Для чаго яны патрэбныя, гэтыя патрулі? «Думаю, людзям спакайней, калі вайсковы чалавек на вуліцы», перакананы Лукашэнка.
Якіх людзей ён меў на ўвазе? У якой краіне? Тлумачэньняў не было. Калі чалавек выйшаў з народу амаль чвэрць стагодзьдзя назад і ўзьняўся высока-высока, што ён можа ведаць аб тым, ад чаго людзям можа быць спакайней?
Быў нядаўна праездам у Варшаве, сустрэў знаёмы паляк словамі: вітаю ў гасьціннай Польшчы. І дадаў: а ведаеш, у нас сапраўды спакойна, сам адчуваеш сябе нармальна, упэўнена. Быў нейк па справах у Афрыцы, вяртаўся праз Парыж: войска ў горадзе, ніякавата, у Польшчы такога няма. Што праўда, у Руандзе, куды лятаў, узброеныя жаўнеры на вуліцах — звычайная справа. Там, кажа, кіруе «афрыканскі Лукашэнка», больш за сямнаццаць год ужо. У яго стаўка на парадак і замежныя інвэстыцыі. А людзям жывецца няпроста, узровень жыцьця невысокі…
І вось я ў Горадні, а насустрач мне нейкі дзіўны патруль, не міліцэйскі. Ледзь не сутыкнуліся. Таксама з гумовымі друкамі, але форма іншая. І даходзіць да мяне, што гэта патруль вайсковы. Сто гадоў ня бачылі! Разьняволеныя натоўпы турыстаў і раптам — патрулі, спачатку вайсковы, затым міліцэйскі. Ці стала замежнікам спакайней? Мне — не. Дарэчы, камэндатура са сталінскіх часоў у Горадні разьмяшчалася ў палацы ў парку культуры і адпачынку працоўных, у самым цэнтры. Ці спакайней было людзям? Дзеці, атракцыёны, марозіва, а за плотам гаўптвахта.
Ні аб якіх турыстах тады мовы не магло быць. Цяпер няма больш камэндатуры ў Старым горадзе, а турысты нарэшце паявіліся. Наколькі ім спадабаецца наяўнасьць вайсковых патрулёў, ня ведаю.
Ну, канечне, на нашай тэрыторыі не Лукашэнка першым прыдумаў вайсковыя патрулі. А Язаў і Пуга. За паўгода да ГКЧП яшчэ. Памятаю непрыемны халадок у душы, калі ўсе газэты напачатку 1991-га надрукавалі сумесны загад міністраў абароны і ўнутраных спраў.
Абгрунтаваньне было такім: стан правапарадку пагаршаецца. Рэзка павялічылася лічба цяжкіх злачынстваў з гвалтам, часта дзёрзкіх і цынічных. Адзначаныя акты вандалізму над помнікамі гісторыі савецкай дзяржавы. Павялічылася колькасьць нападаў на міліцыянтаў, вайсковыя аб’екты, на вартавых і паасобных вайскоўцаў. Ёсьць факты блякаваньня вайсковых аб’ектаў (што, як вядома, паўтарылася ў Крыме падчас апэрацыі анэксіі, якую ажыцьцяўляў асабіста Пуцін) і гэтак далей.
Вось дзеля гэтага, таварышы, і пачнецца сумеснае патруляваньне вуліц войскам і міліцыяй. Трэба падрыхтаваць службовы транспарт і бронетранспарцёры. Неабходна зьвярнуць увагу на пошук дэзэрціраў, асабліва ўзброеных. Мець пастаянны рэзэрв патрулёў у складзе роты-батальёну з узбраеньнем і боезапасам. Самая пільная ўвага — месцам, дзе зьбіраецца шмат людзей, масавым мерапрыемствам.
Загад Язава з Пугам, які запоўніў першыя старонкі газэт, выклікаў не спакой, а трывогу. Памятаю гэта абсалютна выразна, абмяркоўвалі яго тады ў рэдакцыі, ніхто будучым БТР-м на вуліцах ня радаваўся. Але начальства, зразумела, такога памятаць ня можа, яму здаецца, што «вайсковы чалавек на вуліцы» выклікае ў душы прыўкрасныя мэлёдыі, накшталт «когда поют солдаты, спокойно дети спят». Ну проста ідылія наступіць ад падмацаваньня міліцэйскіх патрулёў вайсковымі…
Меркаваньні, выказаныя ў блогах, перадаюць погляды саміх аўтараў і не абавязкова адлюстроўваюць пазыцыю рэдакцыі.
