рашэньне суду, якое прымаецца ў дачыненьні да інфармацыі.
- Экстрэмісцкая група — устойлівая кіраваная група ў колькасьці дзьвюх ці больш асоб, якія папярэдне аб’ядналіся для ажыцьцяўленьня экстрэмісцкай дзейнасьці.
- Экстрэмісцкая арганізацыя — арганізацыя, якая ажыцьцяўляе экстрэмісцкую дзейнасьць, альбо якая аказвае іншае садзейнічаньне экстрэмісцкай дзейнасьці, або якая прызнае магчымасьць яе ажыцьцяўленьня ў сваёй дзейнасьці, альбо якая фінансуе экстрэмісцкую дзейнасьць, у дачыненьні да якой прынята і ўступіла ў законную сілу рашэньне суду аб прызнаньні яе экстрэмісцкай.
- Экстрэмісцкае фармаваньне — група грамадзян, якая ажыцьцяўляе экстрэмісцкую дзейнасьць, альбо якая аказвае іншае садзейнічаньне экстрэмісцкай дзейнасьці, або якая прызнае магчымасьць яе ажыцьцяўленьня ў сваёй дзейнасьці, або якая фінансуе экстрэмісцкую дзейнасьць, у дачыненьні да якой прынята рашэньне Міністэрства ўнутраных спраў або Камітэту дзяржаўнай бясьпекі аб прызнаньні яе экстрэмісцкай.
