А дзе беспарадкі?

Сьвятлана Калінкіна

Ну, вось не магла я паверыць, што пабітае шкло ў Доме ўраду крымінальны закон дазваляе трактаваць як "масавыя беспарадкі". І правільна рабіла, – піша Сьвятлана Калінкіна у сваім блогу, які перадрукоўвае “Белорусский партизан”.

Свежанькі Навукова-практычны камэнтар да Крымінальнага кодэксу, які нарэшце, зьявіўся ў крамах Менску, сьведчыць, што артыкул 293 КК (а менавіта па ім выстаўлена абвінавачаньне вязьням "амэрыканкі") напісаны не пра падзеі 19 сьнежня.

Цытую нашых тэарэтыкаў крымінальнага права:

"Масавыя беспарадкі ў сэнсе арт.293 абавязкова павінны суправаджацца гвалтам над асобай, пагромамі, падпаламі, зьнішчэньнем маёмасьці, узброеным супрацівам прадстаўнікам улады. Іншыя дзеяньні ўдзельнікаў натоўпу, якія выразіліся ў парушэньні грамадзкага парадку, маюць вынікам адміністрацыйную адказнасьць, а пры грубым парушэньні грамадзкага парадку могуць несьці за сабою адказнасьць па арт.339 (хуліганства – ад штрафу да трох гадоў) або арт. 342 (арганізацыя і рыхтаваньне дзеяньняў, якія груба парушаюць грамадзкі парадак, або актыўны ўдзел у іх – ад штрафу да трох гадоў)".

Што-небудзь 19 сьнежня гарэла? Падпал выкрэсьліваем.

"Гвалт над асобай" можна інкрымінаваць хіба што спэцназу, таму што гвалт прадугледжвае нанясеньне цялесных пашкоджаньняў, зьбіцьцё, катаваньне, пазбаўленьне волі. Гэтым якраз вартавыя закону і вызначыліся.

"Зьнішчэньне маёмасьці", паводле ўсё таго самага выданьня, – гэта прывядзеньне рэчы ў такі стан, калі яна ня можа быць выкарыстаная па прызначэньні або перастае існаваць зусім. Дом ураду, дзякуй Богу, па прызначэньні выкарыстоўваюць і сёньня, і ён вельмі нават прыдатны для чыноўнікаў. Увогуле, таксама не падыходзіць.

"Збройны супраціў" – гэта таксама не маханьне кулакамі ці палкамі. У наяўнасьці мела быць менавіта зброя, што ні на якіх відэакадрах не зафіксавана.

Нарэшце, "пагром" – гэта таксама не пабітае шкло. На юрыдычнай мове гэта зборнае паняцьце, якое ўключае гвалт, крадзеж, зьнішчэньне або пашкоджаньне маёмасьці. Прычым пералік ідзе праз коску: гэта значыць не або гвалт, або крадзеж, а і тое, і другое, і трэцяе разам. І вось жа не было гэтага!

Больш за тое, асобна агаворана, што "ня могуць разглядацца як арганізатары масавых непарадкаў асобы, напрыклад, якія арганізавалі санкцыянаванае або несанкцыянаванае шэсьце з правамернымі мэтамі, але пасьля страцілі кантроль над паводзінамі натоўпу". І ўжо тым больш у СІЗА сядзяць не арганізатары, таму што яны не заклікалі біць шкло.

Адным словам, згодна зь беларускай юрыдычнай навукай, тое, што адбылося 19 сьнежня ў Менску, нельга трактаваць як масавыя непарадкі, паколькі таго, што павінна складаць "аб'ектыўны бок злачынства" па арт.293 КК, проста не было ў наяўнасьці.

І цяпер пытаньнем застаецца тое, ці знойдуцца ў краіне людзі, якія наблізяць тэорыю да практыкі. У прыватнасьці, тлумачэньні, якія я цытавала, напісаныя заслужаным юрыстам Рэспублікі Беларусь, прафэсарам, намесьнікам дырэктара па навуковай рабоце і загадчыкам катэдры судовай дзейнасьці Інстытуту перападрыхтоўкі і павышэньня кваліфікацыі судзьдзяў, работнікаў пракуратуры, судоў і ўстаноў юстыцыі Беларускага дзяржаўнага унівэрсытэту Аляксандрам Барковым. Адважыцца ён падаць голас? Адважыцца ён правесьці лікбез для генпракурора Рыгора Васілевіча, які прызабыў падручнікі?