Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Навіны 11 студзеня 2000 г.


Мікола Іваноў, Прага

Злучаныя Штаты Амэрыкі ўступілі ў новае тысячагодзьдзе з надзвычай добрай і спрыяльнай унутранай эканамічнай сытуацыяй. Паказчыкі гаспадарчага росту б'юць усе магчымыя рэкорды. Расьце матэрыяльны дабрабыт практычна ўсіх катэгорыяў насельніцтва: ад найбяднейшых да найбагацейшых. Але нягледзячы на гэтую вонкавую ідылію, ў Амэрыкі ёсьць свае праблемы. Якія? На гэтае пытаньне ў газэце "International Herald Tribune"спрабуе адказаць вядомы амэрыканскі публіцыст Дэвід Бродэр.

Надзвычайны эканамічны рост, піша Дэвід Бродэр, для амэрыканскага ўраду сымбалізуе сабой унікальнае павелічэньне адлічэньняў у фэдэральны амэрыканскі бюджэт. Упершыню за многія гады фэдэральны бюджэт зводзіцца без дыфіцыту, а ўрад мае магчымасьць прыступіць да рэалізацыі шматлікіх сацыяльных і іншых праграмаў, на якія раней не было грошай.

Сацыяльныя паказчыкі Амэрыкі таксама добрыя. Зьніжаецца ўзровень злачыннасьці, разводаў, цяжарнасьці сярод моладзі і колькасьць абортаў. Падвышаецца колькасць вернікаў розных рэлігіяў, колькасьць студэнтаў ва ўнівэрсытэтах. Гвалт ўсё яшчэ застаецца агульнанацыянальнай праблемай, але некаторыя гарады ажыцьцяўляюць сьпэцыяльныя праграмы скарачэньня колькасьці зброі ў прыватных руках. Яны выкупляюць зброю і абмяжоўваюць дзейнасьць гандляроў зброяй.

На міжнароднай арэне, піша Дэвід Бродэр на старонках "International Herald Tribune", ЗША таксама ня маюць канкурэнцыі, як у галіне ваеннага патэнцыялу, так і, праўдападобна, у галіне палітычных уплываў. Амэрыка дапамагла ў заключэньні міру ў Паўночнай Ірляндыі, амэрыканская дыпляматыя адыгрывае ключавую ролю ў перамовах паміж Ізраілям і Сырыяй і паміж Ізраілям і палестынцамі.

Зразумела, ня ўсё цалкам ружова складецца для Амэрыкі. Нягледзячы на ўсе ваенныя высілкі ЗША, Саддам Гусэйн па-ранейшым пры ўладзе, і не дазваляе інспэктарам ААН ажыцьцяўляць іх місію. Будучыня Расеі і Кітаю, дзьвюх краінаў, якія, бяспрэчна, знаходзяцца ў цэнтры амэрыканскіх вонкавых інтарэсаў, даволі змрочная.

На думку Дэвіда Бродэра, ЗША небеспадстаўна крытыкуюць за тое, што яны паводзяць сябе на сьвеце вельмі незалежна, выкарыстоўваючы свае ўплывы ў розных рэгіенах без уліку інтарэсаў іншых краінаў.

Амэрыканскую грамадзкую думку мала цікавяць шматлікія трагічныя канфлікты ў Афрыцы ці Азіі. Паведамленьні пра крывавыя злачынства тамака мала кранаюць сьвядомасць нацыі. Увогуле, амэрыканская замежная палітыка – гэта пераважна справа вельмі абмежаванай акадэмічнай і палітычнай эліты.

Але ці ня сьведчыць гэта аб тым, што ЗША на шляху да ізаляцыянізму, ці ня сьведчыць гэта аб тым, што Амэрыка ў хуткім часе можа адмовіцца накіроўваць войскі дзеля міратворчых місіяў у сьвеце з мэтай недапушчэньня разрастаньня лякальных канфліктаў?

Дэвід Бродэр нэгатыўна адказвае на гэтае пытаньне. Ён лічыць, што пагрозы адмовы ЗША ад актыўнай ролі ў сусьветнай палітыцы няма, нягледзячы на тое, што ў асноўным амэрыканцы не выказваюць энтузыязму ў адносінах да свайго ўраду і даволі песымістычна ставяцца да сваёй палітычнай сыстэмы.

Увогуле, часам амэрыканскія выбаршчыкі непрадказальныя. У 1992 годзе яны не абралі прэзыдэнтам Джорджа Буша, нягледзячы на ягоныя посьпехі ў заканчэньні халоднай вайны і ў перамозе над Садамам Гусэйнам. А ў 1994 годзе яны прыпынілі амаль 40-гадовую перавагу дэмакратаў у палаце прадстаўнікоў амэрыканскага кангрэсу, а таксама забралі ў дэмакратаў кантроль над сэнатам. У 1998 годзе, падчас сэксуальнага скандалу ў Белым Доме, калі рэспубліканцы намагаліся арганізаваць імпічмэнт прэзыдэнта Біла Клінтана, вынікі апытаньняў грамадзкай думкі выразна прадэманстравалі рост папулярнасьці прэзыдэнта. Амэрыканская грамадзкая думка была выразна супроць пазбаўленьня Клінтана ўлады.

Таму і цяпер, лічыць Дэвід Бродэр, так цяжка прадказаць вынік прэзыдэнцкіх выбараў, якія адбудуцца ў лістападзе сёлета. Сярод кандыдатаў-дэмакратаў – віцэ-прэзыдэнт Эл Гор, былы сэнатар Біл Брэдлі. У рэспубліканцаў лідэрамі прэзыдэнцкай гонкі зьяўляюцца губэрнатар Джордж Буш малодшы і сэнатар Джон Маккейн. Але хто б не перамог, сьцьвярджае Дэвід Бродэр на старонках "International Herald Tribune", гэта будзе чалавек памяркоўных палітычных поглядаў, зь вялікімі адміністратыўнымі дасьведчаньнямі.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG