Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Сем гадоў за зорку


Маскоўскі гарадзкі суд 6 кастрычніка адхіліў апэляцыю на арышт аднаго з фігурантаў справы аб перафарбоўцы зоркі на маскоўскім шматпавярховіку ў колеры ўкраінскага сьцяга.

19-гадовага жыхара Санкт-Пецярбургу Ўладзіміра Падрэзава абвінавачваюць у хуліганстве і вандалізьме. 28 жніўня паводле рашэньня Таганскага суду яго адправілі ў сьледчы ізалятар.

Суд палічыў гэта абгрунтаваным, бо Падрэзаў ня мае ў Маскве пастаяннага месца жыхарства і стабільнага даходу. Уладзімір Падрэзаў прызнае, што быў 20 жніўня ў будынку на Кацельніцкай набярэжнай, аднак кажа, што зорку ня фарбаваў.

Адвакат абвінавачанага мяркуе, што разгляд апэляцыйнай скаргі будзе насіць фармальны характар​, і зьвяртае ўвагу на тое, што сьледзтва пакуль ніяк не даказала сувязь яго падабароннага з чатырма парашутыстамі, якія былі затрыманыя адразу ж пасьля інцыдэнту. Яны знаходзяцца пад хатнім арыштам і таксама адмаўляюць сваё дачыненьне да перафарбоўваньня зоркі. Адказнасьць за акцыю ўзяў на сябе ўкраінскі руфэр (чалавек, які пранікае на цяжкадаступныя месцы на дахах будынкаў) Павел Ушавец, вядомы ў інтэрнэце пад псэўданімам Грыгоры Мустанг.

Крымінальную справу паводле артыкулаў «Вандалізм» і «Хуліганства» пачалі пасьля таго, як 20 жніўня зорку на шпілі шматпавярховага дому на Кацельніцкай набярэжнай у Маскве размалявалі ў колеры ўкраінскага сьцяга, а на самай высокай кропцы будынку ўзьнялі сьцяг Украіны.

У гэты ж дзень былі затрыманыя чацьвёра бэйсджампэраў (людзей, якія скачуць з парашутамі зь нерухомых аб’ектаў, у тым ліку з будынкаў) — Аляксандар Склеп, Алёна Ляпёшкіна, Яўгенія Караткова і Аляксей Шыракожухаў. Суд адправіў іх пад хатні арышт. Парашутысты адмаўлялі дачыненьне да перафарбоўваньня зоркі, па іх словах, яны апынуліся на месцы злачынства выпадкова: яны кажуць што рабілі скачкі з даху, які знаходзіцца на некалькі дзесяткаў мэтраў ніжэй за шпіль з зоркай.

Празь некалькі дзён у Санкт-Пецярбургу быў затрыманы і дастаўлены ў Маскву 19-гадовы руфэр Уладзімір Падрэзаў, яго суд адправіў ў сьледчы ізалятар.

Адвакат Падрэзава, Вадзім Лісіцын, кажа, што ад пачатку не разьлічваў на посьпех апэляцыі: «Не адзін выпадак быў, калі людзі паміралі ў СІЗА ад сардэчнага прыступу. Адвакаты да гэтага б’юцца ў судах: вызваліце, хворы ж чалавек, хай будзе хатні арышт, ня трэба так жорстка. А ў выніку — труп. Гэта ж усё запар і побач, з-за недасканаласьці нашага крымінальна-працэсуальнага закону. Мы яго мяняем агульна, пасьпешліва, не ўтвараецца практыка прымяненьня адных норм закона, як ужо выходзяць іншыя. Ніхто нічога не разумее, атрымліваецца прававы хаос. Няма аднастайнасьці прымяненьня, а калі няма аднастайнасьці прымяненьня закону, значыць, для закону нехта будзе лепшы, а нехта — горшы. Ніхто з грамадзян Расейскай Фэдэрацыі не разумее: людзі, якія скралі мільёны, знаходзяцца пад хатнім арыштам і ядуць чорную ікру, а тыя людзі, якія нават не далезьлі да даху, каб пафарбаваць гэтую зорку, сядзяць у турме».

Паводле вэрсіі сьледзтва, Уладзімір Падрэзаў дапамагаў ўкраінскаму руфэру, вядомаму ў інтэрнэце пад імем Грыгоры Мустанг, які раней узяў на сябе адказнасьць за перафарбоўваньне зоркі. Сам Падрэзаў знаёмства з Мустангам не адмаўляе, аднак настойвае: аб плянах Мустанга ён ня ведаў і ў перафарбоўваньні зоркі ня ўдзельнічаў.

У пачатку верасьня выданьне РБК апублікавала паказаньні ключавога сьведкі па гэтай справе — маскоўскага руфэра Кірыла Ішуціна, які таксама знаходзіцца ў СІЗА, але паводле абвінавачваньня ў захоўваньні наркотыкаў. Паводле дадзеных РБК, Ішуцін паведаміў сьледчым, што ў акцыі па перафарбоўваньні зоркі ўдзельнічалі трое: Мустанг, Уладзімір Падрэзаў і яшчэ адна дзяўчына. Адвакат Вадзім Лісіцын запэўнівае: Ішуцін ня сьведчыў супраць Уладзіміра Падрэзава, а падчас вочнай стаўкі, якую правялі яшчэ ў канцы жніўня, сьведка нічога не казаў аб плянах Падрэзава залезьці на гмах і пафарбаваць зорку.

Лісіцын кажа, што пакуль незразумела, як сьледзтва будзе ўвязваць дзеяньні Уладзіміра Падрэзава з дзеяньнямі чатырох парашутыстаў, затрыманых па гэтай справе раней. У інтэрвію Радыё Свабода адвакат расказаў: «Майго падабароннага прывезьлі на месца зьдзяйсьненьня злачынства, ён паказваў, дзе і калі сустракаўся з Мустангам, якім чынам яны праходзілі ў будынак, дзе знаходзіўся мой падабаронны ў момант, калі Мустанг фарбаваў зорку. Мой падабаронны таксама растлумачыў, што ня ведаў пра задумы Грыгорыя Мустанга, таму не чакаў быць прыцягнутым да крымінальнай адказнасьці. Ён лічыў і лічыць, што закону не парушаў. Мы цяпер у зьдзіўленьні ад таго, як вядзецца сьледзтва, якім чынам яны зьбіраюцца даказваць віну Падрэзава, які не залазіў на шпіль і не фарбаваў зорку. Як зьбіраюцца даказваць віну ў вандалізьме гэтых няшчасных парашутыстаў, якія проста скокнулі з парашутам, але не лазілі і ня фарбавалі зорку. Як саўдзел? Мы не ўяўляем. Сьледчыя дзеяньні не праводзяцца».

Актывіст руху «Салідарнасьць» Павел Шалкоў у інтэрвію Радыё Свабода разважае пра тое, як зьмянялася стаўленьне грамадзянскай супольнасьці да гэтай справы і пра тое, як яна можа разьвівацца далей:

«Першапачаткова, калі хлопцаў затрымалі, ва ўсіх было меркаваньне, што гэтыя людзі — героі, грамадзкія актывісты, якія з рызыкай для сябе пафарбавалі зорку, сымбалічна выказалі пратэст у падтрымку Украіны. Лічылі, што іх пазыцыя непрызнаньня віны — гэта пазыцыя абароны ад крымінальнага перасьледу. Я таксама, шчыра кажучы, спачатку палічыў, што гэта менавіта так. У дзень, калі іх затрымалі, я паехаў на месца зразумець сытуацыю. Купіў ім прадукты, што трэба ў турме. Я змог пагутарыць з дзяўчынай аднаго з хлопцаў, там жа была мама аднаго з затрыманых. Размаўляючы з імі, я зразумеў, што людзі былі зусім ня ў гэтай тэме, абсалютна апалітычныя. Яны фанатыкі вось гэтага руху — скачкоў з парашутам. Увесь свой час, усе свае грошы трацяць толькі на гэта. Ніякая палітыка іх у прынцыпе не цікавіць. Таму прыпісваньне ім палітычнай акцыі абсалютна няправільна, абсалютна бессэнсоўнае, ім гэта абсалютна было ня трэба».

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG