Хто там з камянямі, а мы тут — зь бюлетэнямі!

Я свой выбар даўно зрабіў —

Свабода і камень маім бюлетэнем.


Гурт Deviation


Канстанцін Чарнец
Бунт — справа маладых і гарачых. Выбары — занятак дысцыплінаваных ды паджылых. Так склалася. Адным не цярпіцца. У другіх — лішак вольнага часу й звычка да законапаслухмянасьці. У выніку атрымліваем перадвыбарную барацьбу, вакол якой кіпіць запал, здольны ў іншых умовах падцяпліць грамадзтва да кропкі кіпеньня бунту; а вынік гэтых выбараў — зьнежывелы, як сухі астатак пасьля дыстыляцыі, як пэнсійныя выплаты ў вузкім акенцы ашчадкасы.


З вышыні паліталягічнага палёту значэньне нязначнасьці мясцовых спраў спрабуе асэнсаваць waanya:


Мясцовыя саветы заўсёды былі на пэрыфэрыі грамадзкай увагі. Дзейсная ўлада фактычна не разглядае іх як элемэнт уласнай сыстэмы, для яе саветы нясуць тую ж сэнсавую нагрузку, што й пры сацыялістычным ладзе, і з гэтай жа мэтай былі захаваныя. Каб замацаванай у Канстытуцыі ўладзе народу надаць хоць нейкую форму. Рэальнага ж уплыву мясцовыя саветы маюць зусім няшмат, тым больш што працуюць яны ў найцясьнейшым зьвязку з прызначанымі зьверху выканкамамі й шмат у чым ад іх залежныя. <...> Хоць, напэўна, 25 красавіка яўка будзе досыць высокай. Беларускае грамадзтва пакуль ня можа пазбавіцца ад навязанага яму азначэньня выбараў не як права, а як грамадзянскага абавязку.


Калі ж справа тычыцца грамадзянскага абавязку, самая традыцыйна-адказная частка грамадзтва становіцца вырашальнай сілай. Эмпірычным чынам гэтую банальную заканамернасьць назірала cykera4ka непасрэдна на роднай вуліцы:


...ля ўнівэрсаму «Фрунзенскі» стаіць тумба з «павешанымі» на ёй кандзібобрамі кандыдатамі...


Ля тумбаў труцца Кандыдатаў чытаюць толькі пэнсіянэры...


Моладзь праходзіць міма...


«А што іх там чытаць:)))», — кідае рэпліку камэнтатар, верагодна, навучаны шматгадовымі назіраньнямі. І ўсё ж чытаць трэба. Знаходзяцца нават тыя, што разглядаюць кандыдацкія праграмы з пэдантычнасьцю энтамоляга, які параўноўвае малюнкі на членістых ножках новаадкрытых пародаў блох. Такі, напрыклад, niadzvietski. Каб ня ён, можна было б адважна забыцца пра мясцовыя выбары і цалкам пераключыцца на назіраньне за кіргіскімі падзеямі. Вось ужо дзе выбары то выбары — і другім разам ужо так! Прамая дэмакратыя ў сапраўдным дзеяньні без папяровых фармальнасьцяў, без шматступенных працэдураў, чыстае і бездамешкавае народнае пачуцьцё — усё гэта можа выклікаць жывое суперажываньне або высакародны жах. Проста вымавіць: «Хм... цікава-цікава» пра такія драматычныя падзеі было б у найвышэйшай ступені дзіўна. А вось нашыя выбары, аказваецца, суцэль можна паспрабаваць перавесьці ў прахалодную плоскасьць інтэлектуальнай «цікавасьці», бо менавіта ў беларускіх мясцовых выбарах усе гэтыя тонкасьці, юрыдычныя кручочкі, папяровы шолах фармальных працэдураў — самы цымус. Гэта ня грэх дасьледаваць спакойным поглядам знаўцы скрозь манокль найноўшых эўрапейскіх дысцыплінаў. Аналіз прапагандысцкай візуальнай прадукцыі кандыдатаў, выкананы блогерам, — добры спажытак для ўдумлівага розуму.


Працягваю аналізаваць ход мясцовых выбараў. Усё ж такі гэтая кампанія нашмат цікавейшая за тую, якая праходзіла ў 2007-м. Спадзяюся, што пасьля завяршэньня кампаніі Інстытут палітычных дасьледаваньняў «Палітычная сфэра» будзе праводзіць грунтоўнае дасьледаваньне па выбарах,


— паведамляе niadzvietski і неадкладна разгортвае перад чытачом сваю пакуль сьціплую, але дастаткова прадстаўнічую калекцыю ўлётак. Якая ўключае ў сябе творы й кандыдатаў ад апазыцыйных партыяў, і незалежных барацьбітоў за месцы ў мясцовых радах, і маладых шукальнікаў новых кар’ерных магчымасьцяў з угрэтых дзяржавай арганізацыяў.


Візуальныя дасьледаваньні ня ўсім падаюцца дастатковымі. Скрупулёзная burbalka прагне канчатковай пэўнасьці: хто з шматлікіх прэтэндэнтаў — кандыдаты ад апазыцыі на мясцовых выбарах?


Можа б сьпіс недзе вывесілі? А то па тварах не зразумееш, яны праўладныя ці праапазыцыйныя, бо праграмы ўсё роўна ва ўсіх аднолькавыя і тычацца парковак.


Сапраўды, нават зьмест праграмаў можа прывесьці да памылкі: якую паркоўку прапаноўваюць жыхарам? Таталітарную або эўрапейскую, праўладную або апазыцыйную? Выбірайце ўважліва — небясьпечна памыліцца.


Тым больш што аўтамабільныя справы цяпер у цэнтры ўсеагульнай увагі. Усё ў нашым беларускім жыцьці ўжо расстаўлена па належных месцах, трэба толькі асабістыя транспартныя сродкі ўладкаваць: паркавальныя месцы, мытную палітыку. Апошняю, дарэчы, рыхтуецца не на жарт заняцца michalevic. Такім вось чынам:


Натарыяльна заверыў сваю згоду на ўдзел у працы ініцыятыўнай групы па правядзеньні рэспубліканскага рэфэрэндуму па пытаньні «Ці падтрымліваеце Вы захаваньне памеру мытных пошлін на ўвоз у Рэспубліку Беларусь легкавых аўтамабіляў замежнай вытворчасьці на ўзроўні 26 лістапада 2009 года?»


Ведаю, што сабраць неабходныя 700 тысяч подпісаў на дадзены момант нерэальна, але трэба прадэманстраваць, што грамадзтва супраць.


Прадстаўнік супраціўнага грамадзтва й заадно актыўны блогер silverrebel тут жа ў камэнтарах выказвае скептычную заўвагу, датычную, праўда, скепсісу саміх ініцыятараў аўтамабільнага рэфэрэндуму: «Сабраць неабходныя 700 тысяч подпісаў на дадзены момант нерэальна. Сабраць неабходныя 700 тысяч подпісаў даволі складана. А ніхто ня ставіць мэты. Як ніхто не зьбіраецца перамагаць на цяперашніх мясцовых выбарах. Паўсюль дзейнасьць дзеля дзейнасьці, а ня дзеля вынікаў».


Пагадзіцца з silverrebel цяжка. Выбары — гэта адно, але калі пад пагрозу трапляюць жалезныя сябры, тут наш грамадзянін гатовы адставіць убок усю сваю праславутую млявасьць. Самая рухомая з рухомых уласнасьцяў — найлепшы рухавік лібэральных эканамічных рэформаў. Глеба, якая некалі сілкавала сваімі сокамі Казьлевіча Адама Казіміравіча, будзе яшчэ ўласных фон Хаекаў ды хуткіх розумам фон Мізэсаў нараджаць!