Амэрыканскія экспэрты ў інтэрвію «Голасу Амэрыкі» пракамэнтавалі пастаўкі амэрыканскай нафты ў Беларусь.
Былы амбасадар ЗША ў Беларусі і навуковы супрацоўнік Інстытуту Кэнана Кэнэт Ялавіц адзначае, што бакі пакуль не абвясьцілі пра шэраг дэталяў: ці зьяўляецца дадзеная пастаўка аднаразовай і па якім кошце закупленая нафта. Таму даць паўнавартасную ацэнку сытуацыі складана. Тым ня менш, амбасадар вітае гэты крок, нароўні з аднаўленьнем паўнавартасных дыпляматычных адносінаў паміж дзьвюма краінамі.
У канцы красавіка прэзыдэнт ЗША Дональд Трамп намінаваў на пасаду амбасадара ў Беларусі намесьніка памочніка дзяржсакратара ЗША Джулі Фішэр. Яна павінна прайсьці зацьвярджэньне Сэнату.
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Кенэт Ялавіц: У Расеі для Лукашэнкі няма замены«Я б не назваў гэта нармалізацыяй адносінаў, — кажа Ялавіц. — Але дыялёг лепш за канфрантацыю. І я думаю, што гэта канструктыўныя, карысныя крокі ў гэтым накірунку».
У апошні час Расея ўзмацніла ціск на Беларусь. Масква прыпыняла пастаўкі энэрганосьбітаў, а таксама пазбавіла Беларусь значных ільготаў.
«Лукашэнка па-ранейшаму мае патрэбу ў раейскіх пастаўках велізарнай колькасьці сырой нафты для падтрыманьня працы сваіх нафтаперапрацоўчых заводаў. Ці бачыць ён Злучаныя Штаты ў якасьці магчымага пастаўшчыка ў будучыні? Мы ня ведаем. Але я сумняюся, што цана, якую ён плаціць за амэрыканскую нафту, будзе меншай, чым цана за расейскую, — дадае Кэнэт Ялавіц. — Таму я разглядаю гэтую пастаўку як невялікі, але цікавы крок наперад у дыялёгу ЗША і Беларусі».
Навуковы супрацоўнік Міжнароднага ўнівэрсытэту штату Флёрыда і былы памочнік дзяржсакратара ЗША ў адміністрацыі Джорджа Буша-малодшага Дэйвід Крэймэр адзначае, што перавозка нафты танкерамі з Мэксыканскай затокі ў Балтыйскае мора «ня будзе самым хуткім і танным спосабам атрыманьня энэрганосьбітаў са Злучаных Штатаў».
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Амэрыканскі экспэрт патлумачыў, чаму Пампэо падтрымаў Беларусь, а не Лукашэнку«Гэта выкананьне абяцаньняў дзяржсакратара Пампэо, якія ён даў падчас яго візыту ў Менск у лютым, сказаўшы, што Злучаныя Штаты могуць дапамагчы Беларусі зьменшыць залежнасьць ад Расеі ў энэргетыцы», — дадаў Крэймэр. На яго думку, гэта хутчэй сымбалічны крок.
Дэйвід Крэймэр выказаў шкадаваньне адносна таго, што Дзярждэпартамэнт ЗША праігнараваў праблемы адсутнасьці дэмакратыі і парушэньня правоў чалавека ў паведамленьні пра пастаўку нафты Беларусі: «Лукашэнка рыхтуецца да жнівеньскіх выбараў, у якіх па сутнасьці ня зможа ўдзельнічаць ніхто з апазыцыйных кандыдатаў. Ён узмацняе ціск на апазыцыйных журналістаў. Але, падобна, гэтым пытаньням не надаецца шмат увагі. У заяве Дзярждэпартамэнту гаворыцца пра жаданьне ўсталяваць адносіны, заснаваныя на камэрцыйных каштоўнасьцях, вольным прадпрымальніцтве, вяршэнстве закону і празрыстых, свабодных ад карупцыі зьдзелках. Але ў Беларусі няма вяршэнства закону. Там ёсьць кіраваньне Лукашэнкі».
Дырэктар праграмаў Цэнтральнай і Усходняй Эўропы нямецкага фонду Маршала Ёрг Форбрыг лічыць, што Менск хоча прадэманстраваць Маскве, што калі льготныя пастаўкі расейскай нафты ня будуць адноўленыя, то беларускі імпарт будзе дывэрыіфікаваны.
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Ёрг Форбрыг: «Беларускія дэмакраты стануць непажаданымі раздражняльнікамі для Захаду»«Беларусь ужо заключыла кантракты на пастаўкі нафты з Нарвэгіі і Саудаўскай Арабіі, абмяркоўвала пастаўкі з Казахстану, і цяпер яна ўпершыню атрымае амэрыканскую нафту. Гэтыя дзеяньні служаць дзьвюм мэтам. Адна зь іх — сымбалічная, Беларусь спрабуе паказаць Расеі, што маецца шэраг магчымых альтэрнатыўных пастаўшчыкоў. Другая — тэхнічная, бо новыя пастаўкі тэстуюць жыцьцяздольнасьць розных крыніцаў, маршрутаў і марак нафты», — кажа Форбрыг.
Дырэктар Глябальнага энэргетычнага цэнтру Атлянтычнай Рады Рэндалф Бэл лічыць, што Расея пераацаніла ступень залежнасьці Беларусі ад расейскага імпарту: «Гэта дазваляе выказаць здагадку, што Беларусь хоча даць зразумець Расеі, што яе рычагі ўплыву абмежаваныя, асабліва ў сытуацыі, калі на сусьветным рынку маецца лішак нафты».
«ЗША лічаць гэта перамогай. Гэта паказвае, што ЗША сур’ёзна ставяцца да выкарыстаньня энэргіі ў якасьці геапалітычнага інструмэнту», — кажа Рэндалф Бэл, адзначыўшы, што гэты крок сьведчыць аб тым, што ў адміністрацыі ЗША пераважаюць тыя, хто займае цьвёрдыя пазыцыі ў адносінах да Расеі і падтрымлівае санкцыйную палітыку.
«Расея на працягу многіх гадоў была здольная выкарыстоўваць пастаўкі нафты ў якасьці рычага ўзьдзеяньня на Беларусь у абмен на палітычную адданасьць, — нагадвае калега Рэндалфа Бэла з Атлянтычнай Рады Вольга Хакава. — Адносіны паміж Расеяй і Беларусьсю сапсаваліся празь немагчымасьць дасягнуць пагадненьня па ўмовах больш глыбокай двухбаковай інтэграцыі. Расея спыніла пастаўкі нафты ў Беларусь. Зьніжэньне паставак дасягала 90% у канцы сьнежня-пачатку студзеня».
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Беларусь пачала купляць нафту ў ЗШАНапярэдадні Злучаныя Штаты заявілі, што ўпершыню адпраўляюць сырую нафту ў Беларусь. У заяве дзяржсакратара Майка Пампэо, у прыватнасьці, гаворыцца, што ў арганізацыі гэтай угоды, якая была заключаная на конкурснай аснове, удзельнічалі амэрыканская энэргетычная трэйдынгавая кампанія United Energy Trading пры спрыяньні амэрыканскай кампаніі Getka і польскай кампаніі UNIMOT.
Паводле Пампэо, пачатак паставак амэрыканскай нафты «умацоўвае сувэрэнітэт і незалежнасьць Беларусі, дэманструе, што Злучаныя Штаты гатовыя даць гандлёвыя магчымасьці амэрыканскім кампаніям, зацікаўленым ва ўваходжаньні на беларускі рынак», і зьяўляецца сьведчаньнем таго, што ЗША «выконваюць абавязацельствы, узятыя перад Беларусьсю ў лютым», калі дзяржсакратар сустрэўся ў Менску з Аляксандрам Лукашэнкам.
Міністар замежных спраў Беларусі Ўладзімер Макей «з задавальненьнем» пацьвердзіў факт пачатку паставак. Канцэрн «Белнафтахім» паведаміў, што танкер даставіць 80 тысячаў тонаў нафты з Бомонту, штат Тэхас, у Клайпеду.
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Беларусь пачала купляць нафту ў ЗША