Лінкі ўнівэрсальнага доступу

ФСБ Расеі праз агентаў ва Ўкраіне цікавілася сакрэтнай інфармацыяй украінскіх спэцслужб аб Беларусі


Будынак ФСБ на Лубянскай плошчы ў Маскве
Будынак ФСБ на Лубянскай плошчы ў Маскве

У Кіеве да 12 гадоў пазбаўленьня волі з канфіскацыяй маёмасьці асудзілі супрацоўніка сакратарыяту Кабінэту Міністраў Украіны Васіля Мяхеду, які з 2006 году супрацоўнічаў з Фэдэральнай службай бясьпекі Расеі і перадаваў яе прадстаўнікам сакрэтную інфармацыю.

Сьледзтва вызначыла, што ён супрацоўнічаў з расейскай спэцслужбай з 2006 да 2010 году і пасьля невялікага перапынку — з 2015-га. У 2010 годзе яму скасавалі доступ да сакрэтнай інфармацыі.

Васіль Мяхеда працаваў на дзяржаўнай службе ў сакратарыяце Кабінэту Міністраў зь ліпеня 2000 году, а ў канцы жніўня 2019 году перайшоў на пасаду старшага рэфэрэнта аддзелу аналізу карэспандэнцыі і маніторынгу выкананьня заданьняў прэм’ер-міністра Ўкраіны ва ўпраўленьні арганізацыйна-аналітычнага забесьпячэньня дзейнасьці кіраўніка ўкраінскага ўраду.

Як адзначаецца ў выраку суду, сваю згоду на супрацу ён даў у часе сустрэчы з прадстаўніком ФСБ Расеі ў адным з рэстаранаў Менску. Потым у тым жа менскім рэстаране ён атрымліваў і свой ганарар, які складаў ад 800 даляраў да трох тысяч даляраў. У судовым рашэньні адсутнічае назва менскага рэстарану.

«Беларускі дакумэнт»

Сярод матэрыялаў, якія Васіль Мяхеда перадаваў ФСБ адмысловымі тэхнічнымі сродкамі, ёсьць і «беларускі дакумэнт». Інфармацыйную даведку пад назвай «Рэспубліка Беларусь: уплыў заходніх санкцый на эканоміку краіны» ён перадаў расейскай спэцслужбе 7 лютага 2022 году — за да тыдні да пачатку расейскага ўварваньня ва Ўкраіну. Адметна, што на той час Украіна ня ўводзіла санкцыі супраць Беларусі. Гэтая даведка мела грыф «Для службовага карыстаньня». Усе іншыя — «таемна» або «цалкам таемна».

А за некалькі месяцаў да вайны супрацоўнік сакратарыяту Кабінэту Міністраў Украіны перадаў ФСБ Расеі апошнія некалькі справаздач выведкі аб тэндэнцыях разьвіцьця асяродзьдзя бясьпекі ў сьвеце і вакол Украіны, у якіх, імаверна, таксама была інфармацыя аб Беларусі.

Вядома, што расейскі агент прыяжджаў у Менск для сустрэчы са сваім куратарам з ФСБ Расеі некалькі разоў — тры разы ў 2015-ым і два разы ў 2016 годзе. Кожны раз сустрэчы адбываліся ў адным і тым самым рэстаране. На такія ж сустрэчы ён езьдзіў па некалькі разоў у Кіпр, Азэрбайджан і Турэччыну.

Вайна Расеі супраць Украіны

  • А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
  • Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
  • Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
  • 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
  • З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
  • Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
  • 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
  • У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
  • 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
  • У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
  • Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
  • Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG