Грашыма, якія два месяцы таму прыйшлі на рахунак БХК зь Міжнароднай Хэльсынскай фэдэрацыі (1 тысяча даляраў), беларускія праваабаронцы разьлічвалі заплаціць за арэнду офісу і тэлефонныя размовы, а таксама прафінансаваць правядзеньне чарговай канфэрэнцыі арганізацыі. Аднак у рэгістрацыі дапамогі БХК адмовіў дэпартамэнт гуманітарнай дапамогі Кіраўніцтва справаў. Паводле выканаўчага дырэктара БХК Алега Гулака, у адказе за подпісам кіріўніка справаў прэзыдэнта Аляксандра Кулічкова напісана, што дапамога не рэгіструецца, бо “ня ўзгодненыя мэты” дапамогі. Між тым, Алег Гулак сьцьвярджае, што гэтых мэтаў яны не хавалі.
(Гулак: ) “Мы ўказалі, на што пойдуць грошы, інакш у нас не прынялі б заяўкі, — маўляў, яна недакладна складзеная, але ўсё роўна — адмова. Інакш нельга гэта зразумець як тое, што ім не падабаюцца гэтыя мэты. Бо ніякай матывіроўкі няма, акрамя “мэты выкарыстаньня дапамогі ня ўзгодненыя”.
Правілы атрыманьня замежнай грашовай дапамогі ў Беларусі рэгулююцца дэкрэтам прэзыдэнта №24, які быў прыняты ў 2003 годзе. Дэкрэт забараняе грамадзкім арганізацыям выкарыстоўваць замежную дапамогу на нестатутныя мэты і палітычную дзейнасьць. Пры гэтым у дэкрэце ёсьць фармулёўка пра дазвол на выкарыстаньне дапамогі “на мэты, якія ўзгодненыя з Кіраўніцтвам справаў”. Праваабаронцы лічаць, што гэтая няпэўная фармулёўка дазваляе чыноўнікам блякаваць любую грашовую дапамогу з-за мяжы і такім чынам ствараць перашкоды ў дзейнасьці грамадзкіх арганізацыяў. Ці ёсьць такія дзеяньні ініцыятывай асобных чыноўнікаў, альбо гэта дзяржаўная палітыка, на думку праваабаронцаў, мусіць паказаць будучы судовы працэс.
(Гулак: ) “Пабачым. Мы спадзяемся, што суд зможа расставіць кропкі ў гэтай гісторыі і прывесьці рэгістрацыю грашовай дапамогі да законнай працэдуры. А калі мы ўбачым, што немагчыма абараніць нашыя правы, тады, відаць, прыйдзецца рабіць высновы, што гэта такая дзяржаўная палітыка — на абмежаваньне працы няўрадавых арганізацыяў праваабарончага кірунку”.
У Кіраўніцтве справаў прэзыдэнта не камэнтуюць прэтэнзіяў з боку БХК. Супрацоўніца Алена Гукава, якая рыхтавала адказ Кіраўніцтва справаў, адмовілася ўдакладніць прычыны, на падставе якіх БХК было адмоўлена ў рэгістрацыі дапамогі зь Міжнароднай Хэльсынскай фэдэрацыі.
Беларускі Хэльсынскі камітэт не ўпершыню судзіцца зь дзяржаўнымі ўстановамі. На пачатку году БХК выйграў у гаспадарчым судзе Менску працэс супраць падатковай інспэкцыі Маскоўскага раёну Менску, якая выставіла праваабаронцам грашовыя прэтэнзіі на некалькі дзясяткаў тысяч даляраў. Аднак падатковая інспэкцыя працягвае аспрэчваць гэтае рашэньне ў вышэйшых судовых інстанцыях, таму скарыстацца сваёй перамогай праваабаронцы дагэтуль ня могуць. БХК ня можа вярнуць значную суму грошай і перажывае фінансавыя праблемы.
(Гулак: ) “Мы ўказалі, на што пойдуць грошы, інакш у нас не прынялі б заяўкі, — маўляў, яна недакладна складзеная, але ўсё роўна — адмова. Інакш нельга гэта зразумець як тое, што ім не падабаюцца гэтыя мэты. Бо ніякай матывіроўкі няма, акрамя “мэты выкарыстаньня дапамогі ня ўзгодненыя”.
Правілы атрыманьня замежнай грашовай дапамогі ў Беларусі рэгулююцца дэкрэтам прэзыдэнта №24, які быў прыняты ў 2003 годзе. Дэкрэт забараняе грамадзкім арганізацыям выкарыстоўваць замежную дапамогу на нестатутныя мэты і палітычную дзейнасьць. Пры гэтым у дэкрэце ёсьць фармулёўка пра дазвол на выкарыстаньне дапамогі “на мэты, якія ўзгодненыя з Кіраўніцтвам справаў”. Праваабаронцы лічаць, што гэтая няпэўная фармулёўка дазваляе чыноўнікам блякаваць любую грашовую дапамогу з-за мяжы і такім чынам ствараць перашкоды ў дзейнасьці грамадзкіх арганізацыяў. Ці ёсьць такія дзеяньні ініцыятывай асобных чыноўнікаў, альбо гэта дзяржаўная палітыка, на думку праваабаронцаў, мусіць паказаць будучы судовы працэс.
(Гулак: ) “Пабачым. Мы спадзяемся, што суд зможа расставіць кропкі ў гэтай гісторыі і прывесьці рэгістрацыю грашовай дапамогі да законнай працэдуры. А калі мы ўбачым, што немагчыма абараніць нашыя правы, тады, відаць, прыйдзецца рабіць высновы, што гэта такая дзяржаўная палітыка — на абмежаваньне працы няўрадавых арганізацыяў праваабарончага кірунку”.
У Кіраўніцтве справаў прэзыдэнта не камэнтуюць прэтэнзіяў з боку БХК. Супрацоўніца Алена Гукава, якая рыхтавала адказ Кіраўніцтва справаў, адмовілася ўдакладніць прычыны, на падставе якіх БХК было адмоўлена ў рэгістрацыі дапамогі зь Міжнароднай Хэльсынскай фэдэрацыі.
Беларускі Хэльсынскі камітэт не ўпершыню судзіцца зь дзяржаўнымі ўстановамі. На пачатку году БХК выйграў у гаспадарчым судзе Менску працэс супраць падатковай інспэкцыі Маскоўскага раёну Менску, якая выставіла праваабаронцам грашовыя прэтэнзіі на некалькі дзясяткаў тысяч даляраў. Аднак падатковая інспэкцыя працягвае аспрэчваць гэтае рашэньне ў вышэйшых судовых інстанцыях, таму скарыстацца сваёй перамогай праваабаронцы дагэтуль ня могуць. БХК ня можа вярнуць значную суму грошай і перажывае фінансавыя праблемы.
