На адкрыцьці былі польскі і літоўскі консулы, а таксама амбасадар Літвы Пятрас Вайцекунас, які сказаў: “Шкада, што няма яшчэ ўкраінцаў, так бы мы маглі ўзнавіць Вялікае Літоўскае княства...”
Калі трапляеш на кірмаш, першай бачыш вітрыну з “пладова-ягаднымі моцнымі мацаванымі” вінамі — “Афіцэрскім” ды іншым, якія ў народзе здавён называюць “чарнілам”. На выставе — каўбасы, піва, батоны, ёгурты — усё тое, што паўсюль у крамах. Ні славутага літоўскага хлеба, ні беластоцкіх кумпякоў тут ня знойдзеш. Вось як гэта патлумачыў для нашага Радыё начальнік аддзелу зьнешнегандлёвай дзейнасьці Гарадзенскага аблвыканкаму Віктар Зданчук:
(Зданчук: ) “Літоўскія і польскія прадстаўнікі прыяжджаюць як наведнікі выставы, яны хочуць бачыць нашу прадукцыю і параўнаць канкурэнтаздольнасьць. А для таго, каб прывезьці сюды польскую, літоўскую прадукцыю, яна павінна тут прадавацца. Таму ім трэба болей вывучаць наш рынак. І, напэўна, іхняя прадукцыя не канкурэнтаздольная побач з нашай”.
Цэны ў іх вялікія ды праблемы, якія ўзьнікаюць на мяжы — гэта, напэўна, асноўныя прычыны, — дадаў спадар Зданчук. Спадзяваньні пакаштаваць на кірмашы літоўскае піва аказаліся марнымі.
(Зданчук: ) “Я ня ведаю: калі літоўцы сюды прывязуць піва, тады, канешне, пакаштуем, але пакуль што яны гэтага, напэўна, зрабіць ня могуць. Альбо ў іх піва не хапае ці яшчэ нейкія праблемы. У нас піва заўжды хапае, мы нават ваду сваю экспартуем вельмі пасьпяхова ў Літву”.
Адзін чыноўнік мне сказаў, што мясцовыя ўлады цяпер праводзяць наступальную экспартную палітыку, канкурэнты на ўнутраным харчовым рынку ім непатрэбныя. Дзейнічае, канешне, і абмежаваньне, паводле якога большасьць харчоў у крамах павінна быць беларускай вытворчасьці. Даходзіць да абсурду: то ў Горадні спрабуюць забараніць лідзкае піва прадаваць, то ў Ашмянах — ваўкавыскую каўбасу і сьмятану.
Гэты чыноўнік мне сказаў, што эўрарэгіён “Нёман” у пэўным сэнсе знаходзіцца ў закансэрваваным да лепшым часоў стане. Пры яго стварэньні мова ішла аб свабодным руху капіталаў, тавараў, рабочай сілы, аб спрошчаным перасячэньні мяжы паміж удзельнікамі — рэгіёнамі Беларусі, Польшчы, Літвы і Калінінградзкай вобласьці. Большасьць з гэтых прынцыпаў сёньня не выконваецца.
Калі трапляеш на кірмаш, першай бачыш вітрыну з “пладова-ягаднымі моцнымі мацаванымі” вінамі — “Афіцэрскім” ды іншым, якія ў народзе здавён называюць “чарнілам”. На выставе — каўбасы, піва, батоны, ёгурты — усё тое, што паўсюль у крамах. Ні славутага літоўскага хлеба, ні беластоцкіх кумпякоў тут ня знойдзеш. Вось як гэта патлумачыў для нашага Радыё начальнік аддзелу зьнешнегандлёвай дзейнасьці Гарадзенскага аблвыканкаму Віктар Зданчук:
(Зданчук: ) “Літоўскія і польскія прадстаўнікі прыяжджаюць як наведнікі выставы, яны хочуць бачыць нашу прадукцыю і параўнаць канкурэнтаздольнасьць. А для таго, каб прывезьці сюды польскую, літоўскую прадукцыю, яна павінна тут прадавацца. Таму ім трэба болей вывучаць наш рынак. І, напэўна, іхняя прадукцыя не канкурэнтаздольная побач з нашай”.
Цэны ў іх вялікія ды праблемы, якія ўзьнікаюць на мяжы — гэта, напэўна, асноўныя прычыны, — дадаў спадар Зданчук. Спадзяваньні пакаштаваць на кірмашы літоўскае піва аказаліся марнымі.
(Зданчук: ) “Я ня ведаю: калі літоўцы сюды прывязуць піва, тады, канешне, пакаштуем, але пакуль што яны гэтага, напэўна, зрабіць ня могуць. Альбо ў іх піва не хапае ці яшчэ нейкія праблемы. У нас піва заўжды хапае, мы нават ваду сваю экспартуем вельмі пасьпяхова ў Літву”.
Адзін чыноўнік мне сказаў, што мясцовыя ўлады цяпер праводзяць наступальную экспартную палітыку, канкурэнты на ўнутраным харчовым рынку ім непатрэбныя. Дзейнічае, канешне, і абмежаваньне, паводле якога большасьць харчоў у крамах павінна быць беларускай вытворчасьці. Даходзіць да абсурду: то ў Горадні спрабуюць забараніць лідзкае піва прадаваць, то ў Ашмянах — ваўкавыскую каўбасу і сьмятану.
Гэты чыноўнік мне сказаў, што эўрарэгіён “Нёман” у пэўным сэнсе знаходзіцца ў закансэрваваным да лепшым часоў стане. Пры яго стварэньні мова ішла аб свабодным руху капіталаў, тавараў, рабочай сілы, аб спрошчаным перасячэньні мяжы паміж удзельнікамі — рэгіёнамі Беларусі, Польшчы, Літвы і Калінінградзкай вобласьці. Большасьць з гэтых прынцыпаў сёньня не выконваецца.
