Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Паўночная Карэя пагадзілася адмовіцца ад ядзернай зброі


Юры Дракахруст, Прага На шасьцібаковых перамовах у Пэкіне Паўночная Карэя пагадзілася адмовіцца ад ядзернай зброі й ад працягу ядзерных дасьледаваньняў у абмен на гарантыі бясьпекі й эканамічную дапамогу. Двухгадовыя перамовы завяршыліся посьпехам, адзін з самых вострых міжнародных крызысаў, здаецца, пасьпяхова вырашаны.

На перамовах па ядзернай праграме КНДР прадстаўнікі абедзьвюх Карэяў, ЗША, Кітаю, Расеі й Японіі стоячы воплескамі віталі адзін аднаго. Чацьверты раўнд дыялёгу, які пачаўся ў жніўні 2003 году, прынёс плён. Кіраўнік кітайскай дэлегацыі Ву Давей агучыў канчатковае рашэньне.

(Давей: ) "КНДР заявіла аб адмове ад любых відаў ядзернай зброі й існых ядзерных праграмаў і аб вяртаньні ў дамову аб непашырэньні ядзернай зброі і аб вяртаньні ў МАГАТЭ".

У кастрычніку 2002 году ЗША абвінавацілі КНДР у працы па ўзбагачэньні ўрану ў абыход міжнародных дамоўленасьцяў. У сьнежні 2002 году паўночнакарэйскія прадстаўнікі выдалілі з краіны інспэктараў МАГАТЭ. У 2003 годзе Пхеньян выйшаў з дамовы аб непашырэньні ядзернай зброі і абвясьціў, што валодае ёй. Паводле ацэнак амэрыканскіх сьпэцслужбаў, КНДР мае ад адной да трох ядзерных бомбаў.

У абмен на адмову Пхеньяну ад ядзернай зброі й ядзерных распрацовак Злучаныя Штаты пацьвердзілі, што ня маюць ядзернай зброі на Карэйскай паўвысьпе і ня маюць намеру “нападаць ці акупаваць Паўночную Карэю пра дапамозе ядзернай ці звычайнай зброі”.

Прадстаўнік Злучаных Штатаў на шасьцібаковых перамовах Крыстафэр Гіл заявіў, што КНДР прыняла абсалютна правільнае рашэньне.

(Гіл: ) "Гэта важнае рашэньне для Паўночнай Карэі, і гэта абсалютна правільнае рашэньне. Бясьпека, дабрабыт КНДР залежаць не ад ядзернай зброі, а ад адносінаў зь іншымі краінамі. Гэта вельмі важны момант у іх гісторыі, калі яны адмаўляюцца ад гэта віду зброі і паварочваюцца да наладжваньня адносінаў з суседзямі й іншымі краінамі сьвету".

Паўночнай Карэі ў абмен на адмову ад ядзернай зброі абяцаная эканамічная дапамога, у прыватнасьці Паўдзённая Карэі дасьць суседу 2 мільёна кіляват электраэнэргіі. На думку экспэртаў галоўная праблема, якая застаецца – ці зможа Паўночная Карэя мець цывільную ядзерную праграму? У пагадненьні, якое было падпісанае сёньня, гаворыцца, што пры пэўных абставінах міжнародная супольнасьць дапаможа КНДР пабудаваць ядзерны рэактар на так званай “лёгкай вадзе” для цывільнай вытворчасьці электраэнэргіі. Гаворыць Гай Гонгуі, экспэрт з Усходнеазіяцкага інстытуту ў Сінгапуры.

(Гонгуі: ) "Паўночнакарэйская цывільная ядзерная праграма – вельмі сьціплая, аднак Злучаныя Штаты ўсё яшчэ перасьцерагаюцца, што гэта – крыніца небясьпекі, і што КНДР могуць стварыць гэтую небясьпеку ў будучыні, нават пры тым, што цяпер іх цывільная ядзерная праграма не ўяўляе небясьпекі. Я мяркую, што ЗША ўсё яшчэ не давяраюць Паўночнай Карэі і ня хочуць даць ім магчымасьці зрэалізаваць гэтую пагрозу".

Яшчэ ў 1994 годзе ЗША і КНДР дамаўляліся, што Пхеньян не стварае ядзерную бомбу, а Злучаныя Штаты даюць яму салідную фінансавую дапамогу. Аднак тагачасная дамоўленасьць не спраўдзілася з-за недаверу бакоў: Злучаныя Штаты падазравалі, што Паўночная Карэя вядзе патаемныя ядзерныя распрацоўкі, што адбывалася і насамрэч. Пхеньян тым часам заяўляў, што вымушаны ствараць ядзерную зброю, каб абараніцца ад магчымай амэрыканскай агрэсіі.
Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Ягор Марціновіч

Самае папулярнае

XS
SM
MD
LG