Аналітык Радыё Свабода Антуан Блюа прапануе наступны погляд на праблему.
Чаму ўсе гавораць пра экспарт Злучанымі Штатамі прыроднага газу ў Эўропу?
Расея зьяўляецца найбуйнейшым у сьвеце экспартэрам прыроднага газу, і Масква не саромеецца выкарыстоўваць гэта ў якасьці палітычнай зброі. Расея забясьпечвае Эўропу энэргіяй прыкладна на 40 адсоткаў, і пры гэтым большасьць прыроднага газу пастаўляецца па трубаправодах праз тэрыторыю Ўкраіны. А гэта – цалкам рэальны патэнцыял для новых парушэньняў і палітычнага шантажу.
Такая сытуацыя прывяла Эўропу да заклікаў шукаць альтэрнатыўныя крыніцы энэргіі. І адна з гэтых патэнцыйных крыніц – пастаўкі праз Атлянтычны акіян з ЗША.
Дзякуючы прагрэсу ў гідраўлічнай тэхналёгіі гідраразрыву, вядомай як Fracking, і наступнай "рэвалюцыі сланцавага газу", Злучаныя Штаты ў апошнія гады сталі найбуйнейшым у сьвеце вытворцам прыроднага газу.
Паколькі праз Атлянтыку не пракладзена ніякіх газаправодаў, каб экспартаваць газ у Эўропу, Злучаным Штатам давядзецца ператвараць свой прыродны газ у звадкаваны, каб адпраўляць яго ў танкерах.
Хто заклікае Злучаныя Штаты да экспарту газу?
Амэрыканскія заканадаўцы і эўрапейскія палітыкі выкарысталі крызыс ва Ўкраіне, каб заклікаць адміністрацыю прэзыдэнта Барака Абам паскорыць працэс зацьвярджэньня экспарту звадкаванага газу.
6 сакавіка ў сваім артыкуле ў "The Wall Street Journal" сьпікер Палаты прадстаўнікоў Кангрэса ЗША Джон Бонэр заклікаў Вашынгтон "вызваліць" сваю "прыродную энэргію" ў якасьці зброі супраць прэзыдэнта Расеі Ўладзімера Пуціна.
Амбасадары краін Вышаградскай групы – Польшчы, Чэхіі, Славакіі ды Вугоршчыны – таксама напісалі ліст з заклікам да Кангрэсу ЗША ліквідаваць бюракратычныя перашкоды для экспарту газу. Такі крок, сьцьвярджаюць паслы, мог бы паменшыць іх залежнасьць ад паставак з Расеі.
Акрамя таго, 10 сакавіка прэм'ер-міністар Польшчы Дональд Туск змрочна папярэдзіў, што залежнасьць Нямеччыны ад расейскага газу можа фактычна зьмяншаць сувэрэнітэт Эўропы.
Ці могуць Злучаныя Штаты экспартаваць ў Эўропу ў неабходныя аб'ёмы прыроднага газу?
Джэніфэр Дэ-Лай зьяўляецца рэдактарам штотыднёвіка "FSU Oil and Gas Monitor". Яна адказвае на гэтае пытаньне:
"Тэарэтычна, так, могуць. Здабыча газу ў ЗША дастатковая для падтрымкі экспарту, і яго вытворчасьць расьце. Тым ня менш, гэта ня тое, што можа быць зроблена неадкладна. Калі экспарт адкрыць, то я чакаю, што ЗША змогуць забясьпечыць значныя аб'ёмы пастаўкі газу ў Эўропу. Гэта, верагодна, будзе дастаткова для таго, каб кампэнсаваць частку расейскага ціску".
Джонатан Стэрн з Оксфардзкага інстытута энэргетычных дасьледаваньняў лічыць, што Эўропа мае магчымасьць атрымаць вялікую колькасьць танкераў са звадкаваным газам – але гэта больш датычыцца Вялікабрытаніі і Паўднёвай Эўропы, чым Эўропы Цэнтральнай.
Польшча будуе адмысловы тэрмінал для імпарту звадкаванага газу на ўзьбярэжжы Балтыйскага мора. Чакаецца, што ён будзе завершаны ў канцы гэтага году.
Як хутка Злучаныя Штаты могуць пачаць экспарт прыроднага газу ў Эўропу?
Злучаныя Штаты ў цяперашні час не зьяўляецца буйным экспартэрам прыроднага газу. Тое, што яны вырабляюць для экспарту, ідзе пераважна ў Канаду і Мэксыку па трубаправодах.
Міністэрства энэргетыкі ЗША ўхваліла пабудову шасьці тэрміналаў для экспарту звадкаванага прыроднага газу танкерамі, і яшчэ больш праектаў знаходзяцца ў распрацоўцы.
Джонатан Стэрн кажа, што ЗША не ўвядзе ў дзеяньне свой першы экспартны тэрмінал раней за канец 2015 году, а вялікія аб'ёмы экспарту ня будуць даступныя прынамсі да 2019 году:
«Я баюся, што гэта ня вельмі рэалістычна, і гэта не адбудзецца ў бліжэйшы час. Гэта тыпова палітычная дыскусія паміж людзьмі, якія сапраўды не разумеюць сытуацыю. Мы сапраўды не павінны чакаць, што экспарт газу з ЗША ў пэўным сэнсе зьнізіць нашу залежнасьць ад расейскага газу нават празь пяць ці шэсць гадоў».
У нядаўнім інтэрвію "The New York Times" Карлас Паскуаль, які ўзначальвае Бюро энэргарэсурсаў Дзярждэпартамэнту ЗША, сказаў, што, хоць патэнцыйны амэрыканскі экспарт і не адразу вырашыць праблемы Эўропы, ён пасылае выразны сыгнал, што глябальны газавы рынак зьмяняецца і што ёсьць пэрспэктыва значна большых паставак з іншых частак сьвету.
Ці было б для амэрыканскіх кампаній выгадна прадаваць газ у Эўропу?
Паводле Джонатана Стэрна, пастаўшчыкі прыроднага газу будуць прадаваць звадкаваны газ пакупнікам, якія гатовыя плаціць самую высокую цану – а тыя пакупнікі не абавязкова павінны быць з Эўропы.
Цяпер, паводле ягоных словаў, Эўропа не купляе шмат звадкаванага газу, таму што азіяцкія пакупнікі плацяць больш высокую цану .
Стэрн кажа, што калі кошты на газ у ЗША ўздымуцца рэзка – як гэта было на працягу кароткага пэрыяду ў лютым з-за вельмі халоднага надвор'я – то амэрыканскі газ ня зможа быць канкурэнтназдольным у Эўропе паводле цяперашніх цэнавых рэаліяў.
Стэрн дадае, што Масква можа лёгка зьнізіць свае цэны, так што расейскі газ будзе больш прывабным, чым імпартаваны з ЗША.
Чаму ўсе гавораць пра экспарт Злучанымі Штатамі прыроднага газу ў Эўропу?
Расея зьяўляецца найбуйнейшым у сьвеце экспартэрам прыроднага газу, і Масква не саромеецца выкарыстоўваць гэта ў якасьці палітычнай зброі. Расея забясьпечвае Эўропу энэргіяй прыкладна на 40 адсоткаў, і пры гэтым большасьць прыроднага газу пастаўляецца па трубаправодах праз тэрыторыю Ўкраіны. А гэта – цалкам рэальны патэнцыял для новых парушэньняў і палітычнага шантажу.
Такая сытуацыя прывяла Эўропу да заклікаў шукаць альтэрнатыўныя крыніцы энэргіі. І адна з гэтых патэнцыйных крыніц – пастаўкі праз Атлянтычны акіян з ЗША.
Дзякуючы прагрэсу ў гідраўлічнай тэхналёгіі гідраразрыву, вядомай як Fracking, і наступнай "рэвалюцыі сланцавага газу", Злучаныя Штаты ў апошнія гады сталі найбуйнейшым у сьвеце вытворцам прыроднага газу.
Паколькі праз Атлянтыку не пракладзена ніякіх газаправодаў, каб экспартаваць газ у Эўропу, Злучаным Штатам давядзецца ператвараць свой прыродны газ у звадкаваны, каб адпраўляць яго ў танкерах.
Хто заклікае Злучаныя Штаты да экспарту газу?
Амэрыканскія заканадаўцы і эўрапейскія палітыкі выкарысталі крызыс ва Ўкраіне, каб заклікаць адміністрацыю прэзыдэнта Барака Абам паскорыць працэс зацьвярджэньня экспарту звадкаванага газу.
6 сакавіка ў сваім артыкуле ў "The Wall Street Journal" сьпікер Палаты прадстаўнікоў Кангрэса ЗША Джон Бонэр заклікаў Вашынгтон "вызваліць" сваю "прыродную энэргію" ў якасьці зброі супраць прэзыдэнта Расеі Ўладзімера Пуціна.
Амбасадары краін Вышаградскай групы – Польшчы, Чэхіі, Славакіі ды Вугоршчыны – таксама напісалі ліст з заклікам да Кангрэсу ЗША ліквідаваць бюракратычныя перашкоды для экспарту газу. Такі крок, сьцьвярджаюць паслы, мог бы паменшыць іх залежнасьць ад паставак з Расеі.
Акрамя таго, 10 сакавіка прэм'ер-міністар Польшчы Дональд Туск змрочна папярэдзіў, што залежнасьць Нямеччыны ад расейскага газу можа фактычна зьмяншаць сувэрэнітэт Эўропы.
Ці могуць Злучаныя Штаты экспартаваць ў Эўропу ў неабходныя аб'ёмы прыроднага газу?
Джэніфэр Дэ-Лай зьяўляецца рэдактарам штотыднёвіка "FSU Oil and Gas Monitor". Яна адказвае на гэтае пытаньне:
"Тэарэтычна, так, могуць. Здабыча газу ў ЗША дастатковая для падтрымкі экспарту, і яго вытворчасьць расьце. Тым ня менш, гэта ня тое, што можа быць зроблена неадкладна. Калі экспарт адкрыць, то я чакаю, што ЗША змогуць забясьпечыць значныя аб'ёмы пастаўкі газу ў Эўропу. Гэта, верагодна, будзе дастаткова для таго, каб кампэнсаваць частку расейскага ціску".
Джонатан Стэрн з Оксфардзкага інстытута энэргетычных дасьледаваньняў лічыць, што Эўропа мае магчымасьць атрымаць вялікую колькасьць танкераў са звадкаваным газам – але гэта больш датычыцца Вялікабрытаніі і Паўднёвай Эўропы, чым Эўропы Цэнтральнай.
Польшча будуе адмысловы тэрмінал для імпарту звадкаванага газу на ўзьбярэжжы Балтыйскага мора. Чакаецца, што ён будзе завершаны ў канцы гэтага году.
Як хутка Злучаныя Штаты могуць пачаць экспарт прыроднага газу ў Эўропу?
Злучаныя Штаты ў цяперашні час не зьяўляецца буйным экспартэрам прыроднага газу. Тое, што яны вырабляюць для экспарту, ідзе пераважна ў Канаду і Мэксыку па трубаправодах.
Міністэрства энэргетыкі ЗША ўхваліла пабудову шасьці тэрміналаў для экспарту звадкаванага прыроднага газу танкерамі, і яшчэ больш праектаў знаходзяцца ў распрацоўцы.
Джонатан Стэрн кажа, што ЗША не ўвядзе ў дзеяньне свой першы экспартны тэрмінал раней за канец 2015 году, а вялікія аб'ёмы экспарту ня будуць даступныя прынамсі да 2019 году:
«Я баюся, што гэта ня вельмі рэалістычна, і гэта не адбудзецца ў бліжэйшы час. Гэта тыпова палітычная дыскусія паміж людзьмі, якія сапраўды не разумеюць сытуацыю. Мы сапраўды не павінны чакаць, што экспарт газу з ЗША ў пэўным сэнсе зьнізіць нашу залежнасьць ад расейскага газу нават празь пяць ці шэсць гадоў».
У нядаўнім інтэрвію "The New York Times" Карлас Паскуаль, які ўзначальвае Бюро энэргарэсурсаў Дзярждэпартамэнту ЗША, сказаў, што, хоць патэнцыйны амэрыканскі экспарт і не адразу вырашыць праблемы Эўропы, ён пасылае выразны сыгнал, што глябальны газавы рынак зьмяняецца і што ёсьць пэрспэктыва значна большых паставак з іншых частак сьвету.
Ці было б для амэрыканскіх кампаній выгадна прадаваць газ у Эўропу?
Паводле Джонатана Стэрна, пастаўшчыкі прыроднага газу будуць прадаваць звадкаваны газ пакупнікам, якія гатовыя плаціць самую высокую цану – а тыя пакупнікі не абавязкова павінны быць з Эўропы.
Цяпер, паводле ягоных словаў, Эўропа не купляе шмат звадкаванага газу, таму што азіяцкія пакупнікі плацяць больш высокую цану .
Стэрн кажа, што калі кошты на газ у ЗША ўздымуцца рэзка – як гэта было на працягу кароткага пэрыяду ў лютым з-за вельмі халоднага надвор'я – то амэрыканскі газ ня зможа быць канкурэнтназдольным у Эўропе паводле цяперашніх цэнавых рэаліяў.
Стэрн дадае, што Масква можа лёгка зьнізіць свае цэны, так што расейскі газ будзе больш прывабным, чым імпартаваны з ЗША.
