22 верасьня 1939 году ў Берасьці адбыўся супольны вайсковы парад частак гітлераўскай і сталінскай арміяў. Берасьцейскі гісторык Ігар Бараноўскі мяркуе, што сучаснае стаўленьне да падзей 70-гадовай даўніны ня можа быць пазытыўным.
Была вайна, гінулі беларусы, якія служылі ў Войску Польскім, траплялі ў нямецкі і савецкі палон. Пасьля ўсталяваньня савецкай улады ў Заходняй Беларусі пачаліся масавыя рэпрэсіі, расправы над беларускай інтэлігенцыяй.
Аднак чаму яшчэ і сёньня беларусы асьцярожныя ў сваіх выказваньнях пра той час, пра дэманстрацыю сяброўскіх дачыненьнязў паміж двума дыктатарскімі рэжымамі? Меркаваньне гісторыка Ігара Бараноўскага:
“Праблема, найхутчэй, у тым, што людзі, як я мяркую, асьцерагаюцца гаварыць у адкрытую пры сучаснай сытуацыі ў Беларусі. Я ўпэўнены, што людзі дасьведчаныя, але жыцьцё іх навучыла быць асьцярожнымі ў выказваньнях пра тое, што яны думаюць. Лічаць за лепшае, як гаворыцца, трымаць язык за зубамі.
Гэта галоўная прычына. Бо для карэнных берасьцейцаў і іх нашчадкаў ня ёсьць сакрэтам, што і як адбывалася ў верасьні 1939-га. Вельмі шмат архіўнай фота- й кінахронікі, нямецкай нават, пазнаходзілі краязнаўцы”.
Пытаюся ў суразмоўцы пра яго асабістае меркаваньне. Ігар Бараноўскі кажа:
“Факт застаецца фактам, што два гады цягнулася савецка-фашысцкая дружба. Тады асуджаць фашызм у СССР было, скажам так, нават забаронена. Хаця можна пагадзіцца з думкай, што гэта не была савецкая ініцыятыва. Усё ж такі была прапанова немцаў, якія дэманстравалі Захаду свае сяброўскія стасункі з СССР. На той момант ім гэта было палітычна выгадна перад заходнімі краінамі. Ну, а тое, што бальшавіцкая ўлада пайшла на такую дружбу, сьведчыць пра яе інтарэсы. Хаця такія паводзіны непрыгожа выявілі бальшавікоў ва ўсясьветнай супольнасьці”.
Аднак чаму яшчэ і сёньня беларусы асьцярожныя ў сваіх выказваньнях пра той час, пра дэманстрацыю сяброўскіх дачыненьнязў паміж двума дыктатарскімі рэжымамі? Меркаваньне гісторыка Ігара Бараноўскага:
лепшае, як гаворыцца, трымаць язык за зубамі ...
“Праблема, найхутчэй, у тым, што людзі, як я мяркую, асьцерагаюцца гаварыць у адкрытую пры сучаснай сытуацыі ў Беларусі. Я ўпэўнены, што людзі дасьведчаныя, але жыцьцё іх навучыла быць асьцярожнымі ў выказваньнях пра тое, што яны думаюць. Лічаць за лепшае, як гаворыцца, трымаць язык за зубамі.
Гэта галоўная прычына. Бо для карэнных берасьцейцаў і іх нашчадкаў ня ёсьць сакрэтам, што і як адбывалася ў верасьні 1939-га. Вельмі шмат архіўнай фота- й кінахронікі, нямецкай нават, пазнаходзілі краязнаўцы”.
Пытаюся ў суразмоўцы пра яго асабістае меркаваньне. Ігар Бараноўскі кажа:
“Факт застаецца фактам, што два гады цягнулася савецка-фашысцкая дружба. Тады асуджаць фашызм у СССР было, скажам так, нават забаронена. Хаця можна пагадзіцца з думкай, што гэта не была савецкая ініцыятыва. Усё ж такі была прапанова немцаў, якія дэманстравалі Захаду свае сяброўскія стасункі з СССР. На той момант ім гэта было палітычна выгадна перад заходнімі краінамі. Ну, а тое, што бальшавіцкая ўлада пайшла на такую дружбу, сьведчыць пра яе інтарэсы. Хаця такія паводзіны непрыгожа выявілі бальшавікоў ва ўсясьветнай супольнасьці”.