17 верасьня, мяркуе наш слухач, можна лічыць днём жалобы.
Спадар: “Лёсы канкрэтных людзей, асабліва тых, хто апынуўся за Ўралам пасьля 17 верасьня 1939 году, на “Свабодзе” павінны быць агучаныя. Беларускія Курапаты ёсьць і за Ўралам. Трэба ўспомніць гэтых людзей хаця б сёньня, сказаць ім, што Беларусь яшчэ будзе ў Эўропе”.
Наступнае тэлефанаваньне канкрэтызуе на прыкладзе асобнага лёсу, што менавіта стаяла за сталінскімі рэпрэсіямі ў Заходняй Беларусі.
Спадар: “Укралі ў нашага дзядулі Браніслава ў савецкі калгас 30 гектараў зямлі зь лесам, 6 кароў, двух коней, лепшае гумно з кармамі, 30 сьвіней, усе прылады працы”.
А цяпер размаўляем з грамадзкім рэдактарам тыдня — сьведкам падзеяў 1939 году Іванам Данілавым.
— Ці вядомыя вам нейкія выпадкі рабаўніцтва падчас прыходу чырвоных?
— У каго было два кані — аднаго забіралі. А далей пачалося ўжо і раскулачваньне.
— Забіралі — гэта экспрапрыявалі?
— Дакладная формула. І вельмі яшчэ прыціскалі польскіх асаднікаў. Нават калі яны былі бедныя — траплялі пад раздачу.
— А народ як да таго ставіўся? Маўляў, цяпер на нашай вуліцы сьвята? Або спачувалі?
— У нашых мясьцінах наагул някепска ставіліся да асаднікаў. І раптам — зь іх пачалі чыніць зьдзек: мужчынаў адразу арыштавалі, улучна з 15-гадовымі.
— І куды іх?
— Ня ведаю. Лічу, папросту пазабівалі ўсіх. У Курапатах ды іншых такіх мясьцінах…
— Ну, а як у вас прайшла калектывізацыя?
— Хуценька арганізавалі калгас у суседняй вёсцы, Язьвінах, бо там была моцная парт’ячэйка. Аднак да вясны 41-га ўсе адчулі, што ўяўляе сабой гэтая сыстэма. І ў нас ужо ніхто ў калектывісты ня рваўся…
— А сілай?
— Рыхтаваліся прымяніць яе, ды не пасьпелі — 22 чэрвеня набегла…
— Як сустрэлі вайну?
— З надзеяй, што ня будзе вялізных падаткаў, прымусовай працы… А шмат народу бралі на будаўніцтва аэрадромаў — тры ці чатыры ад Пінску да Берасьця.
— Рыхтаваліся?
— Так, так. Прычым да нападу. Толькі не пасьпелі…”
Мы працягваем атрымліваць водгукі на візыт беларускага кіраўніка ў Літоўскую Рэспубліку.
Спадар: “Дачакаліся. Жамойты падзякавалі прэзыдэнту за захаваньне літоўскай спадчыны. Сорам! Хто мы?”
Яшчэ адзін званок — на тэму міжнароднай палітыкі.
Спадар: “Зь вялікім задавальненьнем вітаю цудоўны крок Абамы, прэзыдэнта ЗША, што яны ня будуць разьмяшчаць ПРА ў Польшчы і Чэхіі. Ваша радыё правяло сёньня апытаньне: як вы падзяляеце заходніх беларусаў і ўсходніх беларусаў? Ды беларусу сапраўднаму ў галаву ня прыйдзе ўвогуле думаць такое. Пра гэта нават казаць непрыстойна!”
А зараз — водгук на юбілей сталага аўтара “Свабоды” Сяргея Дубаўца.
Ніна Ярмалінская, Салігорск: “Паважаны Сяргей Іванавіч! Віншую вас з 50-годзьдзем і з выхадам у сьвет новай кнігі “Як?” Творчага вам натхненьня, здароўя і дабра”.
Нагадваем: тэлефон “Свабоды” ў Менску — 266-39-52, працуе 24 гадзіны на суткі. Нумар мабільнай сувязі для смс-паведамленьняў: + 375 29 391-22-24. Тэлефануйце і пішыце! Дзяліцеся навінамі, выказвайце сваё стаўленьне да падзеяў у Беларусі і ў сьвеце. Мы таксама чакаем водгукаў на працу Радыё Свабода.
Спадар: “Лёсы канкрэтных людзей, асабліва тых, хто апынуўся за Ўралам пасьля 17 верасьня 1939 году, на “Свабодзе” павінны быць агучаныя. Беларускія Курапаты ёсьць і за Ўралам. Трэба ўспомніць гэтых людзей хаця б сёньня, сказаць ім, што Беларусь яшчэ будзе ў Эўропе”.
Наступнае тэлефанаваньне канкрэтызуе на прыкладзе асобнага лёсу, што менавіта стаяла за сталінскімі рэпрэсіямі ў Заходняй Беларусі.
Спадар: “Укралі ў нашага дзядулі Браніслава ў савецкі калгас 30 гектараў зямлі зь лесам, 6 кароў, двух коней, лепшае гумно з кармамі, 30 сьвіней, усе прылады працы”.
А цяпер размаўляем з грамадзкім рэдактарам тыдня — сьведкам падзеяў 1939 году Іванам Данілавым.
— Ці вядомыя вам нейкія выпадкі рабаўніцтва падчас прыходу чырвоных?
— У каго было два кані — аднаго забіралі. А далей пачалося ўжо і раскулачваньне.
— Забіралі — гэта экспрапрыявалі?
— Дакладная формула. І вельмі яшчэ прыціскалі польскіх асаднікаў. Нават калі яны былі бедныя — траплялі пад раздачу.
— А народ як да таго ставіўся? Маўляў, цяпер на нашай вуліцы сьвята? Або спачувалі?
— У нашых мясьцінах наагул някепска ставіліся да асаднікаў. І раптам — зь іх пачалі чыніць зьдзек: мужчынаў адразу арыштавалі, улучна з 15-гадовымі.
— І куды іх?
— Ня ведаю. Лічу, папросту пазабівалі ўсіх. У Курапатах ды іншых такіх мясьцінах…
— Ну, а як у вас прайшла калектывізацыя?
— Хуценька арганізавалі калгас у суседняй вёсцы, Язьвінах, бо там была моцная парт’ячэйка. Аднак да вясны 41-га ўсе адчулі, што ўяўляе сабой гэтая сыстэма. І ў нас ужо ніхто ў калектывісты ня рваўся…
— А сілай?
— Рыхтаваліся прымяніць яе, ды не пасьпелі — 22 чэрвеня набегла…
— Як сустрэлі вайну?
— З надзеяй, што ня будзе вялізных падаткаў, прымусовай працы… А шмат народу бралі на будаўніцтва аэрадромаў — тры ці чатыры ад Пінску да Берасьця.
— Рыхтаваліся?
— Так, так. Прычым да нападу. Толькі не пасьпелі…”
Мы працягваем атрымліваць водгукі на візыт беларускага кіраўніка ў Літоўскую Рэспубліку.
Спадар: “Дачакаліся. Жамойты падзякавалі прэзыдэнту за захаваньне літоўскай спадчыны. Сорам! Хто мы?”
Яшчэ адзін званок — на тэму міжнароднай палітыкі.
Спадар: “Зь вялікім задавальненьнем вітаю цудоўны крок Абамы, прэзыдэнта ЗША, што яны ня будуць разьмяшчаць ПРА ў Польшчы і Чэхіі. Ваша радыё правяло сёньня апытаньне: як вы падзяляеце заходніх беларусаў і ўсходніх беларусаў? Ды беларусу сапраўднаму ў галаву ня прыйдзе ўвогуле думаць такое. Пра гэта нават казаць непрыстойна!”
А зараз — водгук на юбілей сталага аўтара “Свабоды” Сяргея Дубаўца.
Ніна Ярмалінская, Салігорск: “Паважаны Сяргей Іванавіч! Віншую вас з 50-годзьдзем і з выхадам у сьвет новай кнігі “Як?” Творчага вам натхненьня, здароўя і дабра”.
Нагадваем: тэлефон “Свабоды” ў Менску — 266-39-52, працуе 24 гадзіны на суткі. Нумар мабільнай сувязі для смс-паведамленьняў: + 375 29 391-22-24. Тэлефануйце і пішыце! Дзяліцеся навінамі, выказвайце сваё стаўленьне да падзеяў у Беларусі і ў сьвеце. Мы таксама чакаем водгукаў на працу Радыё Свабода.
