Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Л. Шаўцова: Украіна, Беларусь і Малдова асуджаныя быць прыфрантавымі дзяржавамі


Лілія Шаўцова
Лілія Шаўцова

Ураджэнка Львова Лілія Шаўцова лічыцца адным з галоўных расейскіх крэмлінолягаў, экспэртам па расейскай кіруючай эліце. Яна адказала на пытаньні парталу "Украінская праўда". Прапануем вам фрагмэнт інтэрвію.

Украінская Праўда: Мы можам гаварыць пра прэзыдэнта Пуціна і калектыўнага Пуціна, ці можам мы казаць аб кансалідацыі расійскіх элітаў ці ўжо няма гэтага? Ёсьць Пуцін і яго бліжэйшае асяродзьдзе, але ёсьць ужо нейкія больш радыкальныя людзі, для якіх Пуцін недастаткова моцны і рашучы?

Лілія Шаўцова: Мы робім памылку, дэманізуючы крамлёўскага лідэра. Як у свой час рабілі памылку, дэманізуючы і думаючы, што Ельцын кантралюе ўсе падзеі.

Цяпер мы дэманізуем Пуціна, лічачы, што менавіта ён крыніца ўсіх праблем, рухальная і рухаючая сіла і рэжыму, і сыстэмы.

Расійскі прэзыдэнт, натуральна, зрабіў вельмі шмат для фармавання цяперашняга, дастаткова ўнікальнага для Расеі прэтарыянскага рэжыму. Але на дадзеным этапе ён усё больш становіцца закладнікам гэтага рэжыму і сыстэмы і закладнікам сытуацыі.

Калі ж мы ўсе сканцэнтруемся на Пуціне, то ўзьнікае вельмі, скажам так, наіўная выснова — калі б не было Пуціна ці калі сыдзе Пуцін, сытуацыя зьменіцца і стане цалкам прыстойнай і з гэтай сыстэмай можна мець справу. А гэта ня так.

Справа ў тым, што сама сыстэма расейскага самадзяржаўя дасягнула такой стадыі дэградацыі, што яна можа выжываць толькі праз пошук ворага. І любы палітык на месцы Пуціна пры цяперашняй сыстэме, пры цяперашняй Канстытуцыі і складзе палітычнай клясы, а таксама сфэры інтэлектуальнай паслугі гэтай клясы, будзе рабіць прыкладна тое, што робіць Пуцін. Таму мы павінны разважаць пра тое, у якой ступені Пуцін — рухаючая сіла, а ў якой ступені — закладнік.

Адзін з назіральнікаў лацінаамэрыканскіх аўтарытарных рэжымаў Гільерма О’Донэл свайго часу прыдумаў такое вызначэньне — «імпатэнцыя ўсеўладзьдзя».

На нейкай стадыі лідэр, які валодае ўсімі паўнамоцтвамі, як наш прэзыдэнт, і дзякуючы ельцынскай Канстытуцыі стаіць над грамадзтвам і палітычнай сыстэмай і нікому не падсправаздачны: а) губляе адэкватнасьць; б) кантроль над рэсурсамі; в) ён ня можа кантраляваць наступствы сваіх дзеяньняў. І гэта бачна па ўкраінскай палітыцы Пуціна. Крым, магчыма, быў усьвядомленым сцэнаром кансалідацыі ўлады ў момант паслабленьня суседняй дзяржавы.

Злодзей сьцягнуў шапку, і гэтым справа магла і скончыцца. Але потым Пуцін па інэрцыі зрабіў памылку і стаў закладнікам сваёй сыстэмнай памылкі. Ён пайшоў далей, высунуў ідэю «Рускага сывету». І пасьля гэтага ён ужо перастаў кантраляваць падзеі, стаўшы закладнікам ваенна-патрыятычнай мадэлі.

Яго памылка палягала ў тым, што расейская эліта думала, што яна справіцца з санкцыямі. Памылковым было ўяўленьне пра тое, што Захад і, асабліва, Нямеччына гэта праглыне. Не справіліся з санкцыямі, і Нямеччына гэтага не праглынула.

УП: Атрымліваецца, што Ўкраіна асуджаная на пастаянны «тлеючы» канфлікт з Расеяй? Хоць калі мы прызнаем, што гэтая парадыгма пошуку ворага становіцца асноўнай у кіраўнічай мадэлі Расіі, але на маштабную вайну з Украінай рэсурсаў няма, ці можа Пуцін выбраць іншую ідэю для мабілізацыі грамадзтва? Напрыклад, пошук унутранага ворага або татальная барацьба з карупцыяй? Пагуляць трошкі ў Лукашэнку ці пагуляць у Сіынгапур або ў Піначэта. Ён застанецца такім жа моцным, але зьнішчаць будзе галоўную хваробуа расейскага грамадзтва — карупцыю. Можа ён замясьціць украінскую ідэю нейкай іншай ці не?

ЛШ: Па пунктах адказваю на ваша пытаньне.

Па-першае, мне здаецца, Украіна, а таксама іншыя суседнія незалежныя дзяржавы — Беларусь і Малдова, асуджаныя быць прыфрантавымі дзяржавамі да таго часу, пакуль існуе Расея як замарожаная, паўраспалая імпэрыя. Гэтым краінам давядзецца лічыцца з тым, што яны — поле процідзеяньня і канфрантацыі Расеі з Захадам. А таксама спробаў Расеі вярнуцца да пэўнай формы брэжнеўскай дактрыны. Гэта першае.

Другое. Давайце больш не казаць пра Пуціна ў Крамлі, а пачнем рыхтавацца да любой новай рэальнасьці і казаць пра расейскага лідэра самадзяржаўя. Любы лідэр самадзяржаўя будзе вымушаны нэўтралізоўваць гэтае поле канфлікту, дыскамфорту ўнутры Расеі. І любы лідэр імпэрскай краіны з такой традыцыяй будзе сумяшчаць барацьбу з унутраным і вонкавым ворагам.

Зьвярніце ўвагу на тактыку барацьбы з унутраным ворагам. Звычайна расейская ўлада знаходзіць нагоды для зьнішчэньня ўнутранага ворага, абвінавачваючы яго ў сувязі з вонкавым. Гэта значыць зьвязак вонкавага і ўнутранага ворага зьяўляецца аптымальным аб’ектам для перасьледу. Чаму?

Тут і традыцыя, але тут гэтаксама і псыхалягічнае тлумачэньне. Таму што самадзяржаўная ўлада ня можа дазволіць сабе прызнацца, што яна баіцца нейкай пятай калёны: Навальнага, Нямцова, Касьянава... Яна можа зьнішчаць унутранага ворага, толькі тлумачачы насельніцтву, што ён — пятая калёна больш магутнага ворага, які стаіць на гарызонце. Таму зьнешні і ўнутраны вораг у тактыцы стварэньня палітычнай Сахары ...

УП: ... мусяць быць зьвязаныя ...

ЛШ: Абавязкова, гэта непазьбежны элемэнт. Таму барацьба з карупцыяй, магчыма, будзе элемэнтам ачышчэньня расейскай эліты, таму што ў прынцыпе карупцыя, якая паглынула як іржа ўсю ўладу, перашкаджае ўладзе самазахоўвацца. Пуцін ня можа рэалізоўваць свае рашэньні.

У нейкай ступені ён павінен зрабіць тое, што рабіў у свой час Сталін альбо Мао Цзэдун — правесьці ачышчэньне эліты. Калі ў яго хопіць на гэта сіл, бо чысьцячы эліту вы, па сутнасьці, адмаўляецеся ад кантракту з элітай. Кантракт заключаецца ў наступным: я вас не чапаю, рабіце ўсё, што хочаце, раскрадайце краіну — у абмен на ляяльнасьць. Такім чынам, ён павінен будзе адмовіцца ад прынцыпу ляяльнасьці. А гэта вельмі небясьпечна для яго.

Але ўжо сапраўды ён ніколі ня стане ні Піначэтам, ні Лі Куан Ю, таму што ў адрозьненьне ад іншых аўтарытарна-таталітарных рэжымаў, гэтая аўтарытарная ўлада ў Расеі не мае ніякіх мадэрнізацыйных імпульсаў, што было даказана больш чым 20 гадамі яе існаваньня.

Поўны тэкст інтэрвію чытаць тут.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG