(Дудэк: ) “Канешне, сытуацыя, у якой знаходзіліся людзі ў акупаванай Польшчы, была іншай, чым сытуацыя тых, хто трапіў у канцлягер. Вязьні несумненна марылі пра вызваленьне. Аднак многія палякі, якія працягвалі жыць у сваіх хатах, у сваіх гарадах папросту баяліся надыходу Чырвонай арміі. Скажам шчыра, што досьвед зносінаў з чырвонымі ў 1920-м годзе, а таксама ў часе акупацыі ў 1939-1941 гадах, ня быў з прыемных. Быў вялікі страх. Слова “бальшавік” мела ў Польшчы адназначна нэгатыўнае значэньне, і ўсе думалі – што ж гэтым разам яны будуць рабіць польскай зямлі?
Тут трэба адзначыць, што Чырвоная армія была даволі бязьлітаснай – вядомыя шматлікія факты гвалтаў і забойстваў. Гэта пераважна тычылася усходне-немецкіх земляў, якія потым адышлі да Польшчы, але й на спрадвечных польскіх землях здараліся такія выпадкі. Зьвесткі пра гэта абганялі Чырвоную армію, і таму ў многіх палякаў не было пачуцьця вызваленьня, а было пачуцьцё, што прыйдзе новая акупацыя. Усе баяліся, што раптам зьбярэцца нейкі марыянэтачны псэўдапарлямэнт і папросіць далучыць Польшчу да Савецкага Саюзу. Пазьней аказалася, што Сталін вырашыў пакінуць Польшчы амбежаваны сувэрэнітэт. Але напрыканцы вайны пра гэта яшчэ не было вядома”.
Тут трэба адзначыць, што Чырвоная армія была даволі бязьлітаснай – вядомыя шматлікія факты гвалтаў і забойстваў. Гэта пераважна тычылася усходне-немецкіх земляў, якія потым адышлі да Польшчы, але й на спрадвечных польскіх землях здараліся такія выпадкі. Зьвесткі пра гэта абганялі Чырвоную армію, і таму ў многіх палякаў не было пачуцьця вызваленьня, а было пачуцьцё, што прыйдзе новая акупацыя. Усе баяліся, што раптам зьбярэцца нейкі марыянэтачны псэўдапарлямэнт і папросіць далучыць Польшчу да Савецкага Саюзу. Пазьней аказалася, што Сталін вырашыў пакінуць Польшчы амбежаваны сувэрэнітэт. Але напрыканцы вайны пра гэта яшчэ не было вядома”.