Афіцыйная прэса аддала ўкраінскую тэму на водкуп расейскім СМІ

Рупар афіцыйнай ідэалёгіі «Беларусь Сегодня» абмяжоўваецца нэўтральнымі паведамленьнямі пра ўкраінска-расейскі крызіс у Крыме. Пра пазыцыю рэдакцыі можа сьведчыць хіба аздабленьне матэрыялу. Так, артыкул «Крым попросился в Россию» ад 7 сакавіка ілюструе фота шчасьлівай дзяўчыны, агорнутай расейскім трыкалёрам, на фоне шыхту прадстаўнікоў самаабароны Крыму.

Трэба зазначыць і выбарковы характар падбору навінаў. Напрыклад, ёсьць інфармацыя пра абвяшчэньне рэфэрэндуму ў Крыме па пытаньні далучэньня да Расеі. Але няма нічога пра дзеяньні расейскіх вайскоўцаў на паўвостраве і мітынгі ў падтрымку ці супраць расейскага ўмяшаньня. Затое «СБ» перадрукоўвае матэрыял наконт размовы эстонскага міністра замежных спраў Паэта з Кэтрын Эштан, дзе Паэт выказвае меркаваньне, што за забойствамі людзей на Эўрамайдане стаяць лідэры ўкраінскай апазыцыі.

У той жа час Інэса Плескачэўская ў калёнцы «Восточноевропейские страхи», апісваючы, як моцна напалохаў Пуцін Эўропу, дазваляе сабе выказаць уласную пазыцыю: «...Асабіста я палітыку Расеі ў Крыме не падтрымліваю і выступаю за тэрытарыяльную цэласнасьць Украіны», — піша сталая аўтарка «СБ».

Газэта «Звязда» шырока карыстаецца эзопавай мовай. У нявінным матэрыяле пра міжнародную турыстычную выставу ITB у Бэрліне, расьпісваючы пэрспэктывы летняга адпачынку, аўтар кажа:

«Зрэшты, асобным непрафэсіяналам і выстава не патрэбна. Напрыклад, Саюз дэсантнікаў Расеі заклікае вэтэранаў дэсантных войскаў адпачыць гэтым летам у Крыме. «Па дадзеных мясцовага і Расійскага гідрамэтэаралягічнага цэнтру, вясна і тым больш лета ў 2014 годзе ў Крыме ў нашых суседзяў будуць гарачыя. Напэўна, у Вас знойдзецца не адзін баявы таварыш, які з задавальненьнем у такую сьпякоту вас разьмесьціць і арганізуе нямала экскурсій па славутасьцях Крымскага курорта, а вы ў якасьці ўзаемадапамогі дапаможаце ачысьціць іх участкі і агароды ад каларадзкіх жукоў і іншых насякомых», — гаворыцца ў звароце, апублікаваным 28 лютага.

Яшчэ 2 сакавіка, калі расейскія войскі ўжо стаялі ў Крыме, ідэоляг Вадзім Гігін сфармуляваў пазыцыю беларускага боку ў гэтым канфлікце як нэўтральную:

«Украіна разьдзеленая, людзі ненавідзяць адно аднаго, улада Яцанюка абсалютна бязьдзейсная, гэта поўная катастрофа. Разам з тым Масква не разьлічвае на рэальныя ваенныя дзеяньні на тэрыторыі Ўкраіны. Я вось зараз гэта кажу і ня веру. Гэта вар’яцтва, што Расея можа ваяваць з Украінай. Тут вельмі правільная і ўзважаная пазыцыя беларускага боку, які трымаецца нэўтралітэту і, маючы пэўныя абавязкі перад Расеяй, ня ўмешваецца ў канфлікт», — заявіў Гігін у эфіры праграмы «Контуры» на тэлеканале АНТ.

«Працяглы час беларускія мэдыі спрабавалі быць бесстароннымі, — кажа мэдыйны аналітык Паўлюк Быкоўскі. — Асьвятлялі ўкраінскія падзеі ў ключы «той сказаў тое, а гэты сказаў гэтае».

Зь ім згодны і Аляксандар Класкоўскі, адзначаючы як пазытыўную зьяву тое, што дзяржаўныя мэдыі не ўцягнуліся ў жорсткую інфармацыйную вайну паміж Расеяй і Ўкраінай.

«Але нам няма за што іх хваліць, — папярэджвае Класкоўскі. — Дзяржаўныя СМІ стрыманыя, таму што няма выразнай афіцыйнай пазыцыі беларускіх уладаў у гэтым пытаньні. І гэта зразумела, бо афіцыйны Менск тут трапіў паміж молатам і кавадлам. З аднаго боку, ён ваенна-палітычны хаўрусьнік Расеі. А зь іншага боку — з Украінай вялікі гандаль, і гэта вялікая паўднёвая суседка, зь якой недарэчна псаваць дачыненьні пры любой уладзе ў Кіеве».

Калі ў дачыненьні да Эўрамайдану яшчэ можна было займаць пазыцыю вычэкваньня, то крымскі крызіс вымушае беларускіх ідэолягаў сказаць сваё слова.

«Мяркуючы па нядзельных тэлевізійных перадачах, яны трансьлююць меркаваньне прадстаўнікоў цяперашніх крымскіх уладаў, а фактычна і Масквы, — аналізуе Быкоўскі. — Але ў той жа час ня робяць выпадаў наўпрост супраць Кіева».

Вядома, у параўнаньні з тым, што гучыць у расейскім тэлерадыёэфіры, гэта стрыманая пазыцыя, — кажа мэдыйны аналітык.

А Аляксандар Класкоўскі папярэджвае, што такая стрыманасьць можа трагічным чынам адбіцца на Беларусі.

«Беларусам бракуе інфармацыі пра ўкраінскія падзеі, — тлумачыць Класкоўскі. — Гэта відавочна з побытавых размоваў, з таго, што людзі кажуць у апытаньнях. Асабліва ў рэгіёнах.

Разам з тым беларусы знаходзяцца пад моцным уплывам расейскага тэлебачаньня. Адпаведна, яны пераказваюць стэрэатыпы, якія там гучаць. Атрымліваецца, што ў асьвятленьні ўкраінскай тэматыкі дзяржаўныя беларускія СМІ шмат у чым аддалі ініцыятыву маскоўскім мэдыям. І гэта кепска, бо сытуацыю, якая мае месца цяпер ва Ўкраіне, лёгка спраецыраваць на нашыя беларускія рэаліі.

Калі крый Божа, абвострацца дачыненьні і пачнецца падрыхтоўка варожых дзеяньняў у дачыненьні да Беларусі, дык атрымаецца, што маскоўскія мэдыі будуць панаваць у беларускай інфармацыйнай прасторы».

Розныя экспэрты адзначаюць, што расейскія афіцыйныя СМІ вярнуліся ў паведамленьнях пра ўкраінскія падзеі да рыторыкі халоднай вайны. Амэрыканская журналістка Эн Эплбаўм прысьвяціла новай расейскай прапагандзе артыкул пад назвай «Расейскія салдаты інфармацыйнай вайны на маршы — мы мусім даць адказ». Апісваючы фантастычныя прыдумкі расейскіх прапагандыстаў, Эплбаўм засьцерагае брытанскіх журналістаў ад выкарыстаньня іхняй інфармацыі і заклікае супрацьстаяць распаўсюду стэрэатыпаў.