Вайсковыя экспэрты заяўляюць, што Расея ўзяла «апэратыўную» паўзу, каб аднавіць страты і прадоўжыць свой наступ на паўднёвым і ўсходнім кірунках ва Ўкраіне. Міністар абароны Расеі Сяргей Шайгу ў адказ на гэта заявіў, што расейскія войскі наўмысна запаволілі «спэцыяльную апэрацыю», каб нібыта «мінімізаваць ахвяры сярод цывільнага насельніцтва».
Аднак найбольшую колькасьць ракет расейскія войскі нацэльваюць менавіта на цывільныя аб’екты і жылыя кварталы ва ўкраінскіх гарадах.
Небясьпека вакол Запароскай АЭС застаецца
У ноч на 26 жніўня Расея павялічыла геаграфію абстрэлаў па Днепрапятроўскай вобласьці. Расейскія войскі запускалі ракеты па Нікапальскім, Сінельнікаўскім і Крывароскім раёнах. Гэтыя рэгіёны абстрэльваюцца з другога боку ракі Дняпро — якраз насупраць знаходзяцца захоплены Энэргадар і Запароская АЭС, якая напярэдадні спыніла працу.
Расейскія войскі такім чынам правакуюць украінскую армію на абстрэлы ў адказ, каб стварыць небясьпеку для АЭС, але ў апэратыўным камандаваньні «Поўдзень» сьцьвярджаюць, што ня могуць адказваць, улічваючы небясьпечную блізкасьць да атамнай станцыі.
Як паведамляюць улады Днепрапятроўскай вобласьці, ва ўсіх раёнах ёсьць разбурэньні. У Нікапалі пашкоджаны зь дзясятак прыватных будынкаў, школа, санаторый, перабітая лінія электраперадач — горад застаўся безь сьвятла.
У Сінельнікаўскім раёне пацярпела сельскагаспадарчае і дарожная прадпрыемствы, загарэўся ангар з тэхнікай. Цудам удалося пазьбегнуць ахвяр сярод мірнага насельніцтва.
Уначы расейцы таксама абстралялі чатыры населеныя пункты Запароскай вобласьці — Новадараўка, Прэабражэнка, Арэхаў і Сьцепнагорск.
На ўсходзе цэлі расейскіх сіл застаюцца ранейшымі — Бахмут, Славянск, Аўдзееўка, Салядар, але, паводле Генэральнага штабу Ўзброеных сіл Украіны, посьпеху і там няма — украінскія войскі трымаюць свае пазыцыі.
Выведнікі патлумачылі, чаму наступы Расеі беспасьпяховыя
У выведцы Міністэрства абароны Вялікай Брытаніі перакананыя, што наступ Расеі застопарыўся праз дрэнныя ваенныя дзеяньні расейскага войска і жорсткае супраціўленьне Ўкраіны. У выніку расейскія войскі неаднаразова парушалі заплянаваныя апэратыўныя тэрміны ў захопе тэрыторый, як гэта вызначалі загады расейскага міністра абароны Сяргея Шайгу.
Паводле брытанскай выведкі, вайскова-палітычнае кіраўніцтва Расеі, імаверна, звольніла з пасад сама меней шэсьць генэралаў за недастаткова хуткае прасоўваньне ва Ўкраіне.
Экспэрты амэрыканскага Інстытуту вывучэньня вайны (ISW) мяркуюць, што Расея сутыкнецца з сур’ёзнымі перашкодамі для хуткага павелічэньня колькасьці арміі, як гэта прадугледжана ўказам прэзыдэнта Расеі Ўладзіміра Пуціна. Паводле экспэртаў, ужо цяпер зьменшылася колькасьць ахвотных ваяваць ва Ўкраіне, а новы восеньскі прызыў прадугледжвае толькі каля 130 тысяч навабранцаў.
«У якасьці альтэрнатывы Крэмль можа выкарыстаць дадатковую сілу, каб фармальна далучыць да расейскіх вайскоўцаў сілы „ДЛНР“ і/або новыя расейскія добраахвотніцкія атрады, якія фармальна не ўваходзяць у склад расейскага войска. Але гэтая колькасьць будзе вельмі нязначнай», — мяркуюць у ISW.
Ва Ўкраіне заявілі, што контранаступ ужо пачалі
У апэратыўным камандаваньні «Поўдзень» патлумачылі, што ўкраінскае войска ўжо праводзіць контранаступ, і ягоная галоўная мэта на першым этапе — зьнішчэньне ў тыле расейскіх войскаў складоў з боепрыпасамі і апорных пунктаў.
«Авіяцыя нанесла ўдары па раёнах канцэнтрацыі падразьдзяленьняў і складзе боепрыпасаў у Архангельскім (Херсонская вобласьць. — РС) і ў Бурханаўцы (Мікалаеўская вобласьць. — РС), а таксама па сродках супрацьпаветранай абароны ворага ў Херсоне і Новаваскрасенскім (Херсонская вобласьць. — РС)», — паведамілі ў камандаваньні.
Згодна з паведамленьнем, зьнішчаны вузел сувязі 98-га парашутна-дэсантнага палка Расеі і адзін склад з боепрыпасамі. «Іншыя страты ворага высьвятляюцца», — дадалі ў апэратыўным камандаваньні «Поўдзень».
Ва Ўкраіне адказалі Лукашэнку на абстрэлы зь Беларусі ў Дзень Незалежнасьці
Міністэрства абароны Ўкраіны адрэагавала на віншаваньне Аляксандра Лукашэнка, апублікаванае на ягоным афіцыйным сайце, у якім ён пажадаў украінцам у Дзень Незалежнасьці мірнага неба.
«У наш Дзень Незалежнасьці дыктатар Лукашэнка павіншаваў Украіну і пажадаў нам мірнага неба... у якасьці „падарунка“ зноў былі запушчаныя ракеты зь Беларусі на Ўкраіну. Зычым Лукашэнку такога ж мірнага неба... і ўзьяднаньня зь ягонымі добрымі сябрамі Хусэйнам і Кадафі», — паведамляецца на афіцыйнай старонцы Мінабароны Ўкраіны ў Twitter.
Напярэдадні стала вядома, што Генэральная пракуратура Беларусі завяла некалькі крымінальных спраў на дэпутата Вярхоўнай Рады Ўкраіны Аляксея Ганчарэнку за ягоныя рэзкія камэнтары да віншаваньня Аляксандрам Лукашэнкам украінцаў з Днём Незалежнасьці.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе на просьбу груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах вобласьцяў. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам. Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб’екты, расейцы пачалі бамбіць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фатаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяраў масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый і ў Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якіх Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпра, Кіева, Харкава, Адэсы і іншых месцаў. Дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя процілегламу боку тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ карпарацыі «Роснефть» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародзкай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі думку, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16–18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- З прыходам да ўлады ў ЗША Дональда Трампа рэзка актывізавалася тэма магчымых мірных перамоваў. Прэзыдэнт ЗША абнавіў свае патрабаваньні да эўрапейскіх краінаў-сяброў NATO павялічваць выдаткі на абарону. Таксама палітык заявіў, што хоча, каб Украіна дала Злучаным Штатам кантроль за сваімі радовішчамі рэдказямельных выкапняў у абмен на фінансавую падтрымку яе ваенных дзеяньняў супраць Расеі.
- У ноч на 14 лютага Расея бесьпілётнікам атакавала Чарнобыльскую АЭС, на саркафагу над разбураным у 1986-м пры чарнобыльскай катастрофе энэргаблёку пачаўся пажар, які ня могуць патушыць некалькі дзён.
- 12 лютага 2025 Трамп пагутарыў па тэлефоне з Пуціным, і 18 лютага 2025 году ў Эр-Рыядзе (Саудаўская Арабія) пачалася двухбаковая сустрэча з удзелам дзяржаўнага сакратара ЗША Марка Рубіё і кіраўніка МЗС Расеі Сяргея Лаўрова. Украіна на перамовы не запрошаная. Перад гэтым у Мюнхэне (Нямеччына) і Парыжы (Францыя) адбыліся, адпаведна, канфэрэнцыя па бясьпецы і саміт вядучых краінаў ЭЗ, але на іх так і ня выпрацавалі пляну доўгатэрміновай падтрымкі Ўкраіны. Акрамя таго, Вугоршчына — сябра Эўразьвязу, NATO і пры гэтым ляяльная да Расеі — дыстанцыявалася ад абмеркаваньня далейшай вайсковай дапамогі Кіеву, абвінаваціўшы іншыя краіны ў падбухторваньні далейшай вайны.
- У красавіку высьветлілася, што мірныя перамовы пакуль ня маюць посьпеху, а тым часам Украіна заявіла, што ведае імёны 155 кітайскіх наймітаў, якія падпісалі кантракты з Расеяй і пайшлі на вайну. Афіцыйны Пэкін заявіў, што сваіх грамадзянаў на вайну не адпраўляў, а наадварот, раіў жыхарам краіны трымацца падалей ад абодвух бакоў.
- Дзяржаўны ўкраінскі праект «Хачу жыць», які выконвае Каардынацыйны штаб у пытаньнях абыходжаньня з ваеннапалоннымі, у красавіку 2025 году апублікаваў прозьвішчы 742 грамадзян Беларусі, якія з 2023 году ваююць супраць Украіны на баку Расеі, зь іх 96 ужо загінулі.
- 1 чэрвеня на Дзень расейскай авіяцыі Ўкраіна правяла маштабную апэрацыю «Павуціньне». Служба бясьпекі Ўкраіны зладзіла ўдары па авіябазах па ўсёй тэрыторыі Расеі, зьнішчыўшы дзясяткі расейскіх вайсковых самалётаў. Дакладна невядома, адкуль кіраваліся гэтыя дроны і ці выкарыстоўвалі яны штучны інтэлект для нацэльваньня на расейскія самалёты. Паводле ўкраінскага боку, дахі грузавікоў, дзе хаваліся дроны, адчынялі дыстанцыйна, каб дазволіць квадракоптэрам узьлятаць.
- Улетку 2025 году прэзыдэнт Злучаных Штатаў Дональд Трамп правёў шэраг сустрэчаў, у тым ліку з Уладзімірам Зяленскім і Ўладзімірам Пуціным. Дамовіцца пра мірнае пагадненьне ці прынамсі на асабістую сустрэчу прэзыдэнтаў Украіны і Расеі не атрымалася.
- У ноч на 7 верасьня расейскія войскі нанесьлі рэкордны ўдар па Ўкраіне — дзяржаву атакавалі 805 «Шахедаў» і дронаў-імітатараў. Загарэўся будынак ураду ў Кіеве.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
