Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Старасьць у Беларусі: ўстаўная сківіца, хваробы, кіёк, маразм


www.Shutterstock.com
www.Shutterstock.com

15 траўня адзначаецца Міжнародны дзень сям’і.

15 траўня адзначаецца Міжнародны дзень сям’і. Гэтае сьвята было зацьверджана Генэральнай асамблеяй ААН у 1993 годзе. Сёлета яно адзначаецца пад лёзунгам «Умацаваньне сацыяльнай інтэграцыі і салідарнасьці пакаленьняў». Для Беларусі, дзе насельніцтва імкліва старэе — звыш 15% жыхароў старэйшыя за 60 гадоў — гэта асабліва актуальна.

Адна з галоўных фобіяў беларусаў, згодна з сацыялягічнымі апытаньнямі, — старасьць. Людзі ня ўпэўненыя ў заўтрашнім дні, і ня толькі таму, што пэнсіі нават у параўнаньні з бліжэйшымі суседзямі — Расеяй, Літвой, Польшчай — мізэрныя. Старасьці баяцца яшчэ і таму, што ня будзе каму даглядаць. У краіне шмат самотных старых, дый тыя, у каго ёсьць дзеці, не заўсёды могуць на іх разьлічваць. Да таго ж у моладзі склаўся нэгатыўны стэрэатып што да старасьці, сьцьвярджае сямейны псыхоляг Раман Кручкоў:

«Практычна працэнтаў на 80, а то і на 90% — асацыяцыі са старасьцю нэгатыўныя: гэта ўстаўная сківіца, гэта хваробы, гэта кіёк, маразм. Гэта кажа пра тое, што, на вялікі жаль, старасьць — гэта нешта такое, што нашым соцыюмам адкідаецца і не прымаецца. Старасьць — гэта, маўляў, адпрацаваны матэрыял».

У той жа час афіцыйныя ўлады сьцьвярджаюць, што ў Беларусі няма забытых самотных старых — усіх іх даглядае дзяржава. Начальнік Упраўленьня стацыянарных установаў Міністэрства працы і сацыяльнай абароны Марыя Гарбацэвіч распавяла:

«Больш за 4 тысячы ў нас у дамах-інтэрнатах. Гэта для нашай краіны ня так і шмат. Таму што асноўная маса людзей — на надомным абслугоўваньні. У нас колькасьць дамоў-інтэрнатаў для састарэлых і інвалідаў скарачаецца. Таму што праблема цяпер — з ростам псыхічных захворваньняў. І ўсе людзі, якія маюць патрэбу ў дапамозе дзяржавы, пад гэтай абаронай знаходзяцца».

Карэспандэнтка: «А чэргаў няма?

«Не, вядома. У дамы-інтэрнаты агульнага тыпу чэргаў няма».

Юлія Бука з Глыбоцкага раёну працуе сацыяльным работнікам і летам займаецца яшчэ агратурызмам. А ўзімку ў яе аграсядзібе на ўтрыманьні было 5 самотных бабулек з бліжэйшага дома-інтэрнату:

«Калі бабулі зьяжджалі ад мяне, яны плакалі. Яны казалі: „Мы там нікому не патрэбныя, ні ў шпіталі, ні ў інтэрнаце“. У Валодзькаве яны ў мяне аклямаліся за 3 месяцы. Я вельмі хвалявалася: хоць бы яны ў мяне перазімавалі, дажылі. Але празь месяц адна памерла ў шпіталі, празь яшчэ месяц — другая ў інтэрнаце. Але гэта ўсё не паказваецца афіцыйна. Лічыцца, што бабуля прапісаная ў вёсцы, памірае быццам бы ў сваёй хаце. Ніхто на афіцыйным узроўні не паказвае, што яна памерла на сацыяльным ложку. Там і вошы, і недагляд. Калі ў мяне было некалькі падшэфных бабулек, я даглядала іх па хатах, ніхто зь іх ніколі не хацеў трапіць у інтэрнат».

Тацяна Гаплічнік, каардынатарка праграмаў ЮНФПА — Фонду ААН у галіне народанасельніцтва ў Рэспубліцы Беларусь — выказала такое меркаваньне:

«Старэць чалавек павінен там, дзе ён жыве. Калі вакол цябе толькі людзі твайго ўзросту, вельмі сталага ўзросту, калі ты бачыш, як гэтыя людзі сыходзяць, калі ты пазбаўлены кантактаў з маладымі, зь людзьмі розных пакаленьняў — гэта вельмі цяжка. Інстытуцыянальныя ўстановы — гэта казённы дом, які б добры ён ні быў. Пры той колькасьці пажылых людзей, якая сёньня ёсьць і якая будзе штогод павялічвацца, гэта проста непад’ёмна ні для якага бюджэту дзяржавы, таму што гэта вельмі дорага».
Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG