10 гадоў таму машыністы, электрамантэры, касіры й кантралёры Менскага мэтро спынілі працу на знак пратэсту супраць паніжэньня заробку. Тое, што адміністрацыя прадпрыемства парушыла калектыўную дамову й працоўнае заканадаўства, было засьведчана ў пракуратуры й судзе. Але становішча мэтрапалітэнаўцаў ад гэтага не палепшылася. Апошнім сродкам адстаяць свае законныя правы для людзей стаўся страйк, які, аднак, ня меў посьпеху, — кажа тагачасны лідэр прафсаюзу чыгуначнікаў Мікалай Канах.
(Канах: ) “Вельмі было балюча слухаць нашага прэзыдэнта, калі ён выступіў па тэлебачаньні й сказаў, што там замешаны і БНФ, і дыпляматычныя прадстаўнікі. Насамрэч гэтага нічога не было. Быў вельмі моцны калектыў, які вырашыў адстаяць свае правы. Паказальна, што закон не працаваў. І да сёньняшняга часу нічога не памянялася: вось гэтыя вядомыя кантракты правы працоўных зьвялі на ні што, і людзі ня могуць абараніць сваіх правоў. І я мог бы падаваць колькі заўгодна прыкладаў, калі закон не працуе на карысьць чалавека працы”.
Як нагадаў спадар Канах, страйк доўжыўся пяць дзён, пад час якіх людзей запалохвалі. Адмысловым авіярэйсам у Менск тады былі прывезены машыністы мэтро з Расеі, якія зьмянілі ў падземнай чыгунцы беларусаў. А ўсё завершылася сілавым разгонам удзельнікаў акцыі пратэсту. Як гэта было, узгадвае колішні машыніст-інструктар і актыўны ўдзельнік тых падзеяў Сяргей Пісарэнка.
(Пісарэнка: ) “Мы прыйшлі на плошчу Свабоды, там ужо былі людзі ў масках, са шчытамі. Пасьля прыехаў моцна экіпіраваны АМОН, і я пабачыў вельмі шмат машын і вайскоўцаў. Тут пачалі хапаць людзей, і гэта было страшна. Як пры піначэтаўскім рэжыме: хапаюць, кідаюць у машыну, ускокваюць самі й зьяжджаюць. Нейкаму машыністу крыкнулі “Стой!” — той пабег у бок Кастрычніцкай плошчы, дык пачалі страляць зь пісталету ў паветра. У таго машыніста ад стрэсу нават язва адкрылася й ён у шпіталь патрапіў. Шок быў. І калі на яве гэта ўсё бачыш, з табою побач, — гэта ўсё страшна”.
Суды над затрыманымі ўдзельнікамі страйку доўжыліся некалькі дзён. Многія былі заняволены на некалькі сутак. А ў выніку было звольнена 56 прафсаюзных актывістаў мэтрапалітэну. Цягам наступных гадоў з розных прычынаў працоўных месцаў пазбавілі яшчэ 400 удзельнікаў акцыі.
Беларускі кангрэс дэмакратычных прафсаюзаў прымеркаваў да 10-годзьдзя тых падзеяў інфармацыйную акцыю ў выглядзе шэрагу публікацыяў і паведамленьняў у незалежных мэдыях. Іншыя формы нагадваньня пра тыя падзеі Мікалай Канах называе цяжкавырашальнымі й небясьпечнымі.
(Канах: ) “Мы сёньня маем справу з уладай, якая не дае магчымасьці выказаць пратэсту. Мы ладзілі пікеты, і ўлада накіравала нас у сем арганізацыяў, якім мы абавязаны былі выплаціць некалькі мільёнаў рублёў, каб выйсьці й выказаць сваю нязгоду зь нейкім законам. Безумоўна, можна было б зладзіць нейкую акцыю, але ж людзі ведаюць, што ўлада гатова пайсьці на любую правакацыю, каб пасьля ўсё гэта задушыць. Гэта нічога ня дасьць. Прыйдзе час, — і яны (людзі) сваімі галасамі вырашаць, як жыць далей”.
Да ўвагі чытачоў: аналітычны матэрыял, прысьвечаны прычынам, сутнасьці й вынікам страйку, зьмяшчае незалежная газэта “Салідарнасьць”. Чарговы нумар гэтага выданьня выходзіць з друку ў пятніцу, 19 жніўня.
Гл. таксама Генадзь Быкаў: выкраданьне людзей пачалося 10 гадоў таму
(Канах: ) “Вельмі было балюча слухаць нашага прэзыдэнта, калі ён выступіў па тэлебачаньні й сказаў, што там замешаны і БНФ, і дыпляматычныя прадстаўнікі. Насамрэч гэтага нічога не было. Быў вельмі моцны калектыў, які вырашыў адстаяць свае правы. Паказальна, што закон не працаваў. І да сёньняшняга часу нічога не памянялася: вось гэтыя вядомыя кантракты правы працоўных зьвялі на ні што, і людзі ня могуць абараніць сваіх правоў. І я мог бы падаваць колькі заўгодна прыкладаў, калі закон не працуе на карысьць чалавека працы”.
Як нагадаў спадар Канах, страйк доўжыўся пяць дзён, пад час якіх людзей запалохвалі. Адмысловым авіярэйсам у Менск тады былі прывезены машыністы мэтро з Расеі, якія зьмянілі ў падземнай чыгунцы беларусаў. А ўсё завершылася сілавым разгонам удзельнікаў акцыі пратэсту. Як гэта было, узгадвае колішні машыніст-інструктар і актыўны ўдзельнік тых падзеяў Сяргей Пісарэнка.
(Пісарэнка: ) “Мы прыйшлі на плошчу Свабоды, там ужо былі людзі ў масках, са шчытамі. Пасьля прыехаў моцна экіпіраваны АМОН, і я пабачыў вельмі шмат машын і вайскоўцаў. Тут пачалі хапаць людзей, і гэта было страшна. Як пры піначэтаўскім рэжыме: хапаюць, кідаюць у машыну, ускокваюць самі й зьяжджаюць. Нейкаму машыністу крыкнулі “Стой!” — той пабег у бок Кастрычніцкай плошчы, дык пачалі страляць зь пісталету ў паветра. У таго машыніста ад стрэсу нават язва адкрылася й ён у шпіталь патрапіў. Шок быў. І калі на яве гэта ўсё бачыш, з табою побач, — гэта ўсё страшна”.
Суды над затрыманымі ўдзельнікамі страйку доўжыліся некалькі дзён. Многія былі заняволены на некалькі сутак. А ў выніку было звольнена 56 прафсаюзных актывістаў мэтрапалітэну. Цягам наступных гадоў з розных прычынаў працоўных месцаў пазбавілі яшчэ 400 удзельнікаў акцыі.
Беларускі кангрэс дэмакратычных прафсаюзаў прымеркаваў да 10-годзьдзя тых падзеяў інфармацыйную акцыю ў выглядзе шэрагу публікацыяў і паведамленьняў у незалежных мэдыях. Іншыя формы нагадваньня пра тыя падзеі Мікалай Канах называе цяжкавырашальнымі й небясьпечнымі.
(Канах: ) “Мы сёньня маем справу з уладай, якая не дае магчымасьці выказаць пратэсту. Мы ладзілі пікеты, і ўлада накіравала нас у сем арганізацыяў, якім мы абавязаны былі выплаціць некалькі мільёнаў рублёў, каб выйсьці й выказаць сваю нязгоду зь нейкім законам. Безумоўна, можна было б зладзіць нейкую акцыю, але ж людзі ведаюць, што ўлада гатова пайсьці на любую правакацыю, каб пасьля ўсё гэта задушыць. Гэта нічога ня дасьць. Прыйдзе час, — і яны (людзі) сваімі галасамі вырашаць, як жыць далей”.
Да ўвагі чытачоў: аналітычны матэрыял, прысьвечаны прычынам, сутнасьці й вынікам страйку, зьмяшчае незалежная газэта “Салідарнасьць”. Чарговы нумар гэтага выданьня выходзіць з друку ў пятніцу, 19 жніўня.
Гл. таксама Генадзь Быкаў: выкраданьне людзей пачалося 10 гадоў таму
