На тэму другой усясьветнай вайны ў школьнай праграме гісторыі Беларусі адведзены тры гадзіны. Масавае зьнішчэньне габрэяў у гета і канцлягерах вывучаецца ў гэтай тэме фрагмэнтарна, а тэрмін “Галакост” адсутнічае. Гаворыць выкладчык гісторыі Беларускага гуманітарнага ліцэю Захар Шыбека:
(Шыбека: ) “Тэмы Галакосту няма, адзіны сюжэт пра яго ў тэме “Інтэрнацыянальны характар барацьбы супраць фашысцкіх захопнікаў”. І ўсё. Тры гадзіны на гэтую вайну — натуральна, што гэтая тэма практычна выпадае са школьных праграмаў, і гаварыць пра яе ці не, залежыць ад эрудыцыі і сумленнасьці выкладчыка. Асобным радком у праграме яна не стаіць”.
У адмысловым курсе гісторыі Вялікай Айчыннай вайны, які ў абавязковым парадку ўведзены да 60-годзьдзя Перамогі ва ўсіх навучальных установах краіны, тэме Галакосту адведзена крыху больш часу. Але трагедыя габрэйскага народу разглядаецца не адпаведна яе маштабам і толькі ў кантэксьце агульнае антыфашыстоўскае барацьбы савецкага народу, лічыць Кузьма Казак, кіраўнік гістарычнае майстэрні, створанай два гады таму ў Менску для вывучэньня падзеяў Галакосту.
(Казак: ) “Колькасьць зьнішчанага ў Беларусі габрэйскага насельніцтва — больш за 800 тысяч, а ў дадзеным падручніку прадстаўленая лічба 600 тысяч. Ці колькасьць гета: у гэтым падручніку мы чытаем 110 гета, а ў надрукаваных сьпісах гета, якія дзейнічалі на тэрыторыі Беларусі, іх больш за 200.Так што яна падаецца гэтая праблема, але ў няпоўным аб’ёме”.
У гэтым падручніку не паказанае ніводнае мэмарыяльнае месца, зьвязанае з гісторыяй Галакосту ў Беларусі. Не распавядаецца ў ім пра паўстаньні ў гета, якія былі на тэрыторыі краіны, і пра іншыя формы габрэйскага антыфашыстоўскага супраціву. Кіраўнік гістарычнае майстэрні Кузьма Казак тлумачыць сытуацыю наступным чынам:
(Казак: ) “У нас у Беларусі працягвае дзейнічаць канцэпцыя вайны, якую стварыў калісьці кіраўнік НКВД Беларусі Лаўрэн Цанава. Гэтая канцэпцыя зыходзіць з паняцьця барацьбы, у якой ёсьць пераможцы і пераможаныя. Таму прадстаўляецца канцэпцыя пераможцаў”.
А трэба паказваць вайну, як гісторыю пакутаў, кажа спадар Казак і дадае:
(Казак: ) “Яшчэ дадаецца аспэкт, які зьвязаны з паняткам “антысэмітызм”. Ён дастаткова моцна быў укаранёны тут пасьля заканчэньня вайны, і гэтыя тэндэнцыі да цяперашняга часу, безумоўна, яшчэ дзейнічаюць”.
(Шыбека: ) “Тэмы Галакосту няма, адзіны сюжэт пра яго ў тэме “Інтэрнацыянальны характар барацьбы супраць фашысцкіх захопнікаў”. І ўсё. Тры гадзіны на гэтую вайну — натуральна, што гэтая тэма практычна выпадае са школьных праграмаў, і гаварыць пра яе ці не, залежыць ад эрудыцыі і сумленнасьці выкладчыка. Асобным радком у праграме яна не стаіць”.
У адмысловым курсе гісторыі Вялікай Айчыннай вайны, які ў абавязковым парадку ўведзены да 60-годзьдзя Перамогі ва ўсіх навучальных установах краіны, тэме Галакосту адведзена крыху больш часу. Але трагедыя габрэйскага народу разглядаецца не адпаведна яе маштабам і толькі ў кантэксьце агульнае антыфашыстоўскае барацьбы савецкага народу, лічыць Кузьма Казак, кіраўнік гістарычнае майстэрні, створанай два гады таму ў Менску для вывучэньня падзеяў Галакосту.
(Казак: ) “Колькасьць зьнішчанага ў Беларусі габрэйскага насельніцтва — больш за 800 тысяч, а ў дадзеным падручніку прадстаўленая лічба 600 тысяч. Ці колькасьць гета: у гэтым падручніку мы чытаем 110 гета, а ў надрукаваных сьпісах гета, якія дзейнічалі на тэрыторыі Беларусі, іх больш за 200.Так што яна падаецца гэтая праблема, але ў няпоўным аб’ёме”.
У гэтым падручніку не паказанае ніводнае мэмарыяльнае месца, зьвязанае з гісторыяй Галакосту ў Беларусі. Не распавядаецца ў ім пра паўстаньні ў гета, якія былі на тэрыторыі краіны, і пра іншыя формы габрэйскага антыфашыстоўскага супраціву. Кіраўнік гістарычнае майстэрні Кузьма Казак тлумачыць сытуацыю наступным чынам:
(Казак: ) “У нас у Беларусі працягвае дзейнічаць канцэпцыя вайны, якую стварыў калісьці кіраўнік НКВД Беларусі Лаўрэн Цанава. Гэтая канцэпцыя зыходзіць з паняцьця барацьбы, у якой ёсьць пераможцы і пераможаныя. Таму прадстаўляецца канцэпцыя пераможцаў”.
А трэба паказваць вайну, як гісторыю пакутаў, кажа спадар Казак і дадае:
(Казак: ) “Яшчэ дадаецца аспэкт, які зьвязаны з паняткам “антысэмітызм”. Ён дастаткова моцна быў укаранёны тут пасьля заканчэньня вайны, і гэтыя тэндэнцыі да цяперашняга часу, безумоўна, яшчэ дзейнічаюць”.
