У старым анэкдоце вялікі актор прыходзіў да каралевы ўначы то ў вобразе Атэлы, то Гамлета, то Рамэа, і кожны раз яна была ў захапленьні. Нарэшце яна прапанавала актору прыйсьці да яе ў ягоным сапраўдным абліччы. “Гэта немагчыма, – адказаў ён, – я ўжо пяць гадоў як поўны імпатэнт”.
Адрозьненьні сапраўднага аблічча палітыкаў ад іхных вобразаў, зразумела, не настолькі значныя – магчымасьці інфармацыйных тэхналёгіяў абмежаваныя. Але канструяваньне вобразаў – рэч у палітыцы вельмі важная і непазьбежная. Шчырасьць – гэта таксама вобраз, гэта як на тэлебачаньні, дзе сапраўднае аблічча на экране выглядае, як выродлівая маска: каб нават выглядаць натуральна, трэба грыміравацца.
Важнасьць стварэньню вобразаў надаюць і асаблівасьці пастсавецкай палітыкі – тонкія і нават значныя адрозьненьні перадвыбарчых праграмаў выбаршчыкаў ня надта цікавяць, спаборніцтва разгортваецца паміж асобамі, пэрсонамі, а, дакладней кажучы, паміж створанымі імі вобразамі.
Пра тое, якія вобразы ствараў сабе пераможца мінулай прэзыдэнцкай кампаніі, нагадвае беларускі супрацоўнік гарвардзкага аналітычнага цэнтру Ўладзімер Падгол.
(Падгол): “У 1994 годзе наш народ хварэў на хваробу “чырвоных вачэй” – гэта вялікая зайздрасьць да тых, хто езьдзіць на іншамарках, будуе вялізныя катэджы, а ў звычайных людзей зьнікаюць грошы з кніжак у ашчадбанку, цэны растуць, заробкі памяншаюцца. І вось тады Лукашэнка чытае свой даклад быццам бы па карупцыі. З гэтага моманту ён набывае вобраз цудатворца-тэрмінатара, які разграміць карупцыю, паадкручвае галовы карупцыянэрам.
Зянон Пазьняк у часе той перадвыбарчай кампаніі меў вельмі падобны на гэты псыхалягічны вобраз тэрмінатара. Акрамя гэтага Лукашэнка меў вобраз інтэгратара, які зробіць усё, як было ў СССР – і справядлівага, які адбярэ ўсё нарабаванае і падзеліць. Былі там яшчэ і драбнейшыя вобразы, прыкладам, вобраз ахвяры. Тэрмінатар хоча дапамагчы людзям, а яму не даюць: зьліквідавалі ягоную камісію, парвалі пінжак, зрабілі паклёп са сьцюардэсаю і, нарэшце, стрэл у Лёзне.
Трэба ведаць ня толькі вобразы, якія трансьлюе палітык, але і чаканьні людзей. І Лукашэнка тады менавіта і патрапіў у гэтыя чаканьні.”.
Гаварыў палітоляг Уладзімер Падгол.
Зараз, зразумела, скарыстаць маску 7-гадовай даўніны не атрымаецца: “народны мсьціўца” начальнікам, які сам – галоўны начальнік – спалучэньне ня надта натуральнае. Да таго ж тады Аляксандар Лукашэнка мог браць на сябе любыя абавязкі, абяцаць любы цуд – выбаршчыкі ня мелі досьведу таго, як ён свае абяцаньні выконвае. Зараз ведаюць, і гэта стварае для яго пэўную пагрозу. Ізноў гаворыць Уладзімер Падгол.
(Падгол): “І Лукашэнка, і Гарбачоў напачатку сваёй кар’еры былі цудатворцамі. Чым скончыў Гарбачоў? Ён скончыў тым, што вера ў яго, як у цудатворца, разбурылася. Лукашэнка зараз патрапіў у той жа стан, што і Гарбачоў напрыканцы сваёй кар’еры. Гарбачоў скончыў у двух статусах – балбатун і слабак. Сабак, бо запёрлі ў Фаросе, а балбатун, бо балбоча, а жыцьцё пагаршаецца. Сёньня Лукашэнка, як балбатун, ідзе крок у крок з Гарбачовым. Але пакуль ён моцна трымае ўладу і тое, што ён слабак - не скажаш. Ён дэманструе сваю моц і на пасадках апазыцыянераў і на зьнікненьні апазыцыянераў”.
(Цалкам тэкст перадачы зьмешчаны ў адпаведным разьдзеле сайту)
