Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Сораму, як у пеўня мяса на шпорах


Алесь Аркуш, Полацак Новая перадача сэрыі "Магія мовы".

Чалавечы сорам, бадай, катэгорыя філязофская. Ані памацаць, ані зьмераць. Але людзі знайшлі сваё вымярэньне сораму, дакладней, бессаромнасьці.

Сёлета полацкая інтэлігенцыя вырашыла ўшанаваць у сваім горадзе імя Юркі Віцьбіча – з нагоды 100-годзьдзя пісьменьніка. Ані назваць яго імем вуліцу, ані ўсталяваць пісьменьніку помнік пры гэтай уладзе немагчыма. Для яе ён – калябарант і здраднік. Хаця ўласна Радзіме-Беларусі Юрка Віцьбіч ніколі ня здраджваў.

Улічваючы сёньняшнія палітычныя акалічнасьці, палачане вырашылі стварыць чарговую культурніцкую легенду. У іх ужо быў досьвед. Некалькі гадоў таму адзін з дубоў, што расьце насупраць абарончага валу Ніжняга замку, набыў імя Вацлава Ластоўскага. Імя Юркі Віцьбіча вырашылі надаць ганку на праспэкце Карла Маркса. У кнізе “Плыве з-пад сьвятое гары Нёман” Віцьбіч апісаў выпадак, калі ў начным акупаваным зруйнаваным Полацку ён канчаткова заблукаў, прысеў на ганак і раптам убачыў у сьвятле пражэктараў крыжы Сафіі, якія, як прызнаўся пазьней, пажыцьцёва сталі ягоным арыенцірам.

На цагляным ганку палачане напісалі крэйдай імя юбіляра і гады яго жыцьця. Усклалі кветкі. Сфатаграфаваліся. І раптам на ганак са старой камяніцы выйшаў дзяцюк зь вядром вады і запатрабаваў змыць надпіс. Ці то быў гэта сапраўды жыхар дому, ці то нейкі наглядчык за акцыяй – невядома. Прадстаўнікі інтэлігенцыі пачалі тлумачыць маладзёну, хто такі Віцьбіч і чаму яны тут сабраліся. Замест таго каб узрадавацца за сваю камяніцу, якая на вачох набывала музэйна-турыстычны статус, дзяцюк пачаў наскокваць на “няпрошаных гасьцей”, як певень. Згадаўся выраз: сораму, як у пеўня мяса на шпорах. Ніякіх Віцьбічаў яму ня трэба, маўляў, папсавалі дом. Вядома, ніхто надпісу змываць ня стаў. Тады гэты “певень” выліў вядро вады пад ногі ўдзельнікаў акцыі і бразнуў дзьвярыма. У такіх выпадках у Расеі кажуць: и стыда нет в глазах. А беларусы з уласным гумарам дададуць: сораму, як у пеўня мяса на шпорах.

Магія мовы: архіў 2005 (1-ы квартал) Магія мовы: архіў 2005 (2-і квартал)
Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG