Юры Дракахруст, Прага “Сьцісканьне сьціскацеля” – пад такой назваю інтэрнэт-выданьне "Transitions Online" (www.tol.cz) аналізуе канфлікт вакол Саюзу палякаў Беларусі, стратэгіі афіцыйнага Менску, Варшавы і Эўразьвязу. Са зьместам публікацыі Вас азнаёміць наш карэспандэнт.
Для некаторых Лукашэнка – брутальная, часам нават камічная асоба, якая любіць спартовыя і ваенныя імпрэзы. Аднак апошні інцыдэнт ізноў паказаў, як спрытна беларускі прэзыдэнт можа адным каменем забіць, ці па меншай меры параніць, адразу некалькіх птушак – апазыцыю, Польшчу, Эўразьвяз – піша "Transitions Online".
Распавядаючы дэталі канфлікту, выданьне адзначае, што канфлікт пачаўся пасьля абраньня новага кіраўніцтва Саюзу палякаў гэтай вясной, паводле "Transitions Online" пасьля прыходу да ўлады Лукашэнкі ў 1994 годзе Саюз палякаў стаў паслухмянай арганізацыяй, якая займалася толькі польскай культурай і адукацыяй. (Гэта, дарэчы, не зусім дакладна – у гады старшыняваньня Тадэвуша Гавіна, а ён сышоў з гэтай пасады ў 2000 годзе, Саюз ня быў такім ужо паслухмяным. Нагадаем, таксама, што зараз Тадэвуш Гавін адбывае 30 сутак у турме за "несанкцыяваны" сход і бойку ў камэры, якую ён нібыта ўчыніў.)
У публікацыі адзначаецца, што ўлады ня мелі вялікіх падставаў перасьцерагацца таго, што польская мяншыня стане запалам “аранжавай” рэвалюцыі, бо большая частка беларускіх палякаў – сяляне, далёкія ад палітычных жарсьцяў і ўплыву незалежнага друку і апазыцыі. Але пасьля зьяўленьня на чале Саюзу палякаў групы сьмелых лідэраў, нясхільных да канфармізму лідэраў, улады вырашылі не рызыкаваць.
Як адзначае "Transitions Online" у гэтай кампаніі Лукашэнка ўжывае свой улюбёны прыём – зьнішчаючы нейкіх сваіх апанэнтаў, ён разьдзьмувае антызаходнюю гістэрыю, абвінавачваючы Захад у фінансаваньні беларускай апазыцыі і спробах арганізаваць “аранжавую” рэвалюцыю кшталту тых, што адбыліся ў Грузіі і Ўкраіне.
Ня маючы магчымасьці пайсьці на любы напад на Польшчу – сябра НАТО – Лукашэнка выбраў адзіны з даступных яму варыянтаў – напад на залежных ад яго палякаў, лічыць журналіст "Transitions Online".
Нарэшце, дзеяньні кіраўніка Беларусі прынесьлі яму дадатковыя ачкі ў Маскве, польска-расейскія адносіны апошнім часам таксама вельмі кепскія. Польскія палітыкі правых поглядаў наагул мяркуюць, што канфлікт паміж Беларусьсю і Польшчай інсьпіраваны Расеяй.
Часопіс "WPROST" выказвае меркаваньне, што Беларусь і Расея выкарыстоўваюць цяперашні канфлікт для праверкі рэакцыю Эўразьвязу напярэдадні ціску на балтыйскія краіны, якія Масква абвінавачвае ў дыскрымінацыі. Аднак на думку "Transitions Online" Лукашэнка ўнутры краіны разьлічвае здабыць гэтай кампаніяй значна больш, чым адно падзяку з боку Пуціна.
Далей выданьне аналізуе палітыку Эўразьвязу ў гэтым канфлікце. Калі Лукашэнка адначасна ўмацаваў сваю ўладу, адпомсьціў суседу і заваяваў сымпатыі Расеі, Эўразьвяз, як і раней, прадэманстраваў няздольнасьць узьдзейнічаць на таго, каго называюць апошнім дыктатарам Эўропы.
Першапачаткова брусэльскія чыноўнікі наагул кваліфікавалі канфлікт як двухбаковую справу з этнічнай подбіўкай. Замест гэтага – мяркуе "Transitions Online" – Эўразьвяз адразу павінен быў асудзіць ціск на Саюз палякаў, як атаку на ўвесь Зьвяз.
Эўракамісія нарэшце ўсё ж прыняла заяву, у якой асудзіла “рост палітычных рэпрэсій у Беларусі”. Аднак рэпрэсіі ў Беларусі – адзначае выданьне – павялічваліся ў Беларусі з самага прыходу Лукашэнкі да ўлады і дасягнулі непрымальнага ўзроўню задоўга да інцыдэнту з Саюзам палякаў.
"Transitions Online" адзначае, што Эўразьвяз мае патэнцыйна істотныя рычагі эканамічнага ўзьдзеяньня на Беларусь – на краіны Зьвязу прыпадае больш за траціну беларускага экспарту, але тут паўстае традыцыйная праблема – як ужыць санкцыі такім чынам, каб ад іх не пацярпелі звычайныя беларусы.
На думку выданьня, больш прымальным было б пашырэньне візавых санкцыяў адносна беларускіх урадоўцаў і распаўсюд іх на іх сем''і. Акрамя таго, магла б мець плён забарона на ўдзел беларускіх спартоўцаў у міжнародных спаборніцтвах, што ўдарыла б Лукашэнку па балючым месцы, улічваючы яго любоў да спорту.
Акрамя таго "Transitions Online" лічыць, што Эўразьвязу і Злучаным Штатам варта было паспрабаваць узьдзейнічаць на Менск праз Маскву. Аднак паводле выданьня гэтыя спробы наўрад ці будуць мець плён.
Распавядаючы дэталі канфлікту, выданьне адзначае, што канфлікт пачаўся пасьля абраньня новага кіраўніцтва Саюзу палякаў гэтай вясной, паводле "Transitions Online" пасьля прыходу да ўлады Лукашэнкі ў 1994 годзе Саюз палякаў стаў паслухмянай арганізацыяй, якая займалася толькі польскай культурай і адукацыяй. (Гэта, дарэчы, не зусім дакладна – у гады старшыняваньня Тадэвуша Гавіна, а ён сышоў з гэтай пасады ў 2000 годзе, Саюз ня быў такім ужо паслухмяным. Нагадаем, таксама, што зараз Тадэвуш Гавін адбывае 30 сутак у турме за "несанкцыяваны" сход і бойку ў камэры, якую ён нібыта ўчыніў.)
У публікацыі адзначаецца, што ўлады ня мелі вялікіх падставаў перасьцерагацца таго, што польская мяншыня стане запалам “аранжавай” рэвалюцыі, бо большая частка беларускіх палякаў – сяляне, далёкія ад палітычных жарсьцяў і ўплыву незалежнага друку і апазыцыі. Але пасьля зьяўленьня на чале Саюзу палякаў групы сьмелых лідэраў, нясхільных да канфармізму лідэраў, улады вырашылі не рызыкаваць.
Як адзначае "Transitions Online" у гэтай кампаніі Лукашэнка ўжывае свой улюбёны прыём – зьнішчаючы нейкіх сваіх апанэнтаў, ён разьдзьмувае антызаходнюю гістэрыю, абвінавачваючы Захад у фінансаваньні беларускай апазыцыі і спробах арганізаваць “аранжавую” рэвалюцыю кшталту тых, што адбыліся ў Грузіі і Ўкраіне.
Ня маючы магчымасьці пайсьці на любы напад на Польшчу – сябра НАТО – Лукашэнка выбраў адзіны з даступных яму варыянтаў – напад на залежных ад яго палякаў, лічыць журналіст "Transitions Online".
Нарэшце, дзеяньні кіраўніка Беларусі прынесьлі яму дадатковыя ачкі ў Маскве, польска-расейскія адносіны апошнім часам таксама вельмі кепскія. Польскія палітыкі правых поглядаў наагул мяркуюць, што канфлікт паміж Беларусьсю і Польшчай інсьпіраваны Расеяй.
Часопіс "WPROST" выказвае меркаваньне, што Беларусь і Расея выкарыстоўваюць цяперашні канфлікт для праверкі рэакцыю Эўразьвязу напярэдадні ціску на балтыйскія краіны, якія Масква абвінавачвае ў дыскрымінацыі. Аднак на думку "Transitions Online" Лукашэнка ўнутры краіны разьлічвае здабыць гэтай кампаніяй значна больш, чым адно падзяку з боку Пуціна.
Далей выданьне аналізуе палітыку Эўразьвязу ў гэтым канфлікце. Калі Лукашэнка адначасна ўмацаваў сваю ўладу, адпомсьціў суседу і заваяваў сымпатыі Расеі, Эўразьвяз, як і раней, прадэманстраваў няздольнасьць узьдзейнічаць на таго, каго называюць апошнім дыктатарам Эўропы.
Першапачаткова брусэльскія чыноўнікі наагул кваліфікавалі канфлікт як двухбаковую справу з этнічнай подбіўкай. Замест гэтага – мяркуе "Transitions Online" – Эўразьвяз адразу павінен быў асудзіць ціск на Саюз палякаў, як атаку на ўвесь Зьвяз.
Эўракамісія нарэшце ўсё ж прыняла заяву, у якой асудзіла “рост палітычных рэпрэсій у Беларусі”. Аднак рэпрэсіі ў Беларусі – адзначае выданьне – павялічваліся ў Беларусі з самага прыходу Лукашэнкі да ўлады і дасягнулі непрымальнага ўзроўню задоўга да інцыдэнту з Саюзам палякаў.
"Transitions Online" адзначае, што Эўразьвяз мае патэнцыйна істотныя рычагі эканамічнага ўзьдзеяньня на Беларусь – на краіны Зьвязу прыпадае больш за траціну беларускага экспарту, але тут паўстае традыцыйная праблема – як ужыць санкцыі такім чынам, каб ад іх не пацярпелі звычайныя беларусы.
На думку выданьня, больш прымальным было б пашырэньне візавых санкцыяў адносна беларускіх урадоўцаў і распаўсюд іх на іх сем''і. Акрамя таго, магла б мець плён забарона на ўдзел беларускіх спартоўцаў у міжнародных спаборніцтвах, што ўдарыла б Лукашэнку па балючым месцы, улічваючы яго любоў да спорту.
Акрамя таго "Transitions Online" лічыць, што Эўразьвязу і Злучаным Штатам варта было паспрабаваць узьдзейнічаць на Менск праз Маскву. Аднак паводле выданьня гэтыя спробы наўрад ці будуць мець плён.