Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Навіны 07 траўня 1999 г.


Улады Злучаных Штатаў загадалі выслаць на акцыю ў Югаславію новыя самалёты, тым часам як дыпляматы з заходніх краінаў і Расеі рыхтуюцца да выпрацоўкі дэталяў пляну вырашэньня косаўскага канфлікту. Гэты загад быў дадзены ў той момант, калі авіяцыя НАТО атакавала родны горад прэзыдэнта Мілошавіча і разбурыла мост на галоўнай чыгуначнай лініі, што зьвязвае краіну з Румыніяй. Адбылося гэта ў 44-тую ноч паветранай кампаніі альянтаў.

На двух бялградзкіх інтэрнэтных сайтах, якія зьмяшчаюць паведамленьні грамадзянаў аб пашкоджаньнях ад натаўскага бамбаваньня, зьявілася інфармацыя аб выбухах у мястэчку Пожарэвац у Паўночнай Сэрбіі, адкуль паходзіць Слабадан Мілошавіч і дзе, як кажуць, ягоны сын валодае найбольшай у Югаславіі дыскатэкай.

Міністар абароны ЗША Ўільям Коўэн загадаў выслаць у Эўропу яшчэ 176 самалётаў для ўдзелу ў кампаніі супраць Югаславіі. Пра гэта ў чацьвер паведаміў Пэнтагон.

Гэтыя самалёты, улучна з супрацьтанкавымі А-10 ды іншымі зьнішчальнікамі, а таксама 80 заправачнымі самалётамі, далучацца да 639 амэрыканскіх самалётаў, якія сёньня бяруць удзел у кампаніі супраць Бялграду.

Гэткая пастанова была прынятая пасьля таго, як у чацьвер дзяржавы вялікай сямёркі й Расея прыйшлі да пагадненьня наконт стратэгіі вырашэньня косаўскага крызысу на сваёй першай сустрэчы ад моманту, калі шэсьць тыдняў таму НАТО пачало бамбаваць Югаславію.

Міністры замежных справаў заходніх дзяржаваў і Расеі заклікалі югаслаўскае войска пакінуць Косава, каб у гэты край маглі ўвайсьці міжнародныя сілы бясьпекі.

Прэзыдэнт ЗША Біл Клінтан вітаў згоду Расеі на прысутнасьць у Косаве міжнародных сілаў бясьпекі і зазначыў, што гэта быў важны крок да вырашэньня канфлікту.

Аднак Клінтан заявіў, што НАТО не мяняе сваёй стратэгіі і разам з дыпляматычнымі намаганьнямі будзе працягваць і ваенныя дзеяньні.

«Важна тое, што расейцы ўпершыню публічна заявілі, што яны падтрымваюць ідэю разьмяшчэньня ў Косаве міжнародных сілаў бясьпекі», - сказаў Клінтан на заканчэньне свайго двухдзённага візыту ў Нямеччыну.

«Гэта істотны крок наперад, і я асабіста ім вельмі задаволены», - зазначыў Клінтан пасьля таго, як краіны сямёркі й Расея заклікалі падтрымаць ухвалены Арганізацыяй Аб'еднаных Нацыяў плян ўвядзеньня ў Косава кантынгенту міжнародных сілаў бясьпекі.

Аднак міністар замежных справаў Расеі Ігар Іваноў заявіў, што ў склад такіх сілаў не павінны без дазволу Бялграду ўваходзіць вайсковыя аддзелы НАТО, як гэтага патрабуе Паўночнаатлянтычны альянс.

«Пакуль яшчэ зарана гаварыць аб прарыве, аднак ужо можна сказаць пра крок наперад», - заявіў Іваноў, выступаючы перад журналістамі.

Разам з тым у Рыме памяркоўны косаўскі лідэр Ібрагім Ругова заявіў, што вывад з Косава сэрбскага войска і разьмяшчэньне там міратворчых сілаў абсалютна неабходныя для таго, каб уцекачы маглі вярнуцца дадому.

Што ж пра вывад войска з Косава думаюць самі сэрбы? Паводле вынкаў апытаньня, надрукаванага ў афіцыёзе бялградзкіх уладаў газэце ПОЛИТИКА, выяўляецца, што 43% югаславаў пагадзіліся б на нейкую форму вываду войска, тым часам як супраць гэтага выступаюць 44,2%.

Тым часам, паводле цьверджаньняў НАТО, у выніку бамбаваньня ужо зьнішчана 20% танкаў і артылерыі, а таксама больш за 50% складоў амуніцыі Югаслаўскага Войска ў Косаве.

У першай дэтальнай справаздачы аб выніках кампаніі ў Косаве прадстаўнік НАТО генэрал-маёр Ўолтэр Джэрц паведаміў у Брусэлі, што НАТО стаіць ужо зусім блізка да таго, каб спыніць этнічныя чысткі ў краі.

Што да плянаў ізаляцыі Сэрбіі, дык паводле Джэрца НАТО зьнішчыла 29 з агульнай колькасьці 31 моста праз Дунай.

Былі зьнішчаныя нафтаперапрацоўчыя аб'екты Югаславіі, а разам зь імі 70% запасаў нафты і траціна нафтавых рэзэрвуараў.

Як паведаміла Арганзіацыя Аб'еднаных Нацыяў, у чацьвер Бялград ухваліў прыезд у краіну гуманітарна-ацэначнай місіі ААН.

Каардынатар гуманітарнай дзейнасьці НАТО бразылец Сэржыў Віейра дзі Мэлу, які ўзначаліць місію, у якую ўвойдуць прадстаўнікі дзясятку агенцтваў ААН, сустрэўся ў чацьвер з упаўнаважаным у справах Югаславіі Уладыславам Яванавічам, які і паведаміў яму пра згоду Бялграду на прыезд місіі.

А ў Вашынгтоне Палата Прадстаўнікоў амэрыканскага Кангрэсу ухваліла надзвычайнае фінансаваньне ваеннай кампаніі супраць Югаславіі сумаю каля 13 мільярдаў даляраў.

Тым часам у самым Косаве растуць шэрагі ваяўнікоў Косаўскага Вызвольнага Войска, якое, паводле зьвестак Пэнтагону, налічвае ад 8 да 10 тысячаў чалавек, што на некалькі тысячаў болей, чым у пачатку кампаніі 24 сакавіка. Прадстаўнік Пэнтагону Кенэт Бэкан зазначыў, што косаўскае войска папаўняецца за кошт добраахвотнікаў спаміж косаўскіх уцекачоў у Альбаніі.

Міністар унутраных справаў Нямеччыны паведаміў, што ягоная краіна гатовая прыняць яшчэ 10 тысячаў уцекачоў з Македоніі.

У тым самым часе Ўсясьветны Банк ухваліў выдзяленьне Альбаніі крэдыту памерам 30 мільёнаў даляраў на вырашэньне праблемаў, зьвязаных з наплывам уцекачоў з Коса

У Страсбуры дэпутаты Эўрапарлямэнту заклікалі аддаць Мілошавіча міжнароднаму трыбуналу за ягоную палітыку масавых дэпартацыяў.

Што да пэрспэктываў вырашэньня косаўскага канфлікту, вернемся да міратворчых плянаў, ухваленых краінамі вялікай сямёркі й Расеяй. Гэтым плянам прадугледжваецца перамагчы Мілошавіча і гарантаваць спакутаваным альбанскім уцекачам бясьпечнае вяртаньне дадому.

Нягледзячы на засьцярогі некаторых амэрыканскіх кангрэсмэнаў, амаль ніхто не сумняваецца, што ў складзе будучых сілаў бясьпекі ў Косаве значную ролю адыграе амэрыканскі кантынгент, як, прыкладам, у суседняй Босьніі.

Першапачаткова плянаваная колькасьць сілаў бясьпекі — 28 тысячаў чалавек — цяпер выглядае занадта малой, каб наглядаць за паваенным вяртаньнем да нармальнага жыцьця. Гэтая колькасьць можа вырасьці да 60 тысячаў, адпаведна і амэрыканскі ўдзел будзе прапарцыйна большы, чым плянаваныя першапачаткова 4000 чалавек.

Аднак у камюніке, выдадзеным пасьля сустрэчы міністраў замежных справаў краінаў вялікай сямёркі і Расеі, гаворка ідзе пра «эфэктыўную цывільную і вайсковую міжнародную прысутнасьць» безь ніякіх непасрэдных згадак пра НАТО.

Цалкам верагодна, што ў склад міратворчых сілаў увойдуць вайсковыя аддзелы з Расеі, Украіны ды іншых прыязных Югаславіі краінаў, магчыма таксама, што і зь некаторых краінаў НАТО — гэткіх як Грэцыя або Партугалія, якія не бяруць актыўнага ўдзелу ў паветранай кампаніі супраць сэрбаў.

Тым часам Мілошавіч памалу выходзіць з глухой апазыцыі да ідэі ўвядзеньня міратворчых сілаў у Косава. Пад ціскам няспынных удараў НАТО прэзыдэнт Югаславіі заявіў, што гатовы падумаць пра разьмяшчэньне няўзброенага міратворчага кантынгенту або ўзброенага лёгкім узбраеньнем. Ён таксама надалей настойвае на тым, што ў Косаве мусіць заставацца 11 тысяч югаслаўскіх вайскоўцаў.

Злучаныя Штаты дагэтуль адхіляюць абедзьве гэтыя прапановы.

Сяргей Шупа, Прага

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG