Сёньня — Міжнародны дзень інвалідаў. Ужо год у Беларусі дзейнічае “Закон аб дзяржаўных сацыяльных льготах, правах і гарантыях для асобных катэгорый грамадзянаў”, які фактычна пазбавіў інвалідаў ільготаў. Як жывецца інвалідам без ільготаў, якія ў іх пэрспэктывы працаўладкаваньня?
Старшыня Беларускай рэспубліканскай асацыяцыі інвалідаў-вазочнікаў Сяргей Драздоўскі кажа, што больш за ўсё пацярпелі якраз інваліды трэцяй групы — іх пазбавілі льготаў на аплату лекаў. Інваліды з парушэньнем апорна-рухальнага апарату ня маюць цяпер ільготаў на аўтамабіль:
“Мы пазбавіліся ня льготаў і тым больш не прывілеяў. Мы пазбавіліся часткі дзяржаўных гарантыяў. Першы прыклад — спэцыялізаваны транспарт для інвалідаў, які раней выдавалі, а з Новага году перасталі выдаваць. І 12 тысяч інвалідаў фактычна незабясьпечаны дзяржаўнай гарантыяй на свабоду перасоўваньня. Грамадзкі транспарт не прыстасаваны. Як можна пры гэтым казаць пра працаўладкаваньне інваліда, калі ён не мабільны?”
Намесьнік начальніка ўпраўленьня Міністэрства працы і сацыяльнай абароны Рыта Сушко так адказала на рытарычнае пытаньне Сяргея Драздоўскага:
“Гэтым законам не прадугледжана забесьпячэньне інвалідаў аўтатранспартам. Па-першае, гэты транспарт мы куплялі ў Расеі і ва Ўкраіне, то бок дзяржаўныя грошы перапампоўвалі за мяжу. Па-другое, тут ня створана адмысловых станцыяў, якія б маглі абслугоўваць гэты аўтатранспарт. Ну няма машын! Была б гэтая вытворчасьць у рэспубліцы, магчыма, і не паўстала б так пытаньне. А мы перапампоўвалі вялізныя грошы за мяжу. А машыны паступалі ня самай лепшай якасьці”.
Рыта Сушко распавяла, што Беларусь вырашыла ісьці іншым шляхам: стварыць безбар’ернае асяродзьдзе для інвалідаў. Новы грамадзкі транспарт, які закупляецца і вырабляецца, павінен быць зь нізкай прыступкай, станцыі мэтро — зь ліфтамі, усе ўстановы, крамы — з пандусамі. А замест ільготаў можна атрымаць адрасную дапамогу, кажуць чыноўнікі.Сяргей Драздоўскі літаральна адной фразай патлумачыў, як складана яе атрымаць:
“Сёньня, да прыкладу, каб атрымаць адрасную дапамогу, неабходна сабраць 19 дакумэнтаў. І некаторыя зь іх заведама ня могуць сьведчыць аб’ектыўна пра дабрабыт, забясьпечанасьць”.
Інваліды ўжо перасталі патрабаваць вяртаньня льготаў, яны хочуць працаваць, кажа Сяргей Драздоўскі. Што да афіцыйнай статыстыкі — колькі інвалідаў маюць працу — супрацоўніца Мінпрацы Рыта Сушко кажа:
“Наўпрост вывесьці працэнт — гэта нічога не сказаць. Больш за 500 тысяч інвалідаў на ўліку, зь іх больш за 90 тысяч працуюць. У агульную колькасьць інвалідаў уваходзяць і дзеці, і інваліды вайны, і старыя, і 149 тысяч інвалідаў, якія атрымалі інваліднасьць ад агульнага захворваньня і атрымліваюць пэнсію па ўзросьце”.
“Калі браць агульную статыстыку, каля паловы інвалідаў працуе. Практычна ўсю гэтую палову складаюць інваліды лягчэйшай, трэцяй групы інваліднасьці. Што тычыцца больш складаных груп, першай і другой, то там беспрацоўе складае 80%”.
Сяргей Драздоўскі падкрэсьліў, што гэта тычыцца інвалідаў працаздольнага ўзросту.
Тут ёсьць праблемы, пагаджаюцца чыноўнікі. І робяць крайнімі мэдыкаў:
“Яны скардзяцца чаму — таму што МРЭК не дае ім рэкамэндацыяў. Мы спрабуем з гэтым змагацца, не заўсёды атрымліваецца. Але сёньня працаўладкаваньне альбо накіраваньне на вучобу, перападрыхтоўку інваліда ажыцьцяўляецца ў адпаведнасьці з працоўнай рэкамэндацыяй МРЭК. Калі там будзе напісана „непрацаздольны“, то ніводзін наймальнік, ніводзін інстытут ня можа прыняць інваліда”.
Сёлета Міністэрства працы паставіла задачу працаўладкаваць 2,5 тысячы чалавек з абмежаванымі магчымасьцямі. Колькі насамрэч працаўладкавана — пакуль статыстыкі няма.
Старшыня Беларускай рэспубліканскай асацыяцыі інвалідаў-вазочнікаў Сяргей Драздоўскі кажа, што больш за ўсё пацярпелі якраз інваліды трэцяй групы — іх пазбавілі льготаў на аплату лекаў. Інваліды з парушэньнем апорна-рухальнага апарату ня маюць цяпер ільготаў на аўтамабіль:
“Мы пазбавіліся ня льготаў і тым больш не прывілеяў. Мы пазбавіліся часткі дзяржаўных гарантыяў. Першы прыклад — спэцыялізаваны транспарт для інвалідаў, які раней выдавалі, а з Новага году перасталі выдаваць. І 12 тысяч інвалідаў фактычна не
Як можна казаць пра працаўладкаваньне інваліда, калі ён не мабільны?
Намесьнік начальніка ўпраўленьня Міністэрства працы і сацыяльнай абароны Рыта Сушко так адказала на рытарычнае пытаньне Сяргея Драздоўскага:
“Гэтым законам не прадугледжана забесьпячэньне інвалідаў аўтатранспартам. Па-першае, гэты транспарт мы куплялі ў Расеі і ва Ўкраіне, то бок дзяржаўныя грошы перапампоўвалі за мяжу. Па-другое, тут ня створана адмысловых станцыяў, якія б маглі абслугоўваць гэты аўтатранспарт. Ну няма машын! Была б гэтая вытворчасьць у рэспубліцы, магчыма, і не паўстала б так пытаньне. А мы перапампоўвалі вялізныя грошы за мяжу. А машыны паступалі ня самай лепшай якасьці”.
Рыта Сушко распавяла, што Беларусь вырашыла ісьці іншым шляхам: стварыць безбар’ернае асяродзьдзе для інвалідаў. Новы грамадзкі транспарт, які закупляецца і вырабляецца, павінен быць зь нізкай прыступкай, станцыі мэтро — зь ліфтамі, усе ўстановы, крамы — з пандусамі. А замест ільготаў можна атрымаць адрасную дапамогу, кажуць чыноўнікі.
Сёньня каб атрымаць адрасную дапамогу, неабходна сабраць 19 дакумэнтаў
“Сёньня, да прыкладу, каб атрымаць адрасную дапамогу, неабходна сабраць 19 дакумэнтаў. І некаторыя зь іх заведама ня могуць сьведчыць аб’ектыўна пра дабрабыт, забясьпечанасьць”.
Інваліды ўжо перасталі патрабаваць вяртаньня льготаў, яны хочуць працаваць, кажа Сяргей Драздоўскі. Што да афіцыйнай статыстыкі — колькі інвалідаў маюць працу — супрацоўніца Мінпрацы Рыта Сушко кажа:
“Наўпрост вывесьці працэнт — гэта нічога не сказаць. Больш за 500 тысяч інвалідаў на ўліку, зь іх больш за 90 тысяч працуюць. У агульную колькасьць інвалідаў уваходзяць і дзеці, і інваліды вайны, і старыя, і 149 тысяч інвалідаў, якія атрымалі інваліднасьць ад агульнага захворваньня і атрымліваюць пэнсію па ўзросьце”.
Што тычыцца больш складаных груп, першай і другой, то там беспрацоўе складае 80%
Сяргей Драздоўскі падкрэсьліў, што гэта тычыцца інвалідаў працаздольнага ўзросту.
Тут ёсьць праблемы, пагаджаюцца чыноўнікі. І робяць крайнімі мэдыкаў:
“Яны скардзяцца чаму — таму што МРЭК не дае ім рэкамэндацыяў. Мы спрабуем з гэтым змагацца, не заўсёды атрымліваецца. Але сёньня працаўладкаваньне альбо накіраваньне на вучобу, перападрыхтоўку інваліда ажыцьцяўляецца ў адпаведнасьці з працоўнай рэкамэндацыяй МРЭК. Калі там будзе напісана „непрацаздольны“, то ніводзін наймальнік, ніводзін інстытут ня можа прыняць інваліда”.
Сёлета Міністэрства працы паставіла задачу працаўладкаваць 2,5 тысячы чалавек з абмежаванымі магчымасьцямі. Колькі насамрэч працаўладкавана — пакуль статыстыкі няма.
